TEORIA PAŃSTWA
Dobro państwa jest głównym celem. Dzięki temu, że ludzie są różni, może się rozwijać, pełnią oni różne funkcje. Mówił, że z osób jednakowych państwo powstać nie może. Trzeba dać rozwijać się jednostkom indywidualnie, ale tak, by nie przeszkadzało to dobru ogólnemu. Uważał, że władcy mają prawo, w nawet powinni, ingerować w życie obywateli, których karać należy za egoizm i działanie przynoszące korzyść jedynie jemu. Popierał własność prywatną, ale zabiegał o tzw. „właściwą miarę”. Ta miara to właśnie złoty środek między skrajnościami, czyli nadmiarem i ubóstwem. Arystoteles uważał, że ludzie posiadający za dużo są szkodliwi dla państwa, gdyż to właśnie oni myślą o sobie, o korzyściach dla siebie. Ale równie dużym zagrożeniem są ci, którzy nie posiadają nic. Są wtedy gotowi na każde działanie, by wydobyć się ze swego ubóstwa, kieruje nimi desperacja, a to powoduje konflikty. Stosunki między tymi warstwami są „zaognione”. Najlepszym rozwiązaniem i powodem, dla którego państwo trwa, jest tzw. „klasa średnia”, która według Arystotelesa uważana jest za najwartościowszy element w państwie. Złoty środek to nie cnota nie tylko dla jednostek, ale także w moralności społecznej. Sprawiedliwość, którą powinno kierować się państwo jest pomiędzy popełnieniem niesprawiedliwości i krzywdy a ich doznaniem. Z tego powodu Arystoteles porównywał sprawiedliwość do przyjaźni, twierdząc, że „GŁÓWNYM ZADANIEM POLITYKI JEST TWORZENIE PRZYJAŹNI, GDYŻ NIE MOGĄ BYĆ PRZYJACIÓMI CI , KTÓRZY SIĘ KRZYWDZĄ WZAJEMNIE”.
Próbował też połączyć dwa, skrajnie różniące się od siebie systemy moralne, Platona oraz Demokryta. Pierwszy z nich dążył do dobra idealnego i gardził cielesnością, natomiast drugi za nadrzędne uznał naturalne potrzeby. Tak, jak dla Platona źródłem moralności było działanie duszy zgodnie z rozumem , natomiast zgadzał się z Demokrytem, odnosząc działanie rozumu do potrzeb naturalnych człowieka. Etyka Arystotelesa to etyka umiarkowana oraz etyka zdrowego rozsądku. Został on niegdyś nazwany człowiekiem „BEZ MIARY PEŁNYM UMIARU”.
ESTETYKA
Arystoteles pierwszy zaliczył poezję do zakresu pojęcia sztuka, uczynił to drogą zestawienia tragedii. Rozstrzygnięcie to przyjęło się dopiero na dobre w wieku XVI, kiedy to we Włoszech dokonano przekładu poetyki Arystotelesa. W poetyce wyłożył Arystoteles słynną teorię, która nosi nazwę teorii katharsis, była to teoria psychologicznego oddziaływania sztuki na odbiorców. Arystoteles odciął się od założeń Platona i stwierdził, że idee to fikcja, a w rzeczywistości byt jest jednostkowy i konkretny. Wiedza jest ogólna. Zaprzeczył więc platońskiemu analizowaniu jakoby istniał świat rzeczy i świat idei, ale powstał nowy dualizm. Świat rzeczy (bytów)- metafizyka, świat wiedzy - logika.
(…)
…, Gdy rozpadły się ściany świata. Teorie wartości w filozofii hellenistycznej, Wrocław 1995, 33.
Zob. G. Reale, Historia filozofii starożytnej. III. Systemy epoki hellenistycznej, tłum. E. I. Zieliński, Lublin 1999, 115-122.
…
… hellenistyczną. Jest to czas dalszego rozwoju filozofii, również wielkich przemian.
Następcy, uczniowie, kontynuatorzy Platona i Arystotelesa, skupieni przy założonych przez nich szkołach bardzo szybko zdradzili swych mistrzów. Zawęzili dorobek ich myśli, gubiąc jej oryginalność, rozwijając tylko niektóre aspekty, odrywając je od pierwotnej wizji i wypaczając. Następca Platona w Akademii - Speuzyp - odszedł od wielu rozwiązań swego mistrza, poddając je uproszczeniom i zmianom. Również i po nim kierujący Akademią Ksenokrates nie potrafił wyrazić w pełni Platonowego ducha i wyjaśnić oraz przybliżyć myśli, która uległa zaciemnieniu i u początku epoki hellenistycznej pełniła rolę raczej historyczną.
Podobny los spotkał myśl Stagiryty. Niezrozumiałość, często prowizoryczność i roboczy charakter pozostawionych…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)