Temat: 4. Podsadzanie wyrobisk.
Podsadzanie wyrobisk i jego znaczenie w eksploatacji złoża Podsadzanie wyrobisk jako sposób ich likwidacji polega na całkowitym lub częściowym wypełnieniu wszelkich pustych przestrzeni, powstałych w wyniku eksploatacji górniczej złoża, materiałem płonnym pochodzącym bądź ze skał otaczających złoże, bądź też dostarczanym z powierzchni. Materiał ten, zwany materiałem podsadzkowym, ulokowany w wyrobisku górniczym i wypełniający je nazywa się podsadzką.
Wypełnienie częściowe lub całkowite wyrobiska górniczego materiałem podsadzkowym ogranicza możliwość odkształceń górotworu w kierunku wybranej przestrzeni. Dotyczy to zwłaszcza odkształceń stropu, który jakkolwiek ulega uginaniu lub okresowemu załamaniu, to jednak deformacje te są niewielkie i słabo odczuwane na powierzchni. W zasadzie będą one większe, jeśli puste przestrzenie będą wypełniane częściowo, mniejsze - gdy wypełnienie będzie całkowite i szczelne.
Po pewnym czasie pod wpływem ciśnienia podsadzka zostaje mniej lub więcej sprasowana i wtedy skutecznie podpiera strop. Podsadzanie wyrobisk:
- zmniejsza deformację górotworu spowodowaną eksploatacją złoża,
- ogranicza ciśnienie górotworu w czasie eksploatacji złoża. Przy wybieraniu grubych lub stromych oraz grubych i stromych pokładów (na warstwy lub płyty) podsadzka stanowi platformę, z której górnicy mogą urabiać złoże.
W związku z tym stosowanie podsadzki wskazane jest w celu: - ochrony powierzchni lub wyżej położonych poziomów (kopalni) przed nadmiernymi deformacjami powodującymi uszkodzenia obiektów (czyli tzw. szkody górnicze),
- zapewnienia bezpieczeństwa pracy przez podparcie stropu, zapobiegające nadmiernemu ugięciu się lub załamaniu stropu do wyrobiska,
- zmniejszenia strat eksploatacyjnych,
- umożliwienia wybierania stromych i grubych pokładów,
- uniemożliwienia niepożądanego przepływu powietrza w zrobach, co jest szczególnie ważne przy wybieraniu pokładów samozapalnych,
- zmniejszenia wydzielania się gazów (metanu) do wyrobisk górniczych.
Niekiedy o zastosowaniu podsadzki decydują względy ochrony środowiska przed zanieczyszczeniem go zwałami kamienia, a także duży koszt wyciągania kamienia na powierzchnię, brak terenów na zwałowiska itp.
Stosowanie podsadzki stwarza dodatkowe koszty inwestycyjne i ruchowe, powoduje dodatkowe trudności w procesie produkcyjnym oraz zmniejsza wydajność. W zależności od tego, czy wyrobisko wypełnia się materiałem podsadzkowym w całosci lub częściowo, rozróżnia się podsadzkę częściową (patrz rys. 1.7a) i podsadzkę pelną (patrz rys. 1.7b i 1.7c).
W zależności od sposobu transportowania materiału podsadzkowego i związanego z tym sposobu podsadzania rozróżnia się:
(…)
… polowych lub oddziałowych. Mogą to być wyrobiska korytarzowe lub komorowe, mogą to być również odpowiednio otamowane zroby zawałowe. Osadzanie zanieczyszczeń w osadnikach odbywa się podczas przepływu wody lub w wodzie stojącej.
Osadniki polowe chodnikowe. Służą one do osadzania się zanieczyszczeń z wody przepływającej (rys. 4.28).
Wykonuje się je w trudnych warunkach górniczo-geologicznych przy słabych…
…, jak np.:
- skały płonne z robót podziemnych (piaskowce, łupki), - odpady z sortowni i płuczki (tzw. odpady przeróbcze), - skały płonne ze starych zwałowisk kopalnianych,
- żużle i popioły oraz pyły będące odpadami w kopalniach, hutach i innych zakładach przemysłowych,
- mieszaniny wymienionych odpadów.
Materiały te używane są po odpowiednim ich rozkruszeniu. Zabronione jest używanie do podsadzki…
… jako sortyment I.
Uziarnienie kruszonych skał płonnych, żużli i popiołów nie powinno przekraczać 50 mm.
Ściśliwość charakteryzuje wyrażoną w procentach zmianę objętości zajmowańej przez materiał podsadzkowy pod wpływem ciśnienia górotworu. Na przykład ściśliwość 25% oznacza, że warstwa podsadzki grubości pierwotnej 4 m została ściśnięta pod wpływem ciśnienia górotworu do 3 m. Praktyczna ściśliwość wynosi dla podsadzki hydraulicznej wykonanej z piasku podsadzkowego od 2,7 do około 15%. Jest ona większa, gdy piasek zawiera dużo ziarn drobnych o średnicy poniżej 0,1 mm oraz wiele części ilasto-gliniastych.
Domieszka skał płonnych do 30% nie zmienia ściśliwosci podsadzki hydraulicznej w stosunku do podsadzki piaskowej.
Ściśliwość podsadzki hydraulicznej utworzonej w 100% z odpadowych skał płonnych karbońskich…
…, gdyż pozwala na ich zużytkowanie i uniknięcie zwałowisk na powierzchni powodujących niszczenie terenów użytkowych oraz zatrucie powietrza.
Spąg z podsadzki hydraulicznej kamiennej ma nośność kilkakrotnie większą od podsadzki piaskowej, co umożliwia stosowanie wszystkich obudów zmechanizowanych.
Podsadzka ze skał płonnych (z odpadów) ulega samozestaleniu, tworząc, bezpieczny strop dla warstwy niższej…
… w przeczyszczeniu rurociągu stanowią trójniki kontrolne zabudowane na rurociągach magistralnych w odległościach co 50 do 100 m. Otwarcie zaślepki trójnika zastępuje rozkręcanie rurociągu.
Niekiedy materiał podsadzkowy jest tak mocno zbity, że niemożliwe jest usunięcie go z rurociągu ciśnieniem hydrostatycznym słupa wody i trzeba oczyszczać go ręcznie specjalnymi szuflami i gracami (tzw. łyżkowanie).
Temat: 4.3…
…,
- hartowane pasami w obwodach na płaszczyznach prostopadłych do osi rury.
Tamy podsadzkowe buduje się najczęściej z siatki drucianej (ogrodowej), niekiedy (zwłaszcza przy drobnym materiale podsadzkowym) z drewna lub płótna. Stosuje się również tamy przesuwne, złożone z konstrukcji nośnej zbudowanej ze stojaków stalowych i kątowników oraz z taśmy gumowej lub płótna.
Podsadzanie prowadzi zespół podsadzkowy…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)