Podmiotami prawa cywilnego według przepisów kodeksu cywilnego są:
osoby fizyczne
osoby prawne.
OSOBA FIZYCZNA
Osobą fizyczną jest człowiek. Osoba fizyczna rozpoczyna swój byt prawny w chwili urodzenia, tj. odłączenia od ciała matki, a kończy go w chwili śmierci. Według obowiązującego w Polsce prawa każdy człowiek jest podmiotem prawa cywilnego, przy czym nie odgrywa roli jego wiek, płeć, stan zdrowia fizycznego i psychicznego i inne cechy. Posługiwanie się pojęciem osoby fizycznej ma to znaczenie, że wskazuje na człowieka jako podmiot prawa cywilnego, a nie prawa administracyjnego, finansowego lub innej gałęzi, którym to pojęcie jest obce.
Przez zdolność prawną należy rozumieć zdolność do występowania w charakterze podmiotu w stosunkach cywilnoprawnych. Inaczej mówiąc zdolność prawna oznacza możność posiadania praw i obowiązków wynikających z prawa cywilnego.
Osoba fizyczna uzyskuje zdolność prawną w chwili urodzenia, traci ją zaś w chwili śmierci. Konieczną przesłanką nabycia zdolności prawnej jest, aby dziecko w chwili urodzenia żyło.
Płód w łonie matki nie ma zdolności prawnej, ale w drodze wyjątku art. 927 paragrafu 2 k.c. przewiduje, że dziecko już poczęte w momencie śmierci spadkodawcy może po nim dziedziczyć, jeżeli przyjdzie na świat żywe. W zakresie prawa do spadku dziecko poczęte ma więc warunkową zdolność prawną.
Posiadanie zdolności prawnej nie jest uzależnione od posiadania określonych cech fizycznych, psychicznych lub prawnych. Posiada ją każdy człowiek od urodzenia do śmierci. Jednakże zakres tej zdolności jest zróżnicowany, np. w zależności od wieku. Osoba, która nie ukończyła 18 lat lub przez małżeństwo wcześniej nie osiągnęła pełnoletniości, nie może być wykonawcą testamentu, nie może być opiekunem ani kuratorem, nie może też mieć szeregu dalszych praw i obowiązków.
Zdolność do czynności prawnych to zdolność do nabywania praw i zaciągania zobowiązań za pomocą czynności prawnych, czyli: zdolność do czynności prawnych oznacza możność zawierania umów, np. sprzedaży, najmu, zlecenia i innych, a także dokonywania jednostronnych czynności prawnych, np. sporządzania testamentu, wypowiedzenia umowy - w sposób prawnie skuteczny. Osoba fizyczna działa tu za pomocą własnych oświadczeń woli.
O ile zdolność prawna polega na samej możności posiadania praw i obowiązków, o tyle zdolność do czynności prawnych daje prawo do aktywności, stwarza możność samodzielnego dysponowania swymi uprawnieniami, zaciągania zobowiązań itp. Żeby być właścicielem rzeczy, wystarczy zdolność prawna, ale żeby tę rzecz sprzedać w sposób prawnie ważny i skuteczny, trzeba mieć ponadto zdolność do czynności prawnych.
(…)
… tylko w stosunku do osoby pełnoletniej.
Dla ubezwłasnowolnionego całkowicie sąd ustanawia opiekuna, chyba że są rodzice dysponujący władzą rodzicielską. Dla częściowo ubezwłasnowolnionego sąd ustanawia kuratora. Opiekun i kurator są w zakresie ustalonym przepisami prawa cywilnego przedstawicielami ustawowymi osoby ubezwłasnowolnionej.
Uznanie za zmarłego to instytucja prawna, która może zostać zastosowana w przypadku zaginięcia osoby fizycznej oraz określonego prawem upływu czasu od jej zaginięcia. Jej wynikiem jest uznanie śmierci tej osoby.
W większości systemów prawnych uznanie za zmarłego wymaga orzeczenia sądowego. Wobec braku lekarskiego oświadczenia o śmierci określonej osoby (w Polsce zwanego kartą zgonu), sąd musi przeprowadzić postępowanie i w jego wyniku wydać postanowienie o uznaniu za zmarłego…
… właściwościami człowieka. Osoba prawna nie może więc być na przykład ubezwłasnowolniona ani uznana za zmarłą, nie może sporządzić testamentu, ani w ogóle być spadkobiercą, nie może zawrzeć związku małżeńskiego, sprawować władzy rodzicielskiej, mieć obowiązków alimentacyjnych itd.
Ograniczenie zdolności prawnej osoby prawnej może być także spowodowane przez ustawę. Warunkiem takiego ograniczenia…
….
Niemal całkowicie utracił znaczenie podział na jednostki gospodarki uspołecznionej i inne osoby prawne. Jest to wynikiem ujednolicenia przepisów regulujących działalność podmiotów gospodarczych.
Jednostka organizacyjna staje się osobą prawną w chwili wpisania do właściwego rejestru.
Według kodeksu cywilnego osobami prawnymi są Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)