Pozytywizm dominuje w II połowie XIX wieku. Można mówić o trzech fazach pozytywizmu:
A . Comte; J.S. Mill; H. Spencer
Avenarius, Mach
Koło Wiedeńskie: Schlich, Carnasp, Wittgerstein.
Twórcą pozytywizmu był August Comte.
August Comte 1798 - 1857
Dzieła: „Kurs filozofii pozytywnej” „Rozprawa o duchu filozofii pozytywnej” Pojęcie pozytywizmu wg. Comte'a: Pozytywny - oznacza to tyle co: realny w przeciwieństwie do urojonego, pewny w przeciwieństwie do chwiejnego, ścisły w opozycji do mglistego, pozytywny w przeciwieństwie do negatywnego i jałowego, korzystny wobec bezużytecznego i zbędnego.
Głównymi atrybutami pozytywnego są więc realność i użyteczność. Właściwości pozytywizmu: uznawanie nauk przyrodniczych za wzór poznania naukowego;
badanie faktów zamiast prowadzenia spekulacji;
położenie nacisku na pożyteczność i realność badań;
zastępowanie twierdzeń absolutnych twierdzeniami względnymi (nie mówi się o strukturze samego bytu, lecz o strukturze zjawisk jaka jawi się człowiekowi);
nastawienie antypsychologiczne - obiektywne. Można badać jedynie fakty zewnętrzne; psychologia jest niemożliwa, gdyż nie można jednocześnie być przedmiotem i podmiotem poznania.
Fundamentalnym prawem rozwoju umysłu ludzkiego, a w następstwie ludzkości jest rozwój przechodzący przez trzy stadia:
Faza teologiczna - rzeczywistość jest objaśniana przez działania duchów, a podstawą są emocje.
Faza metafizyczna - świat jest objaśniany przez abstrakcyjne pojęcia, a podstawą jest intelekt.
Faza pozytywna - poznanie i wyjaśnianie polega na stwierdzeniu faktów i ustalaniu zależności między nimi. Następuje tutaj wyzwolenie się z mitologii i metafizyki. Jest to faza najwyższa i ostateczna.
Fakty są jedyną rzeczą dostępną umysłowi; nie należy zatem poza nie wykraczać i doszukiwać się w nich domniemanych przyczyn.
Etapy poznania naukowego: Rejestracja faktów;
Ustalanie stałych związków między faktami, gdyż prawa nauki są tylko stałymi związkami między faktami - podobieństwa, współwystępowanie, następstwa.
Na podstawie znajomości faktów przewidywanych oraz praw „rządzących” przyszłymi faktami (co dalej?)
Pozytywizm unika problemów epistemologicznych np:
jak możliwa jest w ogóle obiektywna znajomość faktów;
jak możliwe jest uogólnianie, przewidywanie;
jak możemy wiedzieć, że ciała zewnętrzne rzeczywiście istnieją;
jaka jest struktura bytu;
(…)
…. prężność psychiczna i fizyczna, energia psychiczna, odporność. „Wola mocy” jednostki przesądza o sposobie postrzegania ludzi silnych i słabych. Ci ostatni preferują sceptycyzm, czyste teoretyzowanie, hasło „sztuki dla sztuki” itd. Ci pierwsi preferują intensywność, twórczość, względy estetyczne itd.
Podstawą destrukcyjnej roli dotychczasowej moralności - zwłaszcza chrześcijańskiej - jest fikcyjna…
… boskiego objawienia i ustanowienia, to odrzucenie Boga niszczy wszystko.
Tak ma się rzecz w przypadku ludzi związanych z wartościami, normami religii i kultury chrześcijańskiej. Dla nich podważenie tych wartości oznacza to, do czego nie chcą się przyznać - popadnięcie w nihilizm.
Rozpad zastanych rzekomo obiektywnych i uniwersalnych wartości otwiera przestwór wolności - bezprecedensowy w dziejach…
…” i jest zdominowana moralizatorsko.
Z moralnością niewolniczą związany jest resentyment - uczucie zazdrości i zawiści charakterystyczne dla ludzi o słabej „woli mocy”. Resentyment wyrasta ze słabości energii, jednak nie tylko jej nie zapobiega, lecz raczej ją pogłębia, prowadzi do jej tłumienia i utraty np. przez wysuwanie ideału ascetycznego, postawy abnegackiej.
Immoralizm - słowo to miało wypowiadać zanegowanie wszelkiej altruistycznej moralności, a także wszelkich systemów aksjologicznych stawiających na czele wartości tradycyjnie pojętej moralności> Obok tego aspektu negatywnego immoralizm wyrażał również pewne treści pozytywne - miał oznaczać przejście do nowego wartościowania, zgodnie z którym wartość jednostki nie zależy już od spełniania przez nią pewnych ogólnych norm moralnych, czy intencji liczenia…
… „nadczłowieka”
wyrażający ideał osobowości indywidualnej, nie wzór do naśladowania dla wszystkich, lecz tylko dla tych, którzy potrafią być rozkazodawcą i prawodawcą, kierującym się nie abstrakcyjną prawdą, lecz indywidualną osobistą "wolą mocy".
„nadczłowiek” nie liczy się z żadnymi nakazami, z żadną presją moralną, lecz jedynie własnym poczuciem siły i energii, własnym wyczuciem słuszności.
Sama energia…
… w nich krytyce obecność psychologizmu w logice i matematyce.
1913 - „Idea czystej fenomenologii i fenomenologicznej filozofii” - tom I. Przedstawił tu projekt stworzenia filozofii fenomenologicznej.
1931 - „Medytacje kartezjańskie” - podjął próbę zradykalizowania postawy kartezjańskiej i stworzenia filozofii wolnej od metafizyczności.
1938 - „Kryzys nauk europejskich i transcendentna fenomenologia” - pokazał…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)