Przedstaw podstawowe założenia filozofii Hume'a.
Wyjaśnij znaczenie pojęcia scientyzm. Podaj przykłady kierunków filozoficznych lub filozofów, związanych ze scientyzmem.
Dawid HUME (1711-1776), szkocki filozof, historyk, ekonomista.
Był agnostykiem co zamknęło mu drogę do kariery uniwersyteckiej, za życia znany głownie jako historyk.
Utrzymywał, że jedynym źródłem poznania są wrażenia (impresje), na których podstawie powstają w umyśle ludzkim idee, występujące w określonym porządku i we wzajemnych związkach asocjacyjnych.
Skrytykował związek przyczynowy, tzn. stwierdził że poszukiwanie przyczyn i skutków wykracza po za fakty, a stwierdzenie ich (przyczyn i skutków) jest wynikiem nawyku przenoszenia dawnego doświadczenia w przyszłość. Wg. Huma związki przyczynowe nie są konieczne. Czyli nie ma żadnych podstaw, ani a priori (z góry, bez doświadczenia, w tym przypadku twierdził iż nie jest wcale logiczne i bezdyskusyjne iżby ze znajomości skutków poznać przyczynę „Żaden przedmiot własnościami swymi dostępnymi zmysłom nie ujawni nic o przyczynach, które go stworzyły, i przyczynach które zeń powstały.”) ani doświadczalnie (np. jeżeli naciskamy na spust pistoletu i następuje wystrzał, to tak naprawdę nie wiemy czy strzał nastąpił przez naciśnięcie spustu, my tylko to zakładamy, bo doświadczenie nie podaje jak po jednym fakcie następuje drugie, my tylko stwierdzamy istnienie stałych następstw). Właśnie ta analiza była zupełnym novum w filozofii, i u Huma jest najważniejsza.
Ponad to Hume twierdził, iż podmiot to tylko gra wrażeń, nie możemy stwierdzić przyczyn i polegać na empirii. Hume prawie zanegował możliwości rozumu ludzkiego, prawie gdyż powstrzymało go od tego matematyka (sic!). Matematyka dla Huma to czyste myslenie, czysta filozofia.
Metafizyczne badania Huma (zwł. agnostycyzm i twierdzenie, iż Boga poznać się nie da a religia to tylko wytwór ludzkiej psychiki) zainspirowały Kanta.
Czyli, HUME= AGNOSTYCYZM + NEGACJA PRZYCZYNOWOŚCI + INSPIRACJA KANTA.
Przedstaw podstawowe założenia teorii poznania D. Hume'a.
Granice ludzkiego pojmowania zakreślone są przez granice ludzkiego życia;
Świat realny znajduje się w granicach doświadczenia i zdrowego rozsądku;
Jako empirysta, badał nie rzeczy, lecz nasze o nich przedstawienia, wyobrażenia;
Wyobrażenia dzielą się na: pierwotne i pochodne;
Pierwotne zwane są wrażeniami (impressions), drugie zaś ideami (ideas);
Fundamentalne twierdzenie: idee pochodzą z wrażeń. Wrażenia są pierwowzorami, idee zaś tylko ich kopiami, wytwarzanymi przez umysł;
Wrażenia są właściwym środkiem poznania rzeczywistości;
(…)
…", które można w dowolny, ale nie sprzeczny sposób przystosowywać do potrzeb użytkownika, próba uporządkowania zasad rozumowania indukcyjnego w postaci tzw. kanonów Milla. W drugim okresie poglądy Johna Milla przeszły (w dużym stopniu na skutek kontaktu z dziełami Comte'a) w teorii poznania bardziej na pozycje naturalistyczne, a w etyce zbliżył się do pozycji neokantowskich
Główny przedstawiciel kierunku - Karl Pearson…
… podobieństwa, k. na zasadzie czasowej i przestrzennej styczności oraz k. na zasadzie związku przyczynowego.
I jeszcze krótka definicja: AGNOSTYCYZM [gr.], stanowisko filozoficzne negujące częściowo lub całkowicie możliwość poznania rzeczywistości pozazjawiskowej.
SCJENTYZM Scjentyzm, pogląd filozoficzny rozwinięty w drugiej połowie XIX wieku z empiryzmu i pozytywizmu, wg którego prawdziwą i w pełni…
… rozwiązane, bądź dadzą się wyjaśnić językiem tak zdefiniowanych nauk szczegółowych. Wszystkie inne problemy są nierozstrzygalne lub całkowicie nonsensowne i wynikają z niejasności językowych.
Motywacja scjentyzmu: całkowite zaufanie do nauki przy trzeźwym i wąskim jej rozumieniu.
Scjentystyczna motywacja indyferentyzmu: tłumaczenie swojej obojętności światopoglądowej względami naukowymi.
Auguste Comte…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)