To tylko jedna z 6 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
POSTSTRUKTURALIZM
Nazwa zbiorcza nurtów w badaniach literackich powstałych z krytycznego przewartościowania strukturalizmu, a nawet jego odrzucenia. Nurty te mają niewiele cech wspólnych:
Odniesienie do strukturalizmu
Sprzeciw wobec naukowości i formalizacji w badaniach literackich
Niechęć do całościowej teorii literatury i skłonność do ujęć fragmentarycznych
Hermeneutyka i interpretacja tekstu to punkt centralny wszystkich nurtów; istnieje wielość interpretacji
Eklektyczny język badawczy, odrzucenie zastanego dyskursu literaturoznawczego
Badacze wspólni różnym nurtom (Barthes w dekonstrukcji i krytyce feministycznej; Derrida w dekonstrukcji i krytyce feministycznej...)
Teoria aktów mowy a literatura
John Austin, John Searle:
Trzy typy działań realizowanych przez mówiącego:
Akty lokucyjne - wypowiadanie słów mających sens i odniesienie
Akty illokucyjne - działanie, którego dokonuje się mówiąc coś, np. (Przysięgam); ta sama wypowiedź lokucyjna może mieć różne funkcje (prośba, groźba, obietnica)
Akty perlokucyjne - wywarcie wpływu na myśli i uczucia słuchaczy (wywołanie strachu, śmiechu, zmiany decyzji)
Normalne mówienie to jednoczesne dokonanie wszystkich czterech aktów. Do fortunnego ich wykonania potrzebne jest spełnienie pewnych reguł:
mówiący mówi na serio, szczerze
odbiorca jest obecny na zasadzie one-to-one
istnieje referencja
Gdy te reguły zostają pogwałcone - wypowiedzi skażone są etiolacją - użycia języka jest „dewiacyjne”, bez zobowiązań, pozbawione praktycznych implikacji, np. w przypadku gry aktorskiej, fikcji literackiej, cytatów, żartów. W takich przypadkach:
mówiący nie utożsamia się z podmiotem wypowiedzi, podkreśla dystans wobec roli, jaką mówiąc odgrywa; mówiący nie jest autorem wypowiedzi, a odbiorca planowany nie równa się słuchaczowi;
dochodzi do zaburzenia referencji
Zastosowanie teorii aktów mowy do literatury
Richard Ohmann (początek lat 70.) Utwór literacki to przypadek szczególny, brak mu siły illokucyjnej, bo:
autor nie bierze odpowiedzialności za swe słowa, wkłada słowa w usta fikcyjnej osoby, postaci, naśladuje mówienie, udaje (pozwala mu na to konwencja literacka)
nie zwraca się do autentycznego czytelnika
następuje osłabienie referencyjności, np. w literaturze niereferencjalne zastosowanie wyrażeń referencjalnych: mówienie o Sherlocku Holmesie, bo on nie istnieje, można o tym mówić kiedy z normalnego mówienia przejdziemy na fikcjonalny sposób mówienia - wtedy Sherlock Holmes ma referencję - postać fikcyjną
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)