Poglądy polityczne i ideowe Marcina Lutra i Jana Kalwina - Marcin Luter (1483-1546). Urodził się w rodzinie ubogiego przedsiębiorcy górniczego; studiował w Erfurcie, po czym wstąpił do klasztoru Augustynów. Po uzyskaniu doktoratu z teologii, wykładał na uniwersytecie w Wittenberdze, to właśnie tu przybił do drzwi kaplicy swoje słynne „95 tez” wymierzone w nadużycia kościoła katolickiego związane z udziałem odpustów (rozgrzeszenia) za pieniądze. Tak zaczął się ruch reformatorski dążący do wprowadzenia zmian w kościele katolickim w zakresie doktryn, organizacji i obyczajowości. Popularność Lutra i jego nauk rosła błyskawicznie. Za swoje poglądy wydalony został z zakonu (1519) i obrzucony ekskomuniką. Papież bullą z 1520 roku wezwał go przed swoje oblicze, aby ten odszczekał swoje herezje. Luter pewny siebie spalił ten dokument publicznie, za co został oskarżony o herezję. Do konfliktu wmieszał się także cesarz Karol V, który wezwał Lutra na Sejm Rzeszy w Wormacji. Jednak i tu Luter nie wyrzekł się swoich poglądów. Wiedząc, że czeka go stos, ukrywał się na dworach lokalnych książąt niemieckich (w takich warunkach przełożył Biblię na język niemiecki); a) poglądy - silne zakorzenione w filozofii augustyńskiej. Przejął od św. Augusta tezę o całkowitym upadku moralnym i duchowym ludzkości. Na skutek grzechu pierwotnego, człowiek stał się niewolnikiem Szatana i żaden chrzest, czy dobre uczynki, nie mogą uczynić człowieka dobrym. Dlatego też człowiek może zbliżyć się do Boga tylko przez gorliwą wiarę i zdanie się na Jego łaskę oraz przez uświadomienie sobie własnej nicości i kruchości. I do tego nie potrzeba ani księdza, ani papieża, ani innych pośredników; b) kościół - od św. Augustyna wywodzi się teza o kościele, jako niewidzialnym związku wszystkich wierzących, a jego głową jest sam Chrystus. W kościele wszyscy są wolni, równi, wszyscy pełnią funkcje kapłańskie, wszyscy uczestniczą w jego kierowaniu. Nie oznacza to jednak pełnej demokratyzacji kościoła; c) pismo święte - jest ono niekwestionowanym autorytetem w sprawach wiary. Każdy człowiek może je interpretować na własny sposób. Niemniej jednak decydujące słowo należało do Lutra (był przekonany o swojej nieomylności). Autorytet kościoła zastępował autorytetem własnej osoby; d) państwo - Luter, szukając poparcia władzy świeckiej przed atakami papiestwa, wyraźnie zbliżył swój kościół do państwa. Nie kwestionował suwerenności państwa. Państwo co prawda nie może rozstrzygać sporów w sprawach wiary, niemniej jednak jest ono najwyższym arbitrem w stosunkach społecznych. Państwo kontroluje człowieka, dba o bezpieczeństwo, ład i porządek; e) władza - jest absolutna, oparta na rządach silnej ręki (tylko taka może zapewnić dyscyplinę), ostro karząca winnych. Lud nie ma prawa kwestionować legalności władzy. Odrzucał demokratyczne aspiracje ludu. Jeśli lud przejąłby władzę, wszystko byłoby stracone (później zmodyfikował swoje stanowisko, głosząc możliwości oporu przeciw władzy w pewnych wyjątkowych warunkach). Władca roztacza także opiekę nad kościołem, w konsekwencji staje się jego najwyższym zwierzchnikiem, kontrolując jego sprawy organizacyjne, materialne. Czuwa też nad kształtowaniem kadry pastorów; f) sakramenty - uznawał jedynie chrze
(…)
… jego doktryny była wiara w rygorystyczne pojmowanie przeznaczenia (predestynacja). Bóg dawno już podzielił ludzi na wybranych i potępionych i nic nie jest w stanie tego zmienić. Człowiek jest potępiony nie dlatego, że grzeszy, ale że jest potępiony - wola boska; b) podobnie, jak Luter, zakładał, że człowiek jest nędznym robakiem zdanym na łaskę Boga, całkowicie podporządkowany jego woli; c) kościół - jego organizacja opiera się na zasadach republikańsko-demokratycznych. Decydujący głos miał ogół wyznawców, a nie, jak w luteranizmie, król czy książę. Zgromadzenie wiernych powoływało pastorów konsystorz - organ zarządzający gminą kalwińską i czuwający nad sprawami moralności: złożony z 6 duchownych i 12 świeckich. Zwoływano synody regionalne i ogólnopaństwowe, w których zasiadali reprezentanci gmin; d) państwo…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)