POSTĘPOWANIE CYWILNE
Prowadzenie postępowania cywilnego należy w Polsce do sądów po- wszechnych. Nie należą do właściwości sądów powszechnych tylko te sprawy, które ustawa wyraźnie przekazuje innym sądom i organom wymiaru spra- wiedliwości.
W postępowaniu cywilnym rozstrzygane są sprawy z zakresu prawa cywilnego, a także prawa rodzinnego i opiekuńczego oraz prawa pracy (art. 1 k.p.c). Są to w większości sprawy majątkowe, niekiedy tylko - zwłaszcza na tle przepisów prawa rodzinnego i opiekuńczego - mają one charakter osobisty.
Wśród postępowań cywilnych toczących się przed sądami powszechnymi i Sądem Najwyższym można odróżnić:
postępowanie rozpoznawcze (proces i postępowania nieprocesowe),
postępowanie pomocnicze (postępowanie zabezpieczające, postępowanie w razie zaginięcia lub zniszczenia akt i in.),
postępowanie egzekucyjne.
Główną rolę odgrywa postępowanie rozpoznawcze, którego zadaniem jest rozpoznanie i rozstrzygnięcie sprawy cywilnej. Postępowanie to może się toczyć w dwojakim trybie: w trybie procesu i w trybie postępowania nieprocesowego. Oba te tryby służą temu samemu celowi, ale cechuje je szereg odrębności i w pewnym zakresie uregulowane są oddzielnymi przepisami. Postępowanie cywilne sądowe prowadzone w trybie procesowym nosi nazwę procesu cywilnego. Jest to historycznie najstarszy tryb postępowa- nia cywilnego.
W procesie cywilnym sąd rozstrzyga spór między stronami. Jedną ze stron jest powód, czyli osoba występująca z żądaniem, drugą zaś pozwany. Wszczęcie procesu cywilnego następuje na skutek wytoczenia powództwa, polegającego na wniesieniu do sądu pisma procesowego zwanego pozwem. W procesie może brać udział także prokurator, występujący tu nie jako oskarżyciel, lecz w roli rzecznika interesu społecznego.
Cechą procesu jest przeciwstawność interesów stron. Postępowanie nieprocesowe jest tej cechy często pozbawione. Może w nim występować wielu uczestników, którzy nie dzielą się na przeciwstawne obozy, lecz z których każdy ma swoje własne interesy. Przepisy kodeksu postępowania cywilnego normują szereg postępowań nieprocesowych (postępowanie o uznanie za zmarłego, o stwierdzenie prawa do spadku, o dział spadku i in.). W niektórych przypadkach postępowanie nieprocesowe, w przeciwieństwie do procesu cywil- nego, może być przez sąd wszczęte z urzędu.
Przepisy regulujące postępowanie cywilne przed sądami powszechnymi zawarte są w kodeksie postępowania cywilnego (k.p.c.) z 1964 r.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)