Prof. Janusz Bilski
Finanse Międzynarodowe
Wykład V – Podstawowe teorie kursu walutowego
1. Fundamentalne
Strumieniowe
Parytet siły nabywczej – efekt Balassy-Samuelsona (hipoteza wydajnościowa) – objaśnianie dlaczego w
średnim i długim okresie kurs rynkowy odchyla się od kursu parytetu siły nabywczej
Parytet stóp procentowych – Overshooting Dornbuscha – część mówi o pojęciu zasobowym, Pan dr Woli
podejście
strumieniowe.
Model Mundella-Fleminga – rola kursu walutowego i stóp procentowych w osiąganiu równowagi na rynku
finansowym w gospodarce otwartej.
1.
Zasobowe
Podejście portfolio
Podejście monetarne
Niefundamentalne
Stochastyczne modele rynków finansowych
Modele zachowań giełdowych
Bąble spekulacyjne.
TEORIE FUNDAMENTALNE
Teorie fundamentalne – podstawowymi determinantami kształtowania kursów walutowych są zmiany podstawowych
wielkości gospodarczych np. PKB, stopa inflacji, stopa procentowa. Ekonomiści zakładają, że to są czynniki, które kształtują w
średnim i długim okresie kurs walutowy.
1)
Metoda strumieniowa – badają wpływ zjawisk o dużej dynamice na zmiany kursu walutowego. Klasyczny przykład
badania przy pomocy tego podejścia to wpływ stopy procentowej i przepływów kapitałów na kurs walut. Zaletą tej
metody jest możliwość analizy zjawisk charakteryzujących się bardzo dużą dynamiką. Wadą tej metody jest to, że
analizujemy zmiany zachodzące wyłącznie w wybranym okresie, a kolejne zmiany odnosimy do tego okresu. Cechą
charakterystyczną podejścia strumieniowego jest to, że zakłada się że reakcja zmian cen towarów i cen aktywów
finansowych nie jest taka sama, tzn. że nie występuje tu zjawisko tzw. lepkości cen.
!!! Teoria parytetu siły nabywczej:
Jest najstarszą, najprostszą i najczęściej stosowaną teorią. Została ona sformułowana przez Gustawa Cassel’a w
latach 20 ubiegłego wieku. Od zawsze społeczeństwa w sposób intuicyjny posługiwały się tą teorią. (Indeks Big Maca
). Teoria ta zakłada, że determinantą zmian kursu walutowego są zmiany poziomu cen. Kurs waluty jest zmienną
zależną, a poziom cen krajowych i zagranicznych jest zmienną niezależną. Związek przyczynowo skutkowy to:
zmiany cen powodują zmiany kursu walutowego. Są prowadzone różne badania, gdzie analizowane są działania
dwukierunkowe, ale to nie jest teoria parytetu siły nabywczej. Zdaniem większości ekonomistów działanie parytetu
siły nabywczej jest możliwe dzięki występowaniu tzw. arbitrażu towarowego.
Arbitraż towarowy: jeżeli kurs rynkowy wzrasta powyżej kursu parytetu siły nabywczej (mamy kurs przeszacowany),
wówczas konkurencyjność eksportu towarów krajowych obniża się, natomiast zwiększa się konkurencyjność
importu. Utrzymywanie się tego zjawiska w dłuższym i średnim okresie powoduje zwiększony popyt na waluty
zagraniczne, co w konsekwencji prowadzi do deprecjacji kursu waluty krajowej. Na skutek napływu kapitału
aprecjonuje waluta krajowa, w długim okresie zwiększa się popyt na walutę zagraniczną i mamy deprecjację waluty
krajowej. Teoria parytetu siły nabywczej działa w średnim i długim okresie, natomiast w krótkich obserwujemy
odchylenia kursu od kursu równowagi.
Czynniki odchylające kurs (powodujące zachwianie arbitrażu towarowego):
restrykcje w handlu zagranicznym i inne zakłócenia handlu
spekulacje walutowe
przepływy kapitałów (MN)
oczekiwania inflacyjne i oczekiwania zmian kursów walutowych
Prof. Janusz Bilski
Finanse Międzynarodowe
Wykład V – Podstawowe teorie kursu walutowego
Założenia teorii parytetu siły nabywczej:
Teoria długich okresów, w krótkich okresach mamy czynniki zakłócające ich działanie
Główną determinantą są zmiany poziomu cen
Teoria parytetu siły nabywczej definiuje kurs równowagi, rozumiany przede wszystkim jako kurs równowagi
bilansu handlowego lub równowagi zewnętrznej
Warunkiem działania tej teorii jest sprawne działanie arbitrażu towarowego, którego warunkiem jest
istnienie swobody przepływu towarów i usług oraz swobody płatności zagranicznych czyli istnienia
podstawowego poziomu wymienialności waluty.
