To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Prekursorzy “naukowej” organizacji Z tego, co powiedziano dotąd jednoznacznie wynika, że praktyka organizacyjna
znacznie wyprzedziła pierwsze próby budowania teorii w tej dziedzinie. Wspomniano również, iż z powstaniem teorii organizacji mamy do czynienia
1 Interesujące uwagi na temat poziomu wiedzy i umiejętności organizacyjnych ludzi żyjących w zamierzchłych czasach znajdujemy m.in. w pracach Kisielnicki, Krzyżanowski oraz Zieleniewski dopiero na przełomie XIX i XX wieku, jakkolwiek pierwsze próby w tym zakresie odnotowujemy
w literaturze znacznie wcześniej. Tu dodajmy, że niektóre z owych prób okazały
się niezwykle interesujące. Zaowocowały sformułowaniem szeregu myśli nie odbiegających znacznie od niektórych twierdzeń przedstawicieli współczesnej teorii organizacji.
Autorów owych prób można zatem uznać za prekursorów naukowej myśli organizacyjnej.
I tak np. ojciec klasycznej angielskiej ekonomii, A. Smith (1725-1790) postulował zasadę podziału pracy jako warunek wzrostu jej wydajności. W dziele pt. “Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów” wskazał na płynące stąd wielorakie korzyści.
Posłużył się przy tym opisem funkcjonowania fabryki szpilek. Udowodnił m.in., że dziesięciu ludzi działających w warunkach racjonalnego podziału pracy jest w stanie w ciągu jednego dnia wytworzyć 48 tys. szpilek, podczas gdy działając w odosobnieniu mogą wytworzyć jedynie 200 szpilek (Smith 1954, s. 13). Były to stwierdzenia doniosłe, podział pracy bowiem okazał się wielkim dobrodziejstwem ludzkości. Ułatwił przede wszystkim pogłębianie się procesu specjalizacji wytwórców i przyspieszenie wzrostu oraz rozwoju gospodarczego. W efekcie - jak piszą J. A. F. Stoner i Ch. Wankel - pozwoliło to ludzkości wygospodarować zasoby potrzebne na sztukę, naukę i oświatę.
Poszukiwanie naukowych sposobów zwiększania wydajności pracy absorbowało też uwagę brytyjskiego matematyka, Ch. Babbage'a oraz Stoner, Wankel . Był on zwolennikiem wykorzystania w procesach organizowania pracy nauk ścisłych, a także stosowania - i to na szeroką skalę - zasady podziału pracy. W swoich dociekaniach na ten temat szedł jednak znacznie dalej niż A.
Smith. Uznał mianowicie, że “dzieląc proces pracy na drobne elementy i przydzielając je do wykonania różnym osobom (w zależności od kwalifikacji, zdolności i wynagrodzenia) można obniżyć wydatnie koszt uzyskania produktu”. Zauważmy, że współczesna linia montażowa stosowana w przemyśle jest oparta na tej właśnie idei .
W kręgu omawianych problemów mieści się też dorobek angielskiego przemysłowca w naukowej literaturze znanego także jako jeden z twórców tzw. utopijnego socjalizmu, R. Owena (1771-1858). Obiektem jego szczególnej uwagi stały się jednak nie tyle problemy natury organizacyjno-technicznej, co sprawy bytowe pracowników. Troszczył się zwłaszcza o ich warunki mieszkaniowe i żywieniowe, a także dopuszczalny fizjologicznie
(…)
… oświatowych . Pod niewątpliwym ich wpływem pozostawali twórcy Komisji Edukacji
Narodowej (1773-1794), jak i działającej w czasach Księstwa Warszawskiego tzw. Izby Edukacji Publicznej (1807-1812). Niektórzy z autorów doszukują się inspirujących wpływów J. A. Komeńskiego na twórców powstałej w XX wieku prakseologii oraz ogólnej teorii organizacji. Uderzająco podobne wydają się być niektóre ujęcia twórcy…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)