PLEMIENNE PAŃSTWA BARBARZYŃSKIE § 3 - Ustrój społeczno-gospodarczy I. USTRÓJ RODOWO-PLEMIENNY I JEGO ROZPAD ród - podstawowa jednostka organizacji społecznej, obejmował wszystkich pochodzących od jednego przodka (agnatyczny - oparty na krewnych od strony ojce), potem też kognatyczny (ze strony i ojca, i matki), dalszy podział rodu na rodziny na czele z mundium - ojcem rodziny, obejmowały też osoby mieszkające z nimi, z rodu można było zostać wywalonym, wystąpić dobrowolnie i można było do niego wstąpić, rozpad struktury rodowej nastąpił u Germ. w IV, u Słow. w VII plemię - łączyło się w nie większa liczba rodów, zasada wspólnego pokrewieństwa lub pochodzenia, funkcje polityczno-wojskowe, powstały państwa szczepowe w wyniku tworzenia związków plemiennych gospodarka - oparta na uprawie roli, hodowli, gospodarka ekstensywna - prymitywny poziom przemienno-pastwiskowy: ziemię uprawiano do wyjałowienia, po czym pasiono na niej cydło, a uprawę przenoszono gdzie indziej - wymagało to dużych terenów - byt nabrał charakteru osiadłego, bo napotykano trudności w takiej gospodarce wspólnota sąsiedzka / związek gminny - u Germanów marka, u Słowian opole (PL), mir (Ruś), żupa (plemiona łd-słow), grunty i łąki były własnością prywatną, lasy, wody i pastwiska własnością wspólną społeczeństwo - rozwarstwianie ludności u Germanów V/VI, u Słowian IX: na czele arystokracja rodowa - miała majątek i uznanie ludzi dzięki wojnom, utrzymywała swoje boskie pochodzenie, wolni - pozbawieni znaczenia gosp i polit. w państwie, półwolni - osoby należące do plemienia, które poddało się innemu; niewolni - źródłem było jeniectwo wojenne i urodzenie, można było się wyzwolić, wykorzystywani do uprawy ziemi
II. ROZWÓJ I KATEGORIE WIELKIEJ WŁASNOŚCI ZIEMSKIEJ frankowie - zajmowali ziemie opuszczone przez cesarstwo, nie potrzebowali stosować się do systemu kwaterunkowego, przejęte grunty rozdzielano poszczególnym rodom zdobywcy ziem cesarskich - dzieląc ziemię krzywdzili ludność miejscową , własność prywatna była najczęściej drobna lub średnia, własność większa należała tylko do arystokracji rodowej ziemie w centrum cesarstwa - zajęli te tereny i sprzymierzeńcy i Frankowie, dominowała tu wielka własność ziemaska uprawiana przez kolonów, rzadziej przez niewolników, przeżyła nawet upadek cesarstwa monarcha - największy właściciel ziemi w państwie, mieli ziemie domeny królewskiej - germanowie: rzymskie domeny cesarskie i fiskalne, nieużytki, pustki, majątki skonfiskowane i ziemie podbite, a książęta ruscy dodatkowo ziemie należące do wspólnot, król dokonywał nadań ziem dla duchownych i możnych świeckichudzielających mu poparcia duchowni -
(…)
… jurysdykcji na ziemiach nim obdarowanego
immunitet sądowy - oddawał panu sprawowanie na obszarze nim objętym własnego wymiaru sprawiedliwości
immunitet ekonomiczny - zwolnienie ludności zamieszkującej teren nim objęty z opłat, danin i posług na rzecz monarchy, które przejmował pan w formie renty gruntowej, musiał on jednak stworzyć własny aparat skarbowy
immunitet generalny - uchylał od razu całe lub niemal…
… zlikwidowany przez Pepina Małego - utworzył on nowych urzędników:
cześnik (zarządzanie piwnicami i winnicami), marszałek (nadzór nad stajniami), skarbnik (zarząd dochodami i wydatkami), stolnik (nadzór nad funkcjonowaniem dworu), potemutworzono też kancelarię królewską kierowaną przez referendarzy sporządzających pisma i dokumenty królewskie
Anglia - główni urzednicy to komornik (zarządca dworu), stolnik…
… z prefektami pretorianów na czele (upr. adm, skarb, sąd), w ramach prefektur podział na prowincje z namiestnikami oraz okręgi miejskie, w Rawennie odrębna administracja, w Rzymie utrzymano dawną administrację
Senat - znajdował się w Rzymie, organ doradczy króla, członków wybierał król spośród rodów senatorskich
urzędy lokalne - pełniła ludność Rzymska, kontrolowali je hrabiowie wyb. przez króla, hrabiowie (comes Gothorum provinciae na szczeblu prowincji i comes Gothorum