Zakres materiału jest następujący: autonomiczny charakter prawa Unii Europejskiej, suwerenność państw, orzeczenia trybunału, skuteczność bezpośrednia, bezwarunkowość, zasada prymatu prawa Unii, Trybunał Sprawiedliwości, jednolitość prawa itp. Zagadnienia są poparte przykładami problemów z jakimi stykały się np. Austria czy Włochy oraz zawierają decyzje odpowiednich organów.
Notatka zawiera blisko 14 stron tekstu w formacie. docx.
Prawo Unii Europejskiej a prawo państw członkowskich
Problem ten wiąże się z autonomicznym charakterem prawa Unii. Trybunał pierwszy raz powiedział o tym w sprawie Van Gend en Loos w kontekście ówczesnego art. 12 TWE, który stanowił, że „Państwa członkowskie nie będą wprowadzały nowych ceł przywozowych lub wywozowych ani też opłat o podobnych skutkach, ani też nie będą podwyższały tych opłat, które jeszcze obowiązują w ich wzajemnych stosunkach”. Na tle tego przepisu powstał problem. Holandia była państwem monistycznym, a więc w nim umowa międzynarodowa może skutkować bezpośrednio. Sąd krajowy zapytał się Trybunału Sprawiedliwości, czy zmiana stawki celnej powinna być traktowana tak, jak nałożenie wyższego cła. Przed tym pytaniem, pytał się o to, czy jednostka może się powołać na art. 12 Traktatu. Był to problem dla sądu holenderskiego, ponieważ przy bezpośredniej skuteczności norm prawa międzynarodowego bada się nie tylko to, czy norma jest self-executing, ale też i wola stron traktatu nadanie bezpośredniego skutku. Według sądu, art. 12 był wyraźnie kierowany do państw członkowskich. Zastanawiał się, czy art. 12 dotyczy tylko relacji między państwami członkowskimi i w związku z tym jego efektywność jest zapewniona tylko przez to, że Komisja albo inne państwo członkowskie może wszcząć przeciw Holandii postępowanie za działanie niezgodne z traktatem. Lub może wolą państw członkowskich było nadanie przepisom traktatu bezpośredniego skutku. Trybunał odpowiadając na to pytanie, zdając sobie sprawę z tego, że odpowiedź będzie miała znaczenie nie tylko dla państw monistycznych, ale też i dualistycznych, formułuje tezę o autonomicznym charakterze porządku prawnego wówczas Wspólnoty Europejskiej. Stanowi, że „Wspólnota tworzy nowy porządek prawa międzynarodowego, na rzecz którego państwa zredukowały, jakkolwiek w ograniczonym zakresie, swe prawa suwerenne; porządek prawny, którego podmiotami są nie tylko państwa członkowskie, ale także ich obywatele. Instytucje wspólnotowe zostały wyposażone w prawa suwerenne, których wykonywanie dotyczy państw członkowskich i także ich obywateli”. Poprzez szczególny cel traktatu i przeniesienie części kompetencji z państw członkowskich na wspólnotę, powstało prawo, które jest nowym porządkiem międzynarodowo-prawnym i nowość tego porządku polega na tym, że normy tego prawa wiążą nie tylko państwa członkowskie, ale również jednostki.
W kolejnej sprawie Costa v. E.N.E.L. do Trybunału zwraca się tym razem sąd włoski. Włochy są państwem dualistycznym, więc oparcie się na traktacie w przypadku sądu włoskiego jest dużo trudniejsze. Trybunał Sprawiedliwości powołuje tutaj nowe argumenty, które świadczą o tym, że jednak prawo wspólnotowe nie może być traktowane jako część prawa międzynarodowego. Jest to porządek autonomiczny. Trybunał stwierdził, że „Traktat EWG stworzył własny porządek prawny, który po wejściu po w życie Traktatów został włączony do porządków prawnych państw członkowskich i musi być stosowany przez ich sądy […] Poprzez utworzenie na czas nieograniczony Wspólnoty, posiadają
(…)
…. 91 Konstytucji, zarówno traktat, jak i prawo stanowione na jego podstawie jest bezpośrednio skutecznie. Bezpośredni skutek prawa Unii Europejskiej wynika z jednej strony z traktatu interpretowanego przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, z drugiej strony z art. 91 Konstytucji.
Warunki skuteczności bezpośredniej:
norma musi być jasna i precyzyjna (jednoznaczna)
norma musi być bezwarunkowa…
… krajowy i tak w świetle prawa Unii Europejskiej, zasady prymatu, jest zobowiązany odmówić stosowania tego typu przepisów.
Zasada prymatu prawa Unii Europejskiej wynika z powyższego orzecznictwa i nigdy nie była zasadą traktatową. Był taki plan, kiedy przyjęto traktat ustanawiający Konstytucję dla Europy. W tym traktacie znajdował się art. I-6, który mówił, że „Konstytucja i prawo przyjęte przez instytucje Unii w wykonywaniu przyznanych jej kompetencji mają pierwszeństwo przed prawem Państw Członkowskich”. Traktat ustanawiający Konstytucję dla Europy zamierzał nadać traktatowy charakter zasadzie prymatu prawa Unii Europejskiej. Ten traktat nie wszedł w życie, ale został przyjęty Traktat z Lizbony, w którym postanowienie dotyczące zasady pierwszeństwa się nie znalazło. Do Traktatu została jednak dołączona deklaracja nr 17, która została przyjęta przez konferencję międzyrządową, a więc przez wszystkie państwa członkowskie. Potwierdzono w niej, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, Traktaty i prawo przyjęte przez Unię na podstawie traktatów mają pierwszeństwo przed prawem państw członkowskich na warunkach ustanowionych przez wspomniane orzecznictwo…
…, że rzeczywiście to jest sprzeczne z zasadą równości wyrażoną w polskiej Konstytucji. Korzysta jednak z możliwości przewidzianej w Konstytucji i utrzymuje w mocy przez okres roku ten zakwestionowany przepis. Czy w takiej sytuacji, że ten sam przepis jednocześnie narusza prawo Unii Europejskiej (postanowienia dotyczące swobodnego przepływu osób), to czy mimo utrzymania go w mocy przez Trybunał Konstytucyjny…
… się bardzo wyraźnie. Chodziło o wołowinę. Firma Simmenthal ją sprowadzała. Musi zrobić badania sanitarne i za nie zapłacić. Firma uznaje, że jest to sprzeczne z Traktatem z zakazem nakładania ceł i środków o skutku podobnym do celu. Odwołuje się do sądu krajowego. Sąd krajowy orzeka, że należy firmie zwrócić pieniądze za te opłaty. Nie jest to koniec, ponieważ administracja celna odwołuje się od orzeczenia sądu…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)