Dwie wersje parytetu siły nabywczej:
Wersja absolutna – ma charakter raczej teoretyczny, zakłada że porównujemy ceny wszystkich towarów i
usług występujących w gospodarce w kraju i zagranicą. Z założenia jest teorią trudną do realizacji.
Wersja relatywna – zakłada, że w oparciu o indeksy zmian cen obserwowane są tylko zmiany cen w
wybranych okresach i badana jest zmiana tych indeksów na poziom kursu walutowego. Podstawowe zarzuty
wobec tej powszechnie stosowanej metody jest to że indeksy np. CPI budowane są o koszyki dóbr, które
mogą odgrywać różną rolę w różnych grupach państw.
Zarzuty wobec teorii parytetu siły nabywczej:
Teoria PPP dotyczy długich okresów, nie objaśnia zmian kursu w okresach krótkim i średnim (tym zajmują
się inne dwie koncepcje: Efekt Balassy- Samuelsona i Efekt Dorbusha)
Czynniki traktowane przez Cassel’a jako zaburzające w krótkim i średnim okresie mogą działać w długim
okresie.
Arbitraż towarowy dotyczy tylko towarów, które są przedmiotem handlu zagranicznego. A to powoduje, że
teoria parytetu siły nabywczej lepiej sprawdza się w krajach otwartych, niż zamkniętych, gdzie udział
produktów i usług ma charakter wewnętrzny.
Z teorią parytetu siły nabywczej wiąże się prawo jednej ceny. Mówi ono, że ceny dóbr podobnych lub
substytucyjnych w warunkach wolnego handlu zbliżają się do siebie na rynku międzynarodowym w średnim i długim
okresie.
Efekt Balassy – Samuelsona:
Hipoteza wydajnościowa, jako punkt wyjścia przyjmuje różnicę w wydajności pracy między tzw. sektorem
handlowym i niehandlowym w dwóch grupach państw: w krajach biednych i w krajach bogatych. Hipoteza brzmi
paradoksalnie: w krajach biednych większa jest różnica w wydajności pracy między sektorem handlowym i
niehandlowym niż w krajach bogatych, co powoduje, że kurs waluty kraju biedniejszego aprecjonuje w stosunku do
kursu waluty kraju bogatego.
Założenia:
W każdym kraju mamy dwa sektory gospodarcze: pierwszy (handlowy) produkuje dobra przemysłowe
będące przedmiotem wymiany MN, drugi sektor, to sektor usług, którego towary w minimalnym stopniu są
przedmiotem obrotu międzynarodowego
Wydajność w sektorze handlowym wzrasta szybciej niż w sektorze usługowym, przy czym cechą
charakterystyczną jest to, że różnica wydajności jest większa w krajach biedniejszych niż w krajach bogatych.
Wraz ze wzrostem wydajności pracy rosną płace w sektorze zarówno przemysłowym jak i usługowym; działa
tu mechanizm wyrównywania się płac w gospodarce.
Wzrost płac powoduje wzrost plac w obydwu sektorach. W sektorze handlowym jest on jednak ograniczony
przez konkurencję międzynarodową.
istnieje swoboda przepływu kapitału między krajami (liberalizacja transferów kapitałowych jest
zaawansowana)
Prof. Janusz Bilski
Finanse Międzynarodowe
Wykład V – Podstawowe teorie kursu walutowego
!!! Teoria parytetu stóp procentowych:
Koncepcja powstała na początku lat 20-tych XX wieku; autor - Fisher. Koncepcja zakłada, że podstawową
determinantą zmian kursów walutowych są zmienne oczekiwania operatorów rynkowych co do przyszłego
kształtowania się stóp procentowych. Czyli międzynarodowe przepływy kapitałów indukowane tymi oczekiwanymi
zmianami w stopach procentowych zmieniają w istotny sposób układ popytu i podaży na poszczególnych krajowych
rynkach walutowych. Ta zmiana popytu i podaży powoduje zmiany kursu walutowego.
Efekt Fishera: zjawisko zwiększania się nominalnych stóp procentowych w okresach inflacji; nominalna (rynkowa)
stopa procentowa równa się sumie realnej stopy procentowej i oczekiwanej stopy inflacji.
(…)
…, o
dużym stopniu deregulacji i przejrzystości. Najogólniej deregulacja rynku finansowego oznacza, że rola
BC instytucji nadzoru finansowego rządu jest ograniczona do niezbędnego minimum, a o funkcjonowaniu
rynku decydują mechanizmy rynkowe. Deregulacja rynku oznacza również swobodę tworzenia instytucji
finansowych i swobodny dostęp do podmiotów rynku finansowego.
bardzo niskie koszty transakcji…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)