Podstawy Geotechniki i Geologii Złó Ŝ Wykład 2: Forma występowania i budowa złoŜa Pojęcia 1. Surowiec mineralny (kopalina uŜyteczna) – minerał lub zespół minerałów powstały w wyniku określonych procesów geologicznych i nadający się do praktycznego wykorzystania. 2. Składnik u Ŝ yteczny – składnik kopaliny (minerał) będący przedmiotem zainteresowania górniczego 3. Składnik nieu Ŝ yteczny (płony) – nie przedstawiający, przy współczesnym stanie techniki, wartości uŜytkowej, a niekiedy nawet powodujący nieprzydatność kopaliny. Pojęcia Składniki u Ŝ yteczne: • Składniki główne – tworzące zasadniczą część złoŜa • Składniki uboczne – towarzyszące, współwystępujące – odzyskiwane przy ekstrakcji składnika głównego (np. obecność w solach potasowo-magnezowych związków bromu, cezu i rubidu, które są ubocznie odzyskiwane przy przeróbce tych soli) • Domieszki u Ŝ yteczne – zwiększające wartość składników głównych lub ułatwiające technologię ich ekstrakcji (np. domieszki wanadu, manganu czy chromu w rudach Ŝelaza zwiększające jakość otrzymywanej stali) Pojęcia Składniki nieu Ŝ yteczne: • Domieszki oboj ę tne – nie wpływające ujemnie na uŜytkowanie składnika głównego • Domieszki szkodliwe – utrudniające proces technologiczny lub wpływające ujemnie na jakość otrzymywanego surowca (np. obecność tlenków Ŝelaza w surowcach chemicznych, które niekorzystnie barwią wyroby i obniŜają ich ogniotrwałość) Pojęcia Zło Ŝ e – naturalne nagromadzenie surowca mineralnego w skorupie ziemskiej, przydatne do wykorzystania przez człowieka i nadające się do masowej eksploatacji. Wyst ą pienie lub przejaw mineralizacji – naturalne nagromadzenie surowca mineralnego w skorupie ziemskiej, którego ilość nie zabezpiecza rentownej eksploatacji. Pojęcia Zło Ŝ e POLIMINERALNE (POLIMETALICZNE) – złoŜe, które tworzy naturalny zespół mineralny (asocjacja) charakterystyczny dla określonych procesów i warunków genetycznych. Zło Ŝ e MONOMINERALNE– złoŜe powstałe w skutek nagromadzenia tylko jednego minerału. Pojęcia Zło Ŝ e SYNGENETYCZNE – złoŜe, którego treść mineralna powstała jednocześnie i w ramach tego samego procesu co skały otaczające (np. pokłady węgla wchodzące w skład pewnej serii utworów sedymentacyjnych). Zło Ŝ e EPIGENETYCZNE– treść tego typu złoŜa jest młodsza od otaczających skał i jest rezultatem odrębnego procesu, który miał miejsce później, juŜ po powstaniu skał, w obrębie których
(…)
… kamiennego, brunatnego, łupków palnych)
b)
ZłoŜa bituminów (ropy naftowej, gazu ziemnego, łupków
bitumicznych)
2. ZłoŜa surowców metalicznych
a)
ZłoŜa Ŝelaza
b)
ZłoŜa uszlachetniaczy stali (mangan, chrom, wolfram, molibden,
wanad, nikiel, cyrkon, tytan)
c)
ZłoŜa metali kolorowych (miedzi, cynku, ołowiu, kadmu, cyny,
kobaltu, rtęci)
d)
ZłoŜa metali kruchych (arsenu, antymonu, bizmutu)
e)
ZłoŜa metali lekkich (glinu, magnezu, berylu)
f)
ZłoŜa metali szlachetnych (platyny, złota, srebra)
g)
ZłoŜa metali rzadkich (germanu, galu, indu itd.)
h)
ZłoŜa pierwiastków promieniotwórczych (uran, rad, tor)
Systematyka złóŜ surowców mineralnych
3.
a)
b)
c)
d)
e)
ZłoŜa surowców chemicznych
ZłoŜa soli kamiennych i soli potasowo-magnezowych
ZłoŜa surowców siarkowych
ZłoŜa surowców fosforanowych
ZłoŜa barytów
ZłoŜa fluorytów i inne
4.
a)
b)
•
•
•
•
•
c)
ZłoŜa surowców skalnych
ZłoŜa skał magmowych (np. granitów, sjenitów, porfirów)
ZłoŜa skał osadowych:
Skał okruchowych (piasków, Ŝwirów, piaskowców, zlepieńców)
Skał ilastych (glin, iłów, kaolinów, bentonitów)
Skał węglanowych (wapieni, margli, dolomitów)
Skał krzemionkowych (diatomitów, ziemi okrzemkowej)
Skał siarczanowych (gipsu i anhydrytu)
ZłoŜa skał metamorficznych (np…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)