Teza 11 . Protestancka reformacja na ziemiach polskich. Polska tak jak kraje zachodnie przeżywała także reformację, która jednak nie podzieliła religijnie narodu i nie doprowadziła do wojen bratobójczych -tolerancja religijna. Kolejna cechą polskiej reformacji jest to, że panowała duża różnorodność wyznaniowa. Sytuacja Kościoła w Polsce na pocz. XVI w. a.) Duchowieństwo w Polsce przed trydenckiej było bardzo liczne zarówno diecezjalne jak i zakonne. Skupiało się głównie w miastach przy katedrach i kolegiatach. Na wsi duszpasterstwo prowadzili głównie proboszczowie. Większe ludnościowo parafie posiadały także wikariuszy. b.) Pochodzenie kleru. - Szlachta, która miała ważne i bogatsze beneficja kościelne. - mieszczanie - chłopi, sporadyczne wyjątki. c.) Stan moralny - zeświecczenie, duchowni nie stronili od uciech i rozrywek, brali udział w polowaniach. d .) Pogłębienie życia duchowego. Problem z wykształceniem kleru. - Pogłębianiu życia duchowego kleru służyły bractwa kapłańskie, gdzie wzajemnie się modlono, podnosiły poziom moralny wśród kleru. Bractwa zapewniały opiekę zarówno materialną jak i duchową swoim członkom. - Wykształcenie kleru było zdecydowanie niewystarczające, kończyło się przeważnie w szkole parafialnej, kolegiackiej lub katedralnej. Kazania były kiepskie i oparte na legendach, apokryfach i cudownościach, ograniczano się do wyjaśnień: „Ojcze nasz”, Zdrowaś Maryjo” oraz „Credo”. e.) Poziom życia religijnego wiernych . - jedyną formą nauczania religii było kaznodziejstwo. - znajomość zasad religii była większa w miastach, a gorsza na wsiach gdzie odległość do Kościoła była często zbyt daleka. - Jasnym i dobrym rysem pobożności świeckich były ich liczne organizacje kościelne w formie bractw i cechów ( najwyższy rozwój XV/ XVI w.) Bractwa te zobowiązywały członków do przyjmowania Komunii św. kilka razy do roku propagowały kult Najśw. Sakramentu, Maryi Panny oraz Świętych. Humanizm na uczelniach i wśród duchowieństwa . a.) Akademia Krakowska - Akademia Krakowska w połowie XV wieku związała się z humanizmem, co dało jej międzynarodowy rozgłos i wzmożony napływ młodzieży do Europy Środkowej. - w Teologii można wskazać na Jana ze Słupcy - Ojcowie Kościoła, Jana Lepolitę (ważny!!!) - który, jako pierwszy rozpoczął wykłady Pisma świętego. Wydał on w 1561 r. własne tłumacznie biblii. Tzw. Biblię Leopolity b.) Inne ośrodki humanistyczne - Wrocław - na dworze bp. Jana Turzo ucznia i rektora Akademii Krakowskiej. - Poznań - akademia ufundowana przez bp. Jana Lubrańskiego, zwolennika nauk humanistycznych. Uczono w niej: gramatyki, poezji, retoryki, teologii, matematyki z astronomią
(…)
… wszystkim protestantyzmu- W 1535 roku „Wyznanie augsburskie” i jego Apologia, oraz „Katechizm Lutra” zostały uznane za normę wiary. - w 1556 r. luteranizm na dobre zagościł na Pomorzu. d.) Prusy Królewskie i Warmia. - hasła reformacyjne Lutra dotarły tu za pośrednictwem kupców, młodzieży studiującej oraz krzyżaków, którzy w 1520 r. okupowali Pomorze Gdańskie, hasła te przyjmowały się dobrze, gdyż lud miał już dosyć…
… dla korony różne przywileje na drodze pokojowej polityki rozmów i układów. I tak w 1512 roku na sejmie piotrkowski doszło do zawarcia układu z kapituła warmińską w sprawie obsady biskupstwa. - Papież Leon X na skutek rozmów z Koroną Polską wydał kilka bulli mających na celu likwidacje paru nadużyć w kościele polskim. b.) Polityka królowej Bony. - jej polityka zmierzała do tego by wyjednać u Stolicy Apostolskiej wiele przywilejów w obsadzaniu godności kościelnych, czego skutkiem był przywilej wydany przez papieża Leona X o możliwości obsadzenia 8 beneficjów w kapitułach koronnych, a królowi przyznał prawo obsadzenia biskupstw w miesiącach parzystych. - taka polityka uzależniła część wyższego duchowieństwa od królowej, a z drugiej strony polityka królowej nie ograniczała do rozdawania beneficjów…
… w Lesznie. W czasie rozkwitu sekta ta posiadała w Wielkopolsce 64 zbory.
Arianie Polscy - była to najgroźniejsza sekta nawet dla protestantyzmu. Arianie zwani także antytrynitarzami, braćmi polskimi. W dziedzinie religijnej uznawał tylko Pismo święte za źródło wiary wraz z symbolem św. Atanazego, odrzucił dogmat Trójcy Św.; chrzest i Eucharystie uznawał za znaki potrzebne do stwierdzenia wiary…
… augustiańscy i frańciszkańcy, podatni byli na nie niemieccy mieszczanie. Jest to najsmutniejszy czas dla Kościoła katolickiego na Śląsku. - Wraz z luteranizmem następowała ekspansja wpływów niemieckich wśród ludności polskiej. b.) Protestantyzacja Ziemi Lubuskiej. Margrabiów brandenburscy podporządkowali sobie Kościół i utworzyli na terenie całej Brandenburgii „Kościoł krajowy” - ten fakt ułatwił wprowadzenie…
… celibatu księży, dokształcanie dzieci i starszych przez katechizację, selekcja kandydatów do kapłaństwa, zwiększenie kontroli nad życiem moralnym i duszpasterskim księży, postulował aby wyższe stanowiska kościelne zajmowali różni ludzie, był przeciwny przeciwko symonii, kumulacji beneficjów, był za reformą sądownictwa, oraz za językiem narodowym w liturgii. …
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)