Polskie Państwo Podziemne

Polskie Państwo Podziemne. Organizowano je już w czasie kampanii wrześniowej, na zasadzie dualizmu równorzędnych pionów, cywilno -politycznego i wojskowego. Dualizm równorzędnych w zasadzie pionów:
cywilno - politycznego - wojskowego.
Pion wojskowy rozpoczęto tworzyć w czasie trwania kampanii wrześniowej powołując organizację wojskowo - polityczną, Służba Zwycięstwu Polski, w grudniu zastępując ją Związkiem Walki Zbrojnej. Oddzielono strukturę polityczną od wojskowej , a w 1942 roku ZWZ przemianowano na Armię Krajową. Jej organem dowodzenia była Komenda Główna, a struktura terenowa odpowiadała przedwojennemu podziałowi terytorialnemu: okręgi odpowiadające województwom, obwody o zasięgu powiatowym , a na szczeblu gmin placówki. Organy cywilne stanowili powołani pod koniec 1940 roku: delegat rządu na kraj, jego trzej zastępcy , delegaci okręgowi i powiatowi. Pierwotnie powołano oddzielnego delegata dla ziem wcielonych do Rzeszy i dla Generalnej Guberni, jednak później funkcje te połączono w ręku głównego delegata rządu na kraj. Kolejno byli nimi: C. Ratajski, J. Piekałkiewicz, J Jankowski. Zadaniem delegatów było organizowanie struktur administracyjnych podziemia. Dekretem prezydenta z 26 kwietnia 1944r. główny delegat zyskał rangę ministra, pełniącego w kraju funkcję wicepremiera. Dysponował aparatem pomocniczym, którym była Delegatura Rządu podzielona na resortowe departamenty np. spraw wewnętrznych, skarbu, sprawiedliwości, oświaty i kultury itp. Oparte były na strukturze przedwojennych ministerstw, miały zbierać materiały potrzebne delegatowi oraz przygotowywać akty prawne oraz personel do objęcia funkcji po zakończeniu okupacji. Delegatura organizowała też organy administracji zastępczej (jej komórki terenowe miały przejmować władzę w chwili wyzwolenia). Delegatów okręgowych mianował Delegat Krajowy w porozumieniu z Rządem Jedności Narodowej. Powołano też policję w postaci Państwowego Korpusu Bezpieczeństwa. Dla przeciwwagi wobec powstałego PKWN Delegat Rządu powołał Krajową Radę Ministrów w skład której wchodził on sam i jego zastępcy, mającą wykonywać czynność rządu do czasu jego powrotu z emigracji. Od powstania w 1942 roku Polskiej Partii Robotniczej, zaczął kształtować się drugi obóz polityczny podziemia, „ludowo-demokratyczny". Odrzucał on konstytucję kwietniową jako podstawę porządku prawnego w państwie oraz nie uznawał prawa do reprezentowania na­rodu polskiego przez rząd emigracyjny. Od początku 1944 roku jego działacze przystąpili do budowania konkurencyjnego w stosunku do organów tworzonych przez rząd lon­dyński systemu. W nocy z 31 grudnia 1943 na 1 stycznia 1944 roku utworzono Krajową Radę Narodową (KRN), która miała pokiero­wać walką z okupantem, a następnie przebudować ustrój polityczny i społeczny w wyzwolonym kraju. KRN działała, opierając się na syste­mie terenowych rad narodowych: wojewódzkich, powiatowych, miejskich i gminnych. ... zobacz całą notatkę