PODZIAŁ PRACY I ZRÓŻNICOWANIE MORALNOŚCI. Jedną z przy¬czyn zróżnicowania moralności - wielości systemów wartości, reguł, odrębnych kodeksów moralnych - jest społeczny podział pracy, wyrażający się w istnieniu od¬rębnych zawodów i grup zawodowych. To zaś jest podstawą wyodrębniania etyk¬moralności - zawodowvch i ich kodeksów. Sprawa ta jest szeroko podejmowana i analizowana oraz kontrowersyjna, wzbu¬dza dyskusje, w których zajmowane są sprzeczne stanowiska w sprawie istnienia, potrzeby i sensu konstruowania poszczególnych etyk zawodowych. Jedni teoretycy kwestionują ich potrzebę i sens, uznają je za zbędne "mnożenie bytów", obawiają się, iż prowadzi to do "atomizacji" moralnej społeczeństwa, powstawania swoistej "wieży Babel", w której każda grupa ma jakąś odrębną moralność, podczas gdy niezbędna jest jedna ludzka". Jest faktem, że współcześnie istnieje ogromna ilość zawodów, niekiedy bardzo specjalistycznych i ilościowo nielicznych. (W Polsce wyodrębnia się ok. 2.400 grup zawodowych, w USA np. -ponad 20.000). Inni bro¬nią etyki zawodowej, podejmują dotyczące jej analizy. Istnienie lub nieistnienie etyk zawodowych - przynajmniej w odniesieniu do licz¬nych grup zawodowych lub grup łączących wiele specjalności - nie jest sprawą ani arbitralnych, teoretycznych decyzji powołujących je do życia lub je znoszących, ani żadnych "plebiscytów" -za lub przeciw. Etyki zawodowe są faktem społecznym --¬jak faktem są poszczególne zawody. Są faktem także w sensie istnienia odrębnych kodeksów moralności zawodowej. I są społeczną koniecznością. Stwierdzenie, że każda grupa zawodowa ma swoją etykę (moralność) zawodową, oznacza, iż ma ona swój status moralny, związany z charakterem wykonywanej pra¬cy, kieruje się swoistymi regułami, napotyka swoiste sytuacje i dylematy moralne. Szeroko, np. jest dyskutowana kwestia prawa lekarzy do strajku, prawa do ujawnia¬nia szczegółów czyjegoś życia osobistego przez dziennikarzy, udziału polityków w organizmach gospodarczych itp. Pojęcie: etyka zawodowa (moralność zawodowa - określeń tych powszechnie używa się zamiennie) - oznacza system norm moralnych, związany z podziałem pracy i sposobem jej wykonywania. Pojęciem tym często obejmuje się również teo¬retyczną refleksję etyczną dotyczącą społeczno-zawodowego zróżnicowania mo¬ralności. Przedmiotem tej refleksji jest m.in. geneza, istota i funkcje moralności grup zawodowych oraz jej historyczne przejawy. Refleksja o charakterze normatywnym dąży do określenia podstawowych wartości moralnych związanych z działalnością poszczególnych zawodów, właściwych dlań systemów powinności oraz wzorców moralnych. W aspekcie socjologicznym jej przedmiotem jest rzeczywisty stan mo¬ralny określonych grup. W tym rozumieniu może ona oznaczać: - rzeczywiste, stwierdzane empirycznie, postawy moralne, ujawniane w procesie wy¬konywania czynności pracowniczych przez przedstawicieli określonych zawodów;
(…)
…, a także stosować sankcje moralne wobec osób zachowujących się niezgodnie z wymogami moralnymi. Komisje takie istnieją m.in. w polityce, nauce, mediach (np. Rada Etyki Mediów, czy Komisja Etyczna TVP), podobnie jak sądy koleżeńskie, sądy honorowe, izby. Odrębna kwestia z zakresu etyki zawodowej to kwestia kodeksów. Wielu dysku¬tantów do nich sprowadza całą kwestię, a mając zastrzeżenia do samej idei kodeksu…
… czy prawnika ujawnia się w innym rodzaju postępowania niż uczciwość produ¬centa czy sprzedawcy. Swoistość etyki zawodowej polega również na tym, że w każdym jej systemie obiegowe społecznie postulaty moralne znajdują własną hierarchizację. W każ¬dej etyce zawodowej istotne są sprawy dumy zawodowej, solidności, poczucia odpowiedzialności, solidarności grupowej. Ale oprócz tego dla grupy np. pra¬cowników transportu podstawowe wymagania dotyczą trzeźwości i punktualno¬ści: w służbie zdrowia - zachowania tajemnicy lekarskiej oraz życzliwości dla pacjentów. Specyfika poszczególnych systemów moralności zawodowej wyraża się po¬nadto i w tym, że w jej obrębie występują niekiedy mniej lub bardziej dostrze¬galne modyfikacje podzielanych społecznie poglądów moralnych, obowiązują reguły moralności częściowo…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)