To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
PODSTAWOWE ZASADY PRAWA WYBORCZEGO ZASADA POWSZECHNOŚCI określa krąg podmiotów, którym przysługuje prawo wyborcze, wymagając by wszystkim dorosłym obywatelom przysługiwało, co najmniej czynne prawo wyborcze, a wszelkie ograniczenia mogą wynikać jedynie z naturalnych czynników, a nie politycznych. Przesłanki czynnego prawa wyborczego są jednolite dla wszystkich rodzajów wyborów: posiadanie obywatelstwa polskiego - wejście do UE „odrobinę skomplikowało sytuację” → patrz wybory lokalne; ukończenie 18 lat najpóźniej w dniu głosowania - ograniczenie o charakterze naturalnym; posiadanie pełni praw publicznych (w tym wyborczych) - art. 62 ust. 2 albo orzeczeniem sądu jako środek karny, albo jako kara samoistna orzeczona przez Trybunał Stanu → przesłanka ujęta w sposób wyczerpujący, tzn. niemożliwe jest rozszerzanie katalogu ograniczeń. posiadanie pełnej zdolności do czynności prawnych - art. 62 ust. 2 - ubezwłasnowolnione prawomocnym wyrokiem sądy, ale takie postępowanie wszczyna się ze względów majątkowych, co w prawie publicznym nie ma znaczenia. cenzusy nie występują , z wyjątkiem cenzusu domicylu w wyborach lokalnych (art. 5 owst), ale nie w innych (art. 12 ows) Bierne prawo wyborcze - krąg różny w zależności od rodzaju wyborów:
przede wszystkim przesłanką jest wiek → wybory samorządowe - 18 lat; wybory do Sejmu - 21 lat; wybory do Senatu - 30 lat; wybory na Prezydenta - 35 lat; cenzus domicylu w wyborach parlamentarnych został wprowadzony tzw. lex Tymiński, ale ze względu na kontrowersje nie został powtórzony w nowej Konstytucji. System gwarancji - system procedur i instytucji, zapewniający możliwość oddania każdej osobie głosu: nakaz wyznaczania wyborów na dzień wolny (art. 98 ust. 2 i art. 128 ust. 2) zasady tworzenia obwodów głosowania (jednostka terytorialna, w ramach której oddaje głosy określona grupa wyborców) - jednolita struktura, stałych obwodów, tworzone wg kryterium terytorialnego przez rady gmin na wniosek wójta (burmistrza, prezydenta), o wielkości 500-3000 mieszkańców, chyba że lokalne warunki przemawiają za inną liczbą oraz obwody specjalne (szpitale, zakłady karne i areszty śledcze, polskie statki morskie oraz placówki dyplomatyczne bądź konsularne, ale nie w koszarach wojskowych i policyjnych) instytucja rejestrów i spisów wyborców rejestr - o stałym charakterze, prowadzony przez gminy i aktualizowany na bieżąco, udostępniany do wglądu i możliwe jest złożenie reklamacji do wójta (burmistrza, prezydenta) z możliwością ostatecznego odwołania do sądu rejonowego. spis - sporządzany do każdych wyborów (referendów), udostępniany do wglądu, a reklamacje rozpatrywane jak w przypadku rejestrów. Obejmuje osoby stale zamieszkałe na terytorium obwodu, ale możliwe jest uzupełnienie na własny wniosek w razie przebywania czasowego na tym terenie, bądź w razie braku zamieszkania. Możliwe jest również uzupełnienie w dniu wyborów przez obwodową komisję wyborczą.
(…)
… zakłóceniem tej zasady jest sposób zgłaszania kandydatów - konieczność przedstawienia list poparcia.
ZASADA PROPORCJONALNOŚCI - odnosi się do sposobu ustalania wyniku wyborów
zasada większości względnej - ten co uzyskał największą liczbę głosów, został wybrany oraz zasada większości bezwzględnej - wymóg uzyskania więcej niż 50% poparcia → ułatwia wyłonienie efektywnego parlamentu…
…. Wyborca nie oddawał głosu na listę krajową.
tzw. progi wyborcze (klauzule zaporowe) - wymóg uzyskania minimalnego odsetka głosów w skali całego kraju. Głosy oddane na partie, które nie przekroczyły progu przepadają i jako 100% liczą się głosy tych partii, które przekroczyły próg. Progi przeciwdziałają nadmiernemu rozdrobnieniu - w 1991 r. zrezygnowano z progów i do Sejmu weszło 30 partii, a parlament…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)