Prawo dyplomatyczne i konsularne-opracowanie

Rozdział 6
Prawo dyplomatyczne i konsularne
I. Wprowadzenie
A. PRAWO DYPLOMATYCZNE
§1. Prawo dyplomatyczne jest jedną z najstarszych dziedzin prawa międzynarodowego
publicznego. Normy prawa dyplomatycznego zostały skodyfikowane w Konwencji
Wiedeńskiej z 1961 roku o stosunkach dyplomatycznych (dalej: KWD); oraz w
dokumentach
dotyczących
procedencji
(pierwszeństwa)
przedstawicieli
dyplomatycznych (m.in. Protokół Akwizgrański z 1818 roku). Stosunki dyplomatyczne,
w ścisłym ujęciu, to stosunki między podmiotami prawa międzynarodowego
utrzymywane za pomocą stałych przedstawicieli (misji) dyplomatycznych. W szerszym
ujęciu mianem dyplomacji (stosunków dyplomatycznych) określa się działalność
wszelkich organów państwa reprezentujących państwo w stosunkach zewnętrznych.
§2. Podmiotom uczestniczącym w stosunkach dyplomatycznych przysługuje prawo
legacji, czyli prawo wysyłania własnych (czynne) i przyjmowania obcych (bierne)
przedstawicieli dyplomatycznych. Prawo to przysługuje państwom, organizacjom
międzynarodowym, oraz innym podmiotom, takim jak Stolica Apostolska, Autonomia
Palestyńska (dawniej przysługiwało Organizacji Wyzwolenia Palestyny), rządy
emigracyjne oraz, tradycyjnie, Suwerennemu Zakonowi Kawalerów Maltańskich.
§3. Zgodnie z art. 3 KWD, do funkcji misji dyplomatycznej należą między innymi:
a) reprezentowanie państwa wysyłającego w państwie przyjmującym;
b) ochronę w państwie przyjmującym interesów państwa wysyłającego i jego obywateli,
w granicach ustalonych przez prawo międzynarodowe;
c) prowadzenie rokowań z rządem państwa przyjmującego;
d) zaznajamianie się wszelkimi legalnymi sposobami z warunkami panującymi w
państwie przyjmującym i z rozwojem zachodzących w nim wydarzeń oraz zdawanie z
tego sprawy rządowi państwa wysyłającego;
e) popieranie przyjaznych stosunków pomiędzy państwem wysyłającym a państwem
przyjmującym oraz rozwijanie pomiędzy nimi stosunków gospodarczych, kulturalnych i
naukowych.
§4. Nawiązanie stosunków dyplomatycznych między państwami następuje zawsze na
podstawie porozumienia między stronami. Jednostronne oświadczenie państwa o woli
nawiązania stosunków dyplomatycznych nie prowadzi (nawet w przypadku milczenia
drugiej strony) do nawiązania takich stosunków. W umowie o nawiązaniu stosunków
dyplomatycznych strony ustalają klasę szefa misji dyplomatycznej oraz podstawowe
założenia współpracy z misją dyplomatyczną (m.in. zakres przysługujących
67
przywilejów). Podstawową zasadą rządzącą stosunkami dyplomatycznymi jest zasada
wzajemności.
Nawiązując stosunki dyplomatyczne strony wskazują kandydatów na szefów misji
dyplomatycznych, spełniających wymogi państwa wysyłającego, którzy równocześnie
zostaliby zaakceptowani przez państwo przyjmujące. Kandydat na szefa misji
dyplomatycznej musi uzyskać tzw. agrément, czyli oficjalną zgodę państwa
przyjmującego na pełnienie przez niego funkcji szefa misji dyplomatycznej. W
przypadku odmowy udzielenia agrément nie ma obowiązku podawania państwu
wysyłającemu przyczyn takiej

(…)

… jakiejkolwiek działalności zawodowej lub komercyjnej dla
uzyskania korzyści osobistych.
Naruszanie prawa grozi protestami państwa przyjmującego, uznaniem za persona non
grata i wydaleniem.
§10. Wszystkim dyplomatom przebywającym na placówce dyplomatycznej służą pewne
uprawnienia i zwolnienia, zwane przywilejami i immunitetami dyplomatycznymi.
Celem przywilejów i immunitetów nie jest zapewnienie korzyści…
… może pozwolenie na
korzystanie z nadajnika cofnąć, a nawet uznać szefa misji za persona non grata.
6. Nietykalność poczty dyplomatycznej - mianem poczty dyplomatycznej określa się
każdą przesyłkę wysłaną przez placówkę dyplomatyczną bądź do niej skierowaną, która
posiada widoczne znaki zewnętrzne określające jej (tj. przesyłki) charakter (odciśnięta
w wosku, metalu bądź tworzywie sztucznym pieczęć (misji, bądź…
… zerwania stosunków dyplomatycznych między państwami;
c) z chwilą zniknięcia wysyłającego, albo przyjmującego suwerena;
d) gdy państwo wysyłające notyfikuje państwu przyjmującemu, że funkcje
przedstawiciela dyplomatycznego dobiegły końca;
e) gdy przedstawiciel dyplomatyczny zostanie uznany za persona non grata (osobę
niepożądaną/niemile widzianą).
Obecnie wybuch konfliktu zbrojnego nie pociąga…
… misji dyplomatycznych, a
Minister Spraw Zagranicznych dla klasy III wystawiają listy uwierzytelniające
(kredencjały), które składane są głowie państwa lub MSZ, w specjalnej uroczystej
oprawie protokolarnej.
Za zgodą państw przyjmujących szef misji dyplomatycznej państwa wysyłającego może
uzyskać akredytację w więcej niż jednym państwie. Misja dyplomatyczna w państwie,
w którym szef misji nie ma stałej…
…). Szefowie misji korzystają z pierwszeństwa w obrębie swojej
klasy w kolejności dat i godzin objęcia swych funkcji. Przyjmuje się, że szef misji
objął swe funkcje w państwie przyjmującym, gdy złożył swoje listy uwierzytelniające
bądź gdy notyfikował o swoim przybyciu, a wierna kopia jego listów
uwierzytelniających została złożona w MSZ państwa przyjmującego. Kolejność
składania listów uwierzytelniających…
… dla poszczególnych kandydatur (wyjątek: attachés wojskowi).
§8. Wszyscy szefowie misji dyplomatycznych akredytowani w danym państwie
wchodzą w skład tzw. korpusu dyplomatycznego. W szerszym ujęciu korpus
dyplomatyczny to wszystkie osoby zaliczane do personelu dyplomatycznego i
korzystające z przywilejów dyplomatycznych, wpisane na specjalną listę prowadzoną
przez Departament Protokołu Dyplomatycznego MSZ…
... zobacz całą notatkę