1. Pojęcie i rodzaje obrotu handlowego. Na wstępie rozwaŜań dotyczących prawa handlowego, rozwaŜyć naleŜy istotę pojęcia obrót handlowy. Przewrotem od którego moŜna mówić o powstaniu fundamentów obrotu handlowego we współczesnej formie było pojawienie się pieniądza, który stanowi istotny element tego obrotu. MoŜna powiedzieć, Ŝe pieniądz, a właściwie wartość jaką on przedstawia, stał się celem dla których dokonuje się procesów gospodarowania. Procesy gospodarowania wyraŜają się w produkcji (usługach), wymianie, podziale i konsumpcji. Gospodarowanie nie jest celem samym w sobie. Jest natomiast środkiem słuŜącym zaspokajaniu potrzeb ludzkich (indywidualnych i zbiorowych). Od czasu dokonania się społecznego podziału pracy i wyodrębnienia się producentów gospodarowanie stało się zjawiskiem społecznym, które podlega określonej organizacji i regułom postępowania. Stało się ono działalnością profesjonalną o charakterze zarobkowym. (C. Kosikowski: Prawo gospodarcze publiczne, Warszawa 1995) Procesy gospodarcze dokonujące się pomiędzy podmiotami prawa prowadzą do powstawania wiąŜących te podmioty stosunków prawnych, regulowanych przez prawo. Przez obrót handlowy (gospodarczy) naleŜy więc rozumieć nie tylko wymianę dóbr i usług, ale przede wszystkim towarzyszące tej wymianie i powstające w jej procesie stosunki prawne między jej podmiotami. Obrót handlowy moŜe mieć postać incydentalnych, doraźnych czynności dokonywanych między osobami, które nie trudnią się zawodowo określonym rodzajem działalności gospodarczej, np. sprzedaŜ samochodu przez właściciela innej osobie. Ten rodzaj obrotu określany jest przez prawo jako obrót powszechny , moŜe on bowiem być realizowany przez wszystkie podmioty prawa cywilnego, w tym równieŜ profesjonalistów, jeŜeli jego przedmiot nie dotyczy działalności mieszczącej się w zakresie działalności przedsiębiorstwa profesjonalisty. Obrót dokonywany przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą między takimi podmiotami albo między tymi podmiotami i innymi osobami, które nie trudnią się zawodowo działalnością gospodarczą jest obrotem gospodarczym (profesjonalnym). Charakterystyczną cechą obrotu gospodarczego jest uczestnictwo w nim, co najmniej po
(…)
… i powszechnemu stosowaniu stawał się z
biegiem czasu normą zwyczajową, uznawaną za obowiązującą. Z chwilą utrwalenia jej na
piśmie i nadaniu jej mocy obowiązującej przez władzę państwową, norma zwyczajowa
stawała się normą prawną. W ten sposób jeszcze w staroŜytności wytworzyły się niektóre, do
dziś jeszcze istniejące instytucje prawa handlowego, np. umowa zamiany, komisu,
pośrednictwa, wymiany.
Tego rodzaju…
… przepisy o firmie, prokurze i rejestrze
handlowym). Dla stosunków handlu zagranicznego utrzymane zostały art. 518-524 i 531 KH.
Niektóre przepisy kodeksu handlowego, po zmianie stylizacyjnej przeniesiono do kodeksu
cywilnego. Były to przepisy dotyczące m.in. czynności handlowych (umowa sprzedaŜy – w
tym sprzedaŜy na raty), umowa rachunku bankowego, umowa agencyjna, komisu, spedycji,
przewozu, składu…
…, Japonii. Podobnie jak kodeks Napoleona, obowiązuje z
licznymi poprawkami do dnia dzisiejszego.
Wymienione regulacje kodeksowe odegrały ogromny wpływ na ustawodawstwa
innych krajów europejskich. Wprowadziły one trzy zasadnicze modele regulacji prawa
handlowego, na których do dnia dzisiejszego opiera się rozwiązania prawne. Są to:
1.
System obiektywny. W pełni ukształtowany w kodeksie Napoleona.
Polega…
… za podstawową kategorię uznawał kupca i przepisy prawa handlowego traktował
jako przepisy stanu kupieckiego, lecz jednocześnie za kodeksem Napoleona przyjmował
istnienie pewnych czynności prawnych uznawanych przez ustawę za handlowe bez względu
na to przez kogo były one deklarowane. Do czynności tych zastosowanie miały zawsze
przepisy prawa handlowego. W ten sposób, częściowo, oparty był na systemie…
…), jak i
międzynarodowym (w handlu zagranicznym) .
W ramach prawa handlowego doszło do powstania wyspecjalizowanych przedmiotów
(dyscyplin), takich jak prawo transportowe, prawo ubezpieczeń gospodarczych, prawo
autorskie i wynalazcze, prawo wekslowe i czekowe, prawo papierów wartościowych, prawo
spółdzielcze, prawo spółek itd. (K. Kruczalak: Prawo handlowe. Zarys wykładu, Warszawa
2001)
MoŜna równieŜ postawić tezę…
… takŜe grupę ustaw regulujących tematykę papierów
wartościowych. Będą to, poza przepisami KC,
1.
ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. prawo o publicznym obrocie papierami
wartościowymi,
2.
ustawa z dnia 28 kwietnia 1936 r. prawo wekslowe,
3.
ustawa z dnia 28 kwietnia 1936 r. prawo czekowe,
4.
ustawa z dnia 29 czerwca 1995 r. o obligacjach.
Do prawa handlowego naleŜy zaliczyć takŜe przepisy regulujące…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)