To tylko jedna z 65 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
I semestr
I. Historia
PRAWO (ius) - wystepuje w znaczeniu przedmiotowym i podmiotowym.
1. Prawo w znaczeniu przedmiotowym - całokształt norm obowiazujacych, rzadzacych
_yciem społeczenstwa, bez których społeczenstwo obejsc sie nie mo_e. Sa opatrzone
przymusem panstwowym.
Ich tresc zmienia sie w czasie i miejscu, ale niezale_nie od tych zmian wyodrebnia sie
wsród nich zawsze prawo publiczne i prawo prywatne. Podziału tego dokonał ULPIAN a
kryterium tego podziału jest interes/korzysc.
prawo publiczne - odzwierciedla stosunek społeczenstwa do jednostki. Normy
przedstawiaja wymagania, jakie społeczenstwo ma wzgledem jednostki.
Oczekiwania te sa okreslone i zabezpieczone srodkami przymusu. Ulpian
definiujac wskazał, _e prawo publiczne to normy publiczne, chroniace interes
publiczny.
Prawo publiczne ma na wzgledzie interes panstwa rzymskiego!
prawo prywatne - gałaz prawa, w której kluczowa role odgrywa interes jednostki.
Normy prawa prywatnego reguluja stosunki miedzy równorzednymi podmiotami,
którym przysługuje prawo swobody umów (jednostka mo_e podjac decyzje, czy
chce podjac relacje z innym podmiotem). Jednostki nie mo_na zmusic do
dochodzenia swoich roszczen (_adanie na mocy norm prawnych). Jednostka ma
prawo, ale nie obowiazek ubiegania sie o nie.
Prawo prywatne ma na wzgledzie interes jednostki!
2. Prawo w znaczeniu podmiotowym - zakres wolnosci, kompleks uprawnien,
przyznanych podmiotowi, np. prawo sprzeda_y, prawo sporzadzenia testamentu itp.
Pojecie ius ewoluowało. Miało wiec kilka znaczen.
1*IUS - prawo, słowo wywodzi sie od IUSTITIA - sprawiedliwosc. Nazwa ta w okresie
republiki oznaczała prawo w znaczeniu podmiotowym, jak i przedmiotowym.
Sprawiedliwosc - stała wola oddania ka_demu tego, co mu sie nale_y.
Chocia_ prawnicy rzymscy woleli sie zajmowac praktycznym zastosowaniem prawa do
konkretnych przypadków prawnych (łac. casus), podejmowano pewne próby
definiowania prawa.
"Ius est ars boni et aequi" - prawo jest sztuka tego, co dobre i słuszne
Celsus
"Iuris praecepta sunt haec: honeste vivere, alterum non laedere, suum cuique tribuere" -
zasady prawa sa nastepujace: _yc uczciwie, drugiemu nie szkodzic, ka_demu oddac, co
mu sie nale_y.
Prawo jest symbolem wartosci. Powy_sze paremie uosabiaja te wartosci prawa.
"Male nostro iure uti non debemus" - nie powinnismy zle korzystac z naszego prawa,
gdy_ "Non omne quod licet honestum est" - nie wszystko, co dozwolone jest uczciwe.
Sa to paremie wszechobecne w prawie cywilnym. Zwiazane z nadu_ywaniem prawa.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)