Polityka RP wobec Litwy i Białorusi.
Uwarunkowania historyczno - kulturalne:
W stosunkach z Białorusią historia nie stanowi problemu. Wręcz przeciwnie, z historii wynika wspólna państwowość w czasach I Rzeczypospolitej oraz bardzo bliskie związki kulturalne.
Białoruś - inna religia, katolicyzm vs. prawosławie. To kładło się cieniem na układanie stosunków między ludnością polską i białoruską. Cerkiew prawosławna protestowała przeciwko, wspieranej przez Polskę, działalności polskiego Kościoła na Białorusi, oskarżając księży o prowadzenie kampanii politycznych pod przykrywką działalności ewangelizacyjnej.
Inny jest też poziom świadomości narodowej. Polacy, którym przyszło przez ponad jeden wiek walczyć o niepodległość, mają wyże poczucie swojej tożsamości narodowej, a Białorusini otrzymali niepodległość raczej bez własnych zasług, w wyniku rozpadu ZSRR. Z tego m.in. wynika rożny stopień przywiązania do takich wartości, jak wolność, demokracja i prawa człowieka oraz co się z tym wiąże - Polacy uważają siebie za przynależących do świata zachodniego, a Białorusini w większości ciążą ku związkom z Rosją.
Etapy stosunków Polska - Białoruś(wg. Zięby):
1). 1990 - 1994 to okres budowania podstaw traktatowych i rozwój współpracy
2). 1994 - 2008 to okres pogorszenia stosunków
3). Od końca 2008 - 2010 to okres normalizacji i współpracy w ramach Partnerstwa Wschodniego UE
4). Po 2010 r.
1). W początkowym okresie pojawił się problem delimitacji granic, gdy Białoruś nie chciała uznać traktatu granicznego z 1945 r. i domagała się zwrotu Białostocczyzny.
Polska uznała niepodległość Białorusi jako jedno z pierwszych państw w 1991 r., ale dopiero po rozpadzie ZSRR. Odbywały się spotkania premierów i ministrów spraw zagranicznych, na których uzgadniano kwestie ułatwień w ruchu granicznym(otwieranie nowych przejść granicznych), współpracy gospodarczej, m.in. dostaw polskiego węgla na Białoruś czy otwarciu wspólnego banku komercyjnego, a także współpracy w zakresie zwalczania przestępczości. W 1992 r. podpisano Traktat o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy. Od 1993 r. rozwijała się też współpraca w kwestii obrony, gdyż Polska chciała odwieść Białoruś od współpracy w tej sferze z Rosją, tak aby Białoruś stała się państwem buforowym miedzy Polska i Rosją.
To, co przeszkadzało we wzajemnych stosunkach to polskie parcie na euroatlantyckie struktury bezpieczeństwa, poszerzanie ich na wschód i reformy demokratyczne i rynkowe. Polska chciała odciągać Białoruś od Rosji, więc wspierała tam tendencje niepodległościowe. Z kolei elity rządzące Białorusi, wywodzące się w ekip komunistycznych, nie były zainteresowane zerwaniem więzi z Rosją, szczególnie, że państwa związane były współpracą gospodarczą. Spór na tym tle widać było np. w czasie wizyty Hanny Suchockiej na Białorusi w
(…)
… kolejne sankcje na przedstawicieli reżimu Łukaszenki(zakaz wjazdu do UE, zamrożenie aktywów w krajach UE), a także wyłączyła Białoruś z uprzywilejowanych taryf celnych.
3). Pewną zmianę przyniosły rządy nowej koalicji PO-PSL od 2008 r. Zaczęli oni odbudowywać kontakty z Białorusią. Łukaszenka łagodniej zaczął odnosić się do Karty Polaka(uchwalonej za rządów PiS, wcześniej ocenianej bardzo negatywnie…
…. W okresie rozpadania się ZSRR Litwini wprost wyrażali żądanie formalnych przeprosin ze strony Polski za wyprawę Żeligowskiego, warunkując tym ułożenie się dalszych relacji państw. Polska szlachta spychała Litwinów do roli drugorzędnej w Rzeczpospolitej Obojga Narodów i to nam Litwini pamiętają.
Kwestię nauczania w j. polskim, przymusowego nauczania j. litewskiego.
Z Litwinami nie było problemów granic…
… w stosunkach między państwami.
Niechęć ludności litewskiej do Polaków.
W Informacji Ministra Spraw Zagranicznych o założeniach polskiej polityki zagranicznej w 2012 roku Sikorski mówił, że liczny na nowe otwarcie w kontaktach z rządem litewskim, jaki miał być wybrany w październiku 2012.
28 stycznia 1995 roku prezydenci Rosji, Kazachstanu i Białorusi podpisali dokumenty o ustanowieniu unii celnej trzech państw, 21 lutego Białoruś i Rosja podpisały układ o przyjaznych i dobrosąsiedzkich stosunkach i współpracy, 26 maja 1995 roku porozumienie o wspólnej ochronie granic państw WNP, a 2 kwietnia 1996 roku prezydenci Aleksandr Łukaszenka i Borys Jelcyn podpisali układ o ustanowieniu Stowarzyszenia Białorusi i Rosji.
…
… autorytarnych i ograniczania wolności słowa i zgromadzeń, co zaostrzyło się po usunięciu opozycji z parlamentu w 1996. Od tego roku i kryzysu politycznego na Białorusi Polska prowadziła wobec niej postawę tzw. krytycznego dialogu, potępiając zachowania antydemokratyczne i koncentrując się na ochronie praw Polaków na Białorusi i utrzymywaniu współpracy gospodarczej. W 1998 r. Białoruś nakazała dyplomatom państw…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)