To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
XI DOWODY PRAWNICZE I NIEKTÓRE ELEMENTY NAUKI PRAWA PROCESOWEGO Przedmiotem dowodu są fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art.227 k.p.c.). dowodzić można wyłącznie twierdzenia o faktach sprawy, tylko bowiem twierdzeniom, a nie faktom, można przypisać wartość logiczną prawdy lub fałszu. Prawnicy w zasadzie nie dowodzą twierdzeń ogólnych, np. opisujących jakieś prawidłowości ekonomiczne czy socjologiczne, a jedynie twierdzenia jednostkowe odnoszące się do konkretnych zdarzeń czy okoliczności.
Twierdzenia te mają strukturę: „w miejscu m czasie t miało miejsce zdarzenie z”. dowody prawnicze w sensie metodologicznym nie są procedurami niezawodnymi i podobnie jak wszelkie inne uzasadnienia w sprawach empirycznych nie gwarantują pewności osiągniętych rezultatów, jak gwarantują wnioskowania dedukcyjne w matematyce i logice, chociaż w praktyce mogą dawać wysoki stopień pewności i niepodważalności. W sensie metodologicznym prawnicy nie dowodzą, ale uzasadniają twierdzenia o faktach sprawy. W uzasadnieniu niezbędne jest korzystanie z wiedzy empirycznej.
Dowodzenie wszystkich faktów byłoby stratą czasu, dlatego nie wymagają dowodu fakty powszechnie znane (tzw. fakty notoryjne), np. wydarzenia historyczne, niekontrowersyjne fakty geograficzne, polityczne ale także okoliczności znane wszystkim rozsądnym ludziom itd.; fakty znane z urzędu (kiedy wszczęto postępowanie, kiedy je zawieszono itd.) oraz fakty przyznane przez jedną ze stron. Zgodnie z zasadą iura novit curia - sąd zna prawa przedmiotem dowodu nie może być prawo (treść norm prawnych, jak je należy interpretować i czy obowiązują). Od tej zasady są wyjątki, gdyż przedmiotem dowodu może być treść obcego prawa oraz ustalenie praktyki stosowania tego prawa. Sąd może skorzystać z opinii biegłego, jeśli chce ustalić treść wysoce specjalistycznych dziedzin prawa wewnętrznego (np. budowlanego, medycznego, wynalazczego itd.) Ciężar dowodów ( onus probanci ) Ciężar dowodu określa 2 kwestie:
Kto powinien przedstawić dowody (ciężar dowodu w sensie subiektywnym, formalnym)
Kto poniesie ryzyko nieudowodnienia ( non liquet ) określonych twierdzeń (ciężar dowodów w sensie obiektywnym, materialnym)
Jeśli strona wywodzi określone skutki prawne (np. roszczenia) z określonej normy prawnej, to powinna udowodnić fakty od których ta norma uzależnia nastąpienie tych skutków prawnych. Jeśli fakty nie zostaną ustalone lub będą budzić wątpliwości ( non liquet ), to jego roszczenie zostanie oddalone. Strona niezwiązana ciężarem dowodu nie musi dowodzić ani faktu, że szkoda nie nastąpiła ani swojej niewinności. Wszystkie wątpliwości związane z twierdzeniami o faktach sprawy rozstrzyga się na jej korzyść ( In dubio pro reo ). Kwestionujący domniemania prawne nie może ograniczyć się do wykazania, że budzą one wątpliwości (
(…)
… przeciwnego.
Popularne przykłady domniemań prawnych: (domniemanie, że)
Dziecko urodziło się żywe (art.9 k.c.)
Posiadanie jest zgodne z prawem (art.341 k.c.)
Osoba, która uzyskała stwierdzenie nabycia spadku jest spadkobiercą (art.1025 2k.c.)
Osoba, która obcowała z matką dziecka w okresie koncepcyjnym jest jego ojcem (art.85 § 1 k.r.o.)
Wszystkie domniemania są zbudowane wg schematu „jeżeli zaszedł fakt…
…;
Zagadnienie dowodu w postępowaniu karnym
Zasada domniemania niewinności oskarżonego - oskarżonego poczytuje się za niewinnego tak długo, jak długo nie zostanie mu udowodniona wina. Ciężar dowodu winy oskarżonego spoczywa na oskarżycielu i nie może być przerzucone na oskarżonego. Zgodnie z zasadą In dubio pro reo wszelkie wątpliwości co do winy należy rozstrzygnąć na korzyść oskarżonego.
Pojęcie dowodu…
… za przeprowadzony (tzw. legalne dyrektywy dowodowe).
Współcześnie zasada swobodnej oceny dowodów funkcjonuje w dwóch wariantach:
zasady swobodnej i niekontrolowanej oceny dowodów - funkcjonuje tam, gdzie ustalenia faktyczne sądu I instancji nie podlegają kontroli przez sąd odwoławczy (system kasacyjny) i tam, gdzie werdykt w kwestii faktów jest zastrzeżony dla ławy przysięgłych i jest uważany za ostateczny. Ława przysięgłych nie musi uzasadniać swojej decyzji. W systemie kasacyjnym oraz w systemie ławy przysięgłych zwykle przewiduje się pewne możliwości korygowania ustaleń faktycznych sądu I instancji, zwłaszcza gdy są one sprzeczne z zebranym materiałem dowodowym i w tym sensie arbitralne.
zasady swobodnej i kontrolowanej oceny dowodów - przewidują kontrole ustaleń faktycznych przez sądy wyższe oraz nakładają na sąd…
… de iure) - obalić ich niemożna; są rzadkie;
Inny podział:
Domniemania materialne - podstawa wymaga udowodnienia;
Domniemania formalne - akceptacja podstawy domniemania, a w konsekwencji jego wniosek nie wymaga podjęcia żadnych czynności dowodowych;
Domniemania faktyczne (presumptiones hominis) - zostały przyjęte przez sąd lub inny organ stosujący prawo w oparciu o zasady doświadczenia…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)