To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
POZYTYWIZM W MYŚLI SPOŁECZNEJ XIXw. I NARODZINY SOCJOLOGII.
SZKOŁY POZYTYWISTYCZNE: PSYCHOLOGIZM SOCJOLOGIZM, EWOLUCJONIZM
Nowatorstwo psychologizmu i jego odmiany
Słowa `psychologizm' będziemy używać za J.Szackim, jako nazwy sposobu myślenia, który bierze za punkt wyjścia psychiczne cechy jednostki, czyni z nich zmienne, po czym stara się zinterpretować zjawiska społeczne jako ich przejawy lub zjawiska pochodne.
Pierwocin psychologizmu można szukać w oświeceniu, nowych koncepcjach natury ludzkiej, przypisujących wiekowi takie lub inne trwałe dyspozycje psychiczne, które w ostatecznym rachunku miały tłumaczyć zarówno postępowanie jednostek, jak i procesy społeczne. (Hume, Bentham)
Źródłem psychologizmu jest zdroworozsądkowe przekonanie, że skoro uczestnikami procesów społecznych są jednostki ludzkie, to wyjaśnienie tych procesów będzie możliwe wtedy, gdy poznamy trwałą naturę owych jednostek - ich skłonności, motywy, reakcje czy instynkty.
Wraz z rozwojem nauki rozwijała się psychologia, a decydujące znaczenie dla psychologii, dla jej rozkwitu miały następujące fakty:
ukształtowanie się dzięki Wundtowi raz innym uczonym psychologii eksperymentalnej - obiecującej wsparcie metafizycznych spekulacji na temat duszy lub natury ludzkiej przez metodyczną obserwację rzeczywistych procesów psychicznych - której spodziewano się nadać ścisłości obserwacji przyrodniczych (pozytywizm)
potraktowanie faktów psychicznych jako jedynej rzeczywistości bezpośrednio danej uczonemu i uczynieniu doświadczenia podstawowym pojęciem psychologii, która miała stać się punktem wyjścia poznania wszelkich faktów humanistycznych.
Ujęcie - wbrew zakorzenionej tradycji ang. Empiryzmu - `człowieka jako podmiotu obdarzonego wolą i myślą', a nie tylko zdolnością odbierania i kojarzenia wrażeń
Zastąpienie psychologii świadomości przez psychologię nieświadomości (antyintelektualizm) - ale np. Wundt nie przestał uważać psychologii za naukę o świadomości
psychologizm na naukach społecznych pozostał na gruncie pozytywnej filozofii nauki
psychologizm nie był koniecznie antyewolucjonizmem.
Psychologizm trzymał się zasad nominalizmu
Psychologizm zakładał istnienie cech psychicznych wcześniejszych od wszelkiej interakcji społecznej
Tendencja do skupienia uwagi na nieświadomych procesach psychicznych
Odmiany psychologizmu:
Psychologia ludów (Moritz Lazarus, Heymann Steitnahl, Wilhelm Wundt)
Celem ich było ustanowienie psychologii człowieka uspołecznionego, czyli społeczeństwa ludzkiego (obok psychologii indywidualnej). Jednostka należy do gatunku ludzkiego i jako taka posiada cechy wspólne ze wszystkimi innymi ludźmi, ale należy również do określonego ludu i jako taka posiada cechy swoiste tylko dla jednej grupy w obrębie gatunku (np. kultura). A więc odróżniono cechy psychiczne o pochodzeniu organicznym i będące wytworem określonych warunków kulturowych. Wundt usystematyzował i rozwinął idee psychologii ludów.
(…)
… określonych warunków kulturowych. Wundt usystematyzował i rozwinął idee psychologii ludów.
Psychologia tłumów (Gustave Le Bon)
Teoria naśladownictwa (Tarde) - bardziej teoria socjologiczna niż psychologiczna.
Społeczeństwo istnieje dzięki powtarzalności aktów indywidualnych, z których każdy zachowuje swoją suwerenność, ale prowadzi zarazem do nadania zachowania się ludzkim jednolitości i regularności. Każda…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)