To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Prymat prawa zwyczajowego. Partykularyzm prawa. Zasada osobowości prawa. Zasada terytorialności prawa. Stanowość prawa. Spisy prawa. Prymat prawa zwyczajowego nad stanowionym, partykularyzm i stanowość prawa to cechy charakterystyczne systemu sądowego epoki od wczesnego średniowiecza aż po oświecenie. Prymat prawa zwyczajowego : W dobie wczesnego średniowiecza aparat państwowy był zbyt słabo rozwinięty i panujący nie dysponowali środkami pozwalającymi na wydawanie a następnie - egzekwowanie własnych przepisów. W związku z tym władca nie był w stanie ustanawiać prawa będącego podstawą porządku prawnego. Władza państwowa nadawała więc moc obowiązującą normom zwyczajowym (poprzez obwarowanie ich sankcją przymusu, w drodze praktyki organów państwowych)
XIII w. przyniósł nową ideologię prawodawstwa. W dobie rozdrobnienia feudalnego znaczenia nabierała prawotwórcza działalność władców. Pojawiła się potrzeba teoretycznego uzasadnienia mocy stanowienia praw przez panującego. Zadania tego podjęli się legiści (znawcy prawa rzymskiego) oraz kanoniści (znawcy prawa kanonicznego). Wyróżnia się III etapy przechodzenia od prawa zwyczajowego do prawa stanowionego przez władcę:
powstawanie prywatnych spisów prawa zwyczajowego
potwierdzanie autentyczności prawa zwyczajowego przez monarchę (oficjalna sankcja monarchy)
faza intensywnego prawodawstwa królewskiego - którego celem było nie tylko aprobowanie istniejącego stanu prawnego, ale ustanawianie nowych norm prawnych.
Z obaw przed wzmocnieniem się władzy monarszej rodziły się koncepcje nadrzędności prawa zwyczajowego nad stanowionym, a w każdym razie - niemożności jego usuwania przez ustawę. W państwach w których doszło do powstania ustroju absolutyzmu miał miejsce prymat ustawy nad zwyczajem. Natomiast tam gdzie nie doszło do powstania absolutyzmu - utrzymywał się prymat prawa zwyczajowego. W Polsce, gdzie monarchia stanowa przybrała szczególną formę - demokracji szlacheckiej - prymat prawa zwyczajowego był gwarantem utrzymania licznych przywilejów szlacheckich. Partykularyzm prawa : Partykularyzm prawa ( pars - część) uwidoczniony szczególnie w praktyce sądowej jest kolejną cechą charakterystyczną prawa feudalnego. Partykularyzm ściśle wiąże się z zagadnieniem prawa zwyczajowego i oznacza, że prawo to nie miało zasięgu powszechnego. Wyróżnia się partykularyzm personalny (zasada osobowości prawa) oraz partykularyzm terytorialny (zasada terytorialności prawa). Partykularyzm kształtował się początkowo w obrębie określonych grup społecznych (plemion, szczepów). We wczesnym średniowieczu obowiązywała zasada osobowości prawa . Oznaczało to, że każdy przychodził na świat wg prawa swoich rodziców i wg takiego prawa żył i odpowiadał przed sądem, niezależnie od miejsca pobytu. Zasada ta sprawiała wiele kłopotu, trzeba było bowiem badać wg jakiego prawa dana osoba żyje. Służyło temu
(…)
….
W dobie monarchii stanowej, w okresie pełnego wyodrębnienia się stanów wykształciły się:
stan szlachecki - prawo ziemskie, lenne, zwane też prawem polskim,
stan mieszczański - autonomiczne prawo poszczególnych miast (np. na prawie Środy Śląskiej i Magdeburga)
duchowieństwo - prawo kanoniczna, prawo kościelne
stan chłopski (dworski) - głównym ośrodkiem decyzji normatywnych był dwór właściciela ziemskiego…
… ta powstała w latach 1220-1235 i zawierała prawo zwyczajowe wschodniej Saksonii. Jego autorem był ławnik sądowy Eike von Repgow - który nie studiował na żadnym uniwersytecie i stąd jego dzieło było wolne od naleciałości prawa kanonicznego i rzymskiego.
Praca składała się z dwóch części: prawo ziemskie i prawo lenne, a poza prawem zwyczajowym zawierała niektóre ustawy cesarskie i przepisy prawa kanonicznego…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)