Możemy z niej dowiedzieć się, kim był Władysław Przanowski, poznać znaczenie takich terminów, jak: slojd czy Polska Macierz Szkolna. Poza tym dowiemy się więcej o założeniach Przanowskiego, takich jak: praca ręczna jako oddzielny przedmiot nauczania szkolnego, system szwedzki Salomona i duński Mikkelsena, nauczanie zbiorowe i indywidualizujące, stopień dokładności w pracy, stosowanie maszyn w pracowni szkolnej.
„WŁADYSŁAW PRZANOWSKI”
B
y bliżej przedstawić postać Władysława Przanowskiego postaram się zobrazować jego główne poglądy i teorie. Mam nadzieję, że określi to w jakiś sposób jego wizje dotyczącą upowszechnienia kierunku manualnego w szkolnictwie polskim. Przanowski Władysław (1880-1937), polski pedagog, działacz Polskiej Macierzy Szkolnej, twórca Państwowego Instytutu Robót Ręcznych. 1913-30 kierował szkołą rzemieślniczą Szlenkierów w Warszawie, gdzie realizował własną koncepcję pracy ręcznej w oparciu o założenia slöjdu. W 1930 szkołę przekształcono w Państwowy Instytut Robót Ręcznych (PIRR), którego Przanowski został dyrektorem. Jego główną pracą jest : Dydaktyka pracy ręcznej (1936).
Slojd (ze szwedzkiego slöjd - "zręczność", "wprawa", "roboty ręczne"), system nauczania prac ręcznych w szkołach ogólnokształcących, polegający na wykonywaniu modeli przedmiotów wg wzorców, celem przysposobienia uczniów do działalności praktycznej.
Polska Macierz Szkolna, społeczne stowarzyszenie oświatowe założone w 1905 w Warszawie, zalegalizowane w 1906. Prowadziła szkoły powszechne, czytelnie, kursy dla analfabetów, uniwersytety ludowe, biblioteki, ochronki, domy ludowe. Działała w Polsce centralnej i wschodniej. Zdelegalizowana w 1907 przez władze carskie, wznowiła działalność w 1916, realizując swój program przez cały okres międzywojenny. Po 1939 przetrwała wśród Polonii.
GŁÓWNE ZAŁOŻENIA WŁADYSŁAWA PRZANOWSKIEGO
1. Argumenty, przemawiające za nauczaniem pracy ręcznej w szkołach ogólnokształcących. Od Komeńskiego aż do chwili obecnej wszyscy wybitniejsi pedagogowie wypowiadali się za wprowadzeniem pracy ręcznej do szkoły ogólnokształcącej i na poparcie swych żądań przytaczali nie dziesiątki, ale setki bardzo ważkich argumentów. Argumenty te na ogół są znane (patrz H. Rowid „Szkoła twórcza"), nie będziemy ich więc tutaj szczegółowo powtarzać i ujmujemy je bardzo ogólnie; nieco szerzej omówimy tylko te z nich, które w literaturze pedagogicznej nie były podawane.
Wszyscy pedagogowie godzą się na to, że praca ręczna: 1) sprzyja cielesnemu rozwojowi młodzieży, gdyż skłania ją do systematycznego pokonywania oporu, występującego przy obrabianiu rożnych materiałów; 2) wyrabia w uczniach wytrwałość, dokładność, sumienność i systematyczność, a te ważne cechy charakteru, nabywane w sposób naturalny przy pracy warsztatowej, są potem przenoszone w dziedzinę pracy umysłowej; 3) rozwija twórczość, zaradność i samodzielność; 4) kształci poczucie piękna przez projektowanie i wykonywanie rzeczy prostych, ładnych a użytecznych; 5) wyrabia świadomość, że piękna plastycznego szukać należy nie tylko w malarstwie i rzeźbie, ale i we wszystkich otaczających nas przedmio
(…)
… klas szkół powszechnych i do gimnazjów takich maszyn, jak tokarka, gryzarka i wiertarka, przemawia wiele argumentów, a przede wszystkim ten, że u wielu chłopców dopiero przy maszynie występuje zamiłowanie i uzdolnienie do pracy technicznej. Praca przy maszynie zmusza również ucznia do szybkiej orientacji i do pewnego określonego a dość szybkiego tempa pracy. Maszyny, ułatwiając wykonanie pracy…
… różnymi maszynami, aparatami i urządzeniami technicznymi; nie możemy poprzestać tylko na rozumieniu ich działaniu (daje nam to fizyka), ale musimy mieć się z nimi obchodzić, musimy umieć dokonać łatwej ich reparacji. Naturalnie, może tu być mowa tylko o takich maszynach i aparatach, z którymi większość ludzi cywilizowanych ma lub będzie miała do czynienia, a więc radiotelefon, oświetlenie elektryczne…
… skrzyneczkę z desek nie-struganych lub struganych tylko zdziernikiem, połączonych gwoździami lub krętkami, możemy stworzyć rzecz solidną, dokładną, praktyczną a nawet ładną, i odwrotnie, robiąc skrzynkę polerowaną i łączoną na wczepy, możemy otrzymać rzecz brzydką, niepraktyczną i tandetną. Bardzo często przyczyną złego wykonania jest niedostosowanie rodzaju pracy do sił i umiejętności ucznia. Uczeń…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)