To tylko jedna z 11 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
REPUBLIKA
3.1 Początki republiki - władzę przejęli dwaj urzędnicy - konsulowie
- organy władzy państwowej: magistratus, zgromadzenia ludowe i senat
- oficjalny podział na plebejuszy i patrycjuszy
3.2 Kształtowanie się ustroju republikańskiego - plebejusze jako silna warstwa społeczna, zdobywali coraz większe majątki, chcieli współdecydować o losach państwa:
a. pierwsza secesja plebsu na Świętą Górę (494 r. p.n.e.) - mediacje, dzięki którym plebejusze uzyskali prawo wybierania własnych urzędników - trybunów plebejskich
b. druga secesja plebsu (471) - mediacje, dzięki którym plebejusze mogli zwoływać własne zgromadzenia concilia plebis, wybierające trybunów i edylów plebejskich. - plebejusze domagali się spisania praw - powołano decemwirów, mających utworzyć Ustawę XII Tablic (źródło wszelkiego prawa publicznego i prywatnego)
- kolejne ustawy dające większe prawa plebejuszom:
a. leges Valeriae Horatiae (450) - nietykalność trybunów plebejskich
b. lex Canuleia - (445) możliwość zawierania małżeństw między plebejuszami a patrycjuszami
c. leges Liciniae Sextiae - (367) dopuszczenie plebejusza na 1 stanowisko konsula
d. lex Ogulnia - (300) dopuszczenie do urzędów kapłańskich
e. leges Publiliae Philonis - (339) zrównanie plebiscytów (zatwierdzonych w senacie) z leges f. lex Hortensia - (287) ostateczne zrównanie plebiscytów z ustawami
3.3 Struktura społeczna - na początku plebejusze, patrycjusze i klienci
- później wykształcenie się z elity patrycjuszy i plebejusz 2 stanów: nobilów i ekwitów
3.3.1 Patryc jusze - wywodzili się z jeźdźców lub bliskich współpracowników króla
- stanowili radę starszych
- spośród nich byli wybierani konsulowie i dyktator oraz kapłani
3.3.2 Plebejusze - na początku mieli ograniczone prawa
- z czasem mogli podejmować uchwały ( plebiscita ) [patrz 3.2 a-f]
3.3.3 Klienci - zależni od patrycjuszy, wchodzili w stosunek wierności ( fides ) z patronem
3.3.4 Nobilitas (ordo senatorius) - najbogatsi patrycjusze i plebejusze, którzy sprawowali niegdyś urzędy kurulne (konsul, pretor, edyl kurulny)
- w rękach nobilitas spoczywał ogromny majątek pozyskiwany z łupów wojennych i posiadłości ziemskich ( latifundia ) 3.3.5 Equites (ordo equester) - zazwyczaj kupcy i bankierzy, którzy nie weszli do stanu senatorskiego
(…)
… Edykty urzędników
- edykty pretorskie spełniały 3 podstawowe funkcje: wspomagania, uzupełniania i poprawiania ius civile
- edykty edylów kurulnych były źródłem prawa targowego
- edykty cenzorów i konsulów odgrywały rolę w prawie publicznym
3.9.6 Uchwały senatu
- senatusconsultum dotyczyły polityki zagranicznej, podatków, spraw kultu, mogły dawać również nadzwyczajną władzę (imperium extraordinarium…
… od konsula
- podczas nieobecności konsula miał ius agendi cum populo i ius agendi cum patribus
- towarzyszyło mu 6 liktorów
- sprawował iurisdictio
- pretor obejmując urząd ogłaszał edykt, który uzupełniał i podawał jak należy stosować ius civile co przyczyniło się do powstania nowej warstwy prawa ius honorarium (prawa pretorskiego)
3.7.4.5 Dyktator
- najważniejsza magistratura nadzwyczajna, po raz pierwszy…
…
- uzyskiwano conubium między osobami spełniającymi warunki ius conubii u mężczyzn w wieku 14 lat i kobiet w wieku 12 lat
- potrzebna jest zgoda stron, a jeśli osoba jest alieni iuris to również zgoda pater familias
3.4.3 Patria Potestas
- dziecko nabywało status swojej matki
- jeżeli rodzice zawarli iustum matrimonium, dziecko wchodziło pod władzę ojca
- ojciec mógł porzucić lub zabić ułomnego noworodka
- ius vendendi, czyli prawo sprzedania dziecka
- pod władzę pater familias wchodziły również osoby przysposobione:
a. adrogowane (włączenie jednego pater familias sui iuris pod władzę drugiego w celu przedłużenia rodu, za zgodą comitia)
b. adoptowane (na mocy Ustawy XII Tablic, przejście osoby alieni iuris spod władzy jednego pater familias pod władzę drugiego, poprzez trzykrotne sprzedanie syna…
…
3.11.1.5 Coloniae Latinae
- stanowiły punkt oparcia wojskowej i politycznej ekspansji Rzymu
3.11.2 Prowincje rzymskie
- prowincje rzymskie były zdobyczami ludu rzymskiego
- najstarsze z prowincji: Sycylia, Sardynia, Korsyka, Hiszpania, Macedonia, Grecja
- były zarządzane kadencyjnie tak jak w Rzymie przez pretorów (praetores provinciarum)
- od reformy Sulli (81 r. p.n.e.) prowincje były zarządzane…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)