Prawo karne w średniowieczu

Smolak. Notatka składa się z 2 stron.
Prawo karne średniowiecza
Wczesne średniowiecze
-sankcje za naruszenie porządku prawnego miały charakter kar prywatnych
-zwalczanie przestępstw należało do prywatnej inicjatywy poszkodowanego i jego rodziny - samopomoc rodowa
-system kar kompozycyjnych - opłaty na rzecz pokrzywdzonego lub jego rodu i opłata na rzecz władcy; charakter subsydiarny - forma wykupienia od kary na życiu lub ciele
-niektóre kary miały charakter publiczny bez możliwości wykupienia - tj. ciężkie przestępstwa, przestępstwa przeciw religii; były ścigane z urzędu
Kanoniczna koncepcja przestępstwa i kary
-przestępstwo czynem etycznie i moralnie złym - grzechem
-kara środkiem pojednania sprawcy przestępstwa z Bogiem; gdyby sprawa nie poniósł kary publicznej, gniew Boga mógł dosięgnąć całą społeczność
-zasada indywidualizacji odpowiedzialności karnej
-najwcześniej przejawiała się w pokojach bożych i ziemskich
-komuny włoskie najwcześniej dostrzegły potrzebę karania wszelkich naruszeń porządku publicznego wyłącznie z upoważnienia władzy, adaptując elementy publicznoprawne rzymskiego prawa karnego odtworzone przez szkołę bolońską - włoska doktryna wywarła decydujący wpływ na rozwój prawa karnego w nowożytności
Podstawy odpowiedzialności karnej
Odpowiedzialność obiektywna (przedmiotowa)
-do kwalifikacji prawnej przestępstwa liczył się tylko wywołany nim skutek
-wina nieumyślna zmniejszała tylko wymiar surowości kary
Odpowiedzialność subiektywna (podmiotowa)
-od XII w. przez wpływ glosatorów i kanonistów dochodziło do zmiany podstawy odpowiedzialności karnej na subiektywną
-prawo komun włoskich odróżniało winę umyślną od nieumyślnej
Przyczyny bezkarności
Obrona konieczna
-wg praw germańskich pierwotnie nie znano obrony koniecznej, potem ujmowano ją w sposób zróżnicowany i kazuistyczny
-w statutach komun włoskich obrona konieczna powodowała całkowitą bezkarność, jeśli była proporcjonalna do ataku i bezpośrednia
Stan wyższej konieczności
-w prawie rzymskim i średniowiecznym nie było ogólnej konstrukcji stanu wyższej konieczności
-w prawie średniowiecznym występowały przepisy, które kazuistycznie określały bezkarność sprawcy działającego w warunkach wyższej konieczności
Nieletniość
-wg prawa rzymskiego

(…)

… przestępstwa
-w prawie średniowiecznym rzeczywiste usiłowania popełnienia przestępstwa były traktowane jako osobne przestępstwa (np. wyjęcie miecza)
-niekiedy (rzadko) działania sprawcy mające znamiona usiłowania były zagrożone większą karą niż samo przestępstwo
-pierwsze elementy ogólnego ujęcia usiłowania pojawiły się w XIV w. w statutach miast włoskich
Podżeganie i pomocnictwo
-z reguły pomocnik…
... zobacz całą notatkę