To tylko jedna z 6 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Prawo zwyczajowe
Przejawami opinio iuris mogą być:
Sposób, w jaki państwa głosują nad przyjmowaniem uchwał międzynarodowych.
Treść oficjalnych wystąpień przedstawicieli państw.
Treść argumentacji państw przedstawionych w czasie sporów międzynarodowych.
Rezolucja Rady Bezpieczeństwa ONZ z dnia 7 lipca 2005 roku w sprawie aktów terrorystycznych
W rezolucji tej m. in.:
potępiono zamachy terrorystyczne przeprowadzone w Londynie dnia 7 lipca,
wezwano wszystkie państwa do współpracy zmierzającej do schwytania sprawców,
wyrażono głęboką determinację w zwalczaniu terroryzmu na świecie.
15 członków RB ONZ głosowało za przyjęciem rezolucji. Jej treść i jej jednogłośne przyjęcie mogą być uznawane za przejaw opinio iuris co do zakazu wspierania przez państwa działalności terrorystycznej. Wątpliwości co do tego czy norma zwyczajowa obowiązuje powstają wówczas, gdy zaobserwować można przypadki odstępstw od powszechnej praktyki państw. Raport Amnesty International dotyczący stosowania tortur
W świetle raportu na 1990 rok - spośród 179 członków ONZ, w 104 państwach stosowano tortury wobec obywateli. Czy norma prawa zwyczajowego może wykształcić się (istnieć) na gruncie takiej praktyki?
Istnienie normy prawa zwyczajowego można stwierdzić wtedy nawet, gdy pomimo jej częstego naruszania istnieje silne i powszechne przekonanie (opinio iuris) co do tego, że norma prawna nakazująca, bądź też zakazująca określonego postępowania rzeczywiście obowiązuje. Obowiązywanie normy prawa zwyczajowego można jednak stwierdzić nawet wtedy, gdy pomimo braku absolutnej stałości i jednolitości praktyki istnieje silne i powszechne opinio iuris co do tego, że dana norma prawa zwyczajowego rzeczywiście obowiązuje.
Wyrok MTS w sprawie działalności militarnej i paramilitarnej USA przeciwko Nikaragui (1986 rok)
„Dla stwierdzenia, że obowiązuje [dana] norma zwyczajowa wystarczy wskazać, że praktyka państw [zgodna z taka normą] jest co do zasady spójna, natomiast przypadki postępowania niezgodnego z taką normą są powszechnie traktowane jako odstępstwo od [obowiązującej] normy”. Zakaz tortur jest zatem normą prawa zwyczajowego ponieważ niemal wszystkie państwa albo wyraźnie deklarują istnienie takiej normy, albo jej istnienia nie kwestionują.
Rzecz jasna sama opinio iuris - w ogóle nie oparta o praktykę - to już nie norma prawna ale retoryka.
Prawo zwyczajowe jest prawem niepisanym.
Sprawa „Paquete Habana” (Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych, 1900 rok)
Sprawa ta ukazuje sposób, w jaki w praktyce bada się istnienie normy prawa zwyczajowego. Stany Zjednoczone w końcu wieku XIX pozostawały w stanie wojny z Hiszpanią. Bezpośrednią przyczyna konfliktu było zatopienie (w wyniku wybuchu miny) krążownika USA w porcie hawańskim (zginęło 266 członków załogi); pośrednią zaś, popieranie przez USA powstania przeciwko dalszej obecności Hiszpanii na wyspie. Jednym z środków prowadzenia działań wojennych na morzu jest ustanowienie blokady morskiej, korzystając z tego Stany Zjednoczone blokowały wybrzeże Kuby. W świetle prawa międzynarodowego lokujący miał prawo zająć własność nieprzyjaciela - ma prawo łupu.
(…)
… o zajęciu dwóch hiszpańskich statków rybackich i ich ładunku, jako wojennego łupu. Portem macierzystym obu statków była Hawana, zajmowały się rutynowym połowem ryb u wybrzeży Kuby, pływały pod flagą hiszpańską, właścicielem statków był obywatel Hiszpanii, dowodził statkiem również obywatel hiszpański zamieszkały na Kubie. Ładunek statku stanowiły jak stwierdzono świeże ryby. W chwili zatrzymania statków ich załoga nie miała pojęcia o ustanowienia blokady Kuby przez Stany Zjednoczone. Na pokładzie statku nie znaleziono broni ani amunicji (kontrabandy wojennej), statki nie podjęły próby przełamania blokady, załogi nie stawiały oporu zatrzymującemu okrętowi US.
Problem jaki sąd miał rozstrzygnąć był następujący: czy w świetle stanu faktycznego, statki rybackie i ich ładunek mogły zostać zajęte przez US w trakcie prowadzonej z Hiszpanią wojny i być uznane za łup wojenny? SN nie podzielił poglądu sądu stanu Floryda; był zdania, że spór należy rozstrzygnąć inaczej. SN odwołał się do reguły zwyczajowego prawa międzynarodowego wyłączającej, co do zasady, możliwość zajęcia statków rybackich i traktowania ich jako „wojennego łupu”. Statki rybackie nieprzyjaciela zatem nie mogły być - zdaniem SN - traktowane…
… o rybaków francuskich i flandryjskich);
traktat zawarty miedzy Karolem V i Franciszkiem I z 1521 roku, w którym strony gwarantowały sobie wzajemnie poszanowanie takiego statusu statków rybackich;
regulację holenderską z 1536 roku;
odnotował szanowanie tej praktyki przez US w trakcie wojny o niepodległość;
powołał się na list Ludwika XVI z dnia 5 czerwca 1779 roku, kierowany do admirała floty francuskiej…
… armed force, the same shall be paid at a reasonable price.”
rozkaz dowodzącego grupą okrętów amerykańskich blokujących wybrzeże Meksyku, przekazany na piśmie dowódcom z dnia 14.05.1846 roku, nakazujący uszanowania wspomnianego statusu;
praktykę Francji podczas wojny krymskiej i wojny z Prusami;
regulację japońską przyjętą w 1894 na początku wojny z Chinami itd.
Konkludując SN Stanów Zjednoczonych…
… tak jak w przypadku zwykłych norm zwyczajowych. Przykłady takich norm:
Zasada suwerennej równości państw.
Zasada uti possidetis (dosł. jak posiadacie) - nowo powstałe niepodległe państwa rodzące się w wyniku dekolonizacji bądź rozpadu państw federalnych zobowiązane są szanować istniejące uprzedni granice, które rozdzielały byłe kolonie albo części składowe państw federalnych. MTS w wyroku z dnia 8.10.2007 dot. sporu terytorialnego Hondurasu z Nikaraguą wskazał, że zasada uti posseditis znajduje zastosowanie także do obszarów morskich.
Dekolonizacja Afryki w latach sześćdziesiątych XX w.
Organizacja Jedności Afrykańskiej (dzisiejsza Unia Afrykańska) w 1964 roku wskazała, że kolonialne granice istniejące w momencie uzyskania niepodległości są trwałe i wszystkie nowe, niepodległe państwa zobowiązane są do ich przestrzegania…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)