Dr. Bogdan Buczkowski
Międzynarodowe Transakcje Gospodarcze
Wykład I – Polskie prawo prywatne, międzynarodowe
W prawie polskim sędzia bada umowę w następującym układzie hierarchicznym:
1.
2.
3.
Czy umowa została zawarta na giełdzie lub targu publicznym - jeżeli tak, to zastosuje do umowy prawo państwa na
terytorium którego ma siedzibę giełda czy targ publiczny, jeżeli nie - zastosuje prawo państwa, w którym obie strony
mają swą siedzibę lub miejsce zamieszkania.
Jeżeli umowa nie została zawarta na rynku formalnym, ani nie występuje wspólna siedziba lub miejsce
zamieszkania, znajdą zastosowanie konkretne łączniki obiektywne I tak, jeżeli strony nie wybrały prawa i nie mają
siedziby lub miejsca zamieszkania w tym samym państwie:
do zobowiązań z umowy sprzedaży rzeczy ruchomych lub umowy dostawy - prawo państwa, w którym
w chwili zawarcia umowy ma siedzibę albo miejsce zamieszkania sprzedawca lub dostawca.
do zobowiązań z umowy o dzieło, umowy zlecenia, umowy agencyjnej, umowy komisu, umowy
przewozu,, umowy spedycji, umowy przechowania, umowy składu - prawo państwa, w którym, w chwili
zawarcia umowy, ma siedzibę albo miejsce zamieszkania przyjmujący zamówienie, przyjmujący zlecenie,
agent, komisant, przewoźnik, spedytor, przechowawca lub firma składowa.
do zobowiązań z umowy ubezpieczenia - prawo państwa, w którym w chwili zawarcia umowy ma siedzibę
zakład ubezpieczeń.
do zobowiązań z umowy o przeniesienie praw autorskich - prawo państwa, w którym w chwili zawarcia
umowy ma siedzibę albo miejsce zamieszkania nabywca tych praw.
w sytuacji, gdy firma związana z wykonywaniem określonych czynności mieści się w innym państwie,
niż zamieszkuje jego właściciel lub też gdzie jest siedziba osoby prawnej do której firma należy - zamiast
prawa państwa, w którym ma siedzibę osoba prawna albo miejsce zamieszkania nabywca tych praw.
w sytuacji gdy firma związana z wykonywanie określonych czynności mieści się w innym państwie, niż
zamieszkuje jego właściciel lub też gdzie jest siedziba osoby prawnej, do której firma należy – zamiast
prawa państwa, w którym ma siedzibę osoba prawna albo miejsce zamieszkania osobo fizyczna, stosuje
się prawo państwa, w którym znajduje się siedzib firmy
Dla wszystkich umów, w odniesieniu do których brak przesłanek do zastosowania powyższych zasad-właściwym jest
prawo obowiązujące w miejscu zawarcia umowy
Kraje EU związane z Konwencją rzymską o prawie właściwym dla zobowiązań z 1980r. która Polska podpisała i w najbliższym
czasie
ratyfikuje.
Konwencja stanowi, że w przypadku braku wyboru, prawem właściwym jest prawo tego państwa, z którym dana umowa
wykazuje -przez całość okoliczności - najściślejsze związki. Art 4. konwencji przyjmuje kilka domniemań w sprawie takich
związków:
1.
2.
W zakresie, w jakim prawo właściwe dla umowy nie zostało wybrane zgodnie z art. 3 umowa jest regulowana
prawem państwa, z którym jest najbardziej związana. Niezależnie od powyższego, dająca się wydzielić część umowy
mająca bliższy związek z innym państwem, może być w drodze wyjątku regulowana prawem tego innego państwa.
Z uwzględnieniem postanowień ust 5 niniejszego artykuł, domniemywa się, że umowa jest najbardziej związana z
państwem, w którym strona mająca wykonać czynności charakterystyczne dla umowy posiada, w czasie zawarcia
umowy, swoje zwyczajowe miejsce zamieszkania lub, w przypadku podmiotu posiadającego lub nie osobowość
prawną, swoją siedzibę. Jednakże jeżeli umowa została zawarta w ramach działalności handlowe lub zawodowej
tej strony, pastwo to będzie państwem, w którym znajduje się siedziba lub-jeżeli na mocy warunków umowy
wykonanie powinno mieć miejsce w miejscu wykonywania działalności innym niż siedziba - państwo, w którym
znajduje się powyższe inne miejsce wykonywania działalności.
Podsumowanie:
Każdy kontrakt będzie podlegać określonemu prawu właściwemu albo wybranemu przez strony umowy albo (w braku
wyboru) wskazanemu przez normy prawa prywatnego MN.
integralną częścią składowa każdego systemu krajowego prawa są dwu i wielostronne umowy MN ratyfikowane
przez dane państwo.
państwa dają pierwszeństwo normom umowy MN przed normami prawa krajowego, innymi słowy normy umowy
MN mają charakter lex specialis (norm szczególnych), w stosunku do norm prawa wewnętrznego
Unifikacja prawa umów:
Negocjacje wokół prawa właściwego dla umowy są zwykle trudne i rodzą wiele napięć, gdyż wybór i zastosowanie prawa
krajowego jednej ze stron umowy stawia ją w korzystnej a drugą stronę w niekorzystnej sytuacji. Toteż od dawna trwały (i
trwają nadal) prace nad ujednoliceniem prawa umów w ogóle, a w szczególności najpowszechniej stosowanej w obrocie
handlowym umów sprzedaży.
Dr. Bogdan Buczkowski
Międzynarodowe Transakcje Gospodarcze
Wykład I – Polskie prawo prywatne, międzynarodowe
Prace nad MN unifikacją umów prowadzone są równolegle przez organizacje rządowe (tzn. działające pod auspicjami ONZ np.
UNICITRAL), przygotowujące różnorodne konwencje do ich następnej ratyfikacji przez zainteresowane państwa oraz przez
instytucje prywatne, takie jak np. UNIDROIT, których efektem działania są prawa modelowe, będące zbiorem powszechnie
akceptowanych ogólnych zasad prawa i które nie mają charakteru wiążącego.
Konwencja Narodów Zjednoczonych o umowach MN sprzedaży towarów - konwencja została przygotowana przez Komisję
Narodów Zjednoczonych ds. MN Prawa Handlowego (UNCITRAL) i przyjęta na konferencji dyplomatycznej 11 kwietnia 1980
r.
w
Wiedniu.
Polska jest związana ww. konwencją od 1 czerwca 1996r.
Na świecie powszechnie używa się angielskiego skrótu tytuł Konwencji - CIGS. Konwencja przedstawia sobą jednolity tekst
prawny dla umów MN sprzedaży towarów i można ją określić mianem "MN kodeksu cywilnego" odnośnie tych umów.
Dla znacznej części kontraktów zawieranych w polskim handlu zagraniczny Konwencja będzie prawem właściwym dla umowy.
Wynika to z treści art. 1(1) Konwencji, który mówi, iż ma ona zastosowanie do umów sprzedaży towarów między stronami
mającymi siedzibę handlową w różnych państwach:
jeżeli państwa te są Umawiającymi się Państwami
jeżeli normy prawa MN prywatnego wskazują jako prawo właściwe prawo umawiającego się Państwa
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)