Podmiotowość w wychowaniu
Podmiotowość należy do dość często stosowanych terminów w pedagogice. Współcześnie kładzie się coraz większy nacisk na indywidualne podejście do uczniów jako jednostek o potencjalnych zdolnościach do rozwoju. Kształtowanie u dziecka poczucia podmiotowości jest ważne z psychologicznego punktu widzenia.
W humanistycznym ujęciu na gruncie pedagogiki i psychologii podmiotowość oznacza, że człowiek jest kimś, kto ma określoną tożsamość, która go odróżnia od innych, że jego własna działalność zależy w znacznym stopniu od niego samego.
Podmiotowość jest również utożsamiana z główną zasadą działań pedagogicznych, która powinna wyznaczać zarówno kierunki, jak i formy aktywności edukacyjnej. Podmiotowość uznawana jest również za ostateczny cel zabiegów dydaktycznych i wychowawczych.
Psychologowie i pedagodzy humanistyczni zwracali uwagę na to, by w procesie wychowania pomóc wychowankowi dowiedzieć się jak najwięcej o sobie i otaczającym świecie. Ważne jest umożliwienie podopiecznemu nawiązanie dobrych kontaktów z innymi, zmobilizowanie go do podejmowania samodzielnych decyzji. W każdej sytuacji wychowawczej w centrum zainteresowania powinien być wychowanek, ukierunkowany na nauczanie, odkrywanie i zdobywanie nowych doświadczeń.
Podmiotowość wychowanka należy realizować w kontaktach ze środowiskiem, jednak cele i zadania, jakie stawia sobie jednostka, powinny pochodzić z jej osobistych wartości i potrzeb. Podmiotowość w wychowaniu sprzyja rozszerzaniu granic możliwości edukacyjnych człowieka oraz pełnemu rozwojowi jego osobowości. Wiedza, którą zdobywa, musi być produktem własnym, wynikiem wysiłku indywidualnego, intelektualnego. Z tej wiedzy powinna wynikać koncepcja własnego, sensownego życia. Każdy człowiek może stać się podmiotem, jednak musi dokonać wielu świadomych założeń dotyczących samego siebie i ich realizowania, wyboru drogi własnego rozwoju, a nie wegetacji według reguł i prawideł narzuconych z zewnątrz.
Z pojęciem podmiotowości łączą się m.in. takie cechy, jak: suwerenność bytowa, świadomość, celowość działania, indywidualna autonomiczność, skłonność do opierania się na własnych przekonaniach, poczuciach moralnych, samodzielność w urzeczywistnianiu wartości, autoteliczność, wolność w łączeniu się ze wspólnotą.
T.Lewowiecki twierdzi, że podmiotowość dotyczy kilku płaszczyzn funkcjonowania człowieka (możliwość kreowania własnego życia, posiadanie wpływu na otaczającą nas rzeczywistość, możliwość kształtowania otoczenia materialnego oraz kreatywność w budowaniu stosunków międzyludzkich).
Wg W.Okonia podmiot to jednostka ludzka mająca poczucie odrębności wobec innych osób i otaczającego ją świata, poznająca ten świat i nań oddziałująca, kierująca własnym postępowaniem, odpowiedzialna za własne decyzje oraz za przestrzeganie norm moralnych i prawnych ustalonych przez społeczeństwo.
(…)
… porozumiewania się werbalnego ze środowiskiem człowieka również ulega zmianom i transformacji.
Zmieniają się treści, modyfikowane przez kolejno następujące konteksty w poszczególnych stadiach życia. M.Czerpaniak-Walczak twierdzi, że jednostka osiągająca podmiotowość samodzielnie, samo refleksyjnie, świadomie jest ideałem podmiotowości.
Podmiotowe traktowanie wychowanka nie może oznaczać zgody na pozostawienie…
…, nikotynizm, narkomania, przemoc i agresja wśród uczniów
istotą funkcjonowania współczesnego systemu edukacji w Polsce jest zasada bezwzględnej rywalizacji.
Cechy jednostki, która osiągnęła podmiotowość:
otwartość, twórczość, innowacyjność w dostrzeganiu i rozwiązywaniu problemów, rezygnacja ze standardów, stereotypów, rytuałów
zaczepność wobec świata we wszystkich jego obszarach i wymiarach
odwaga…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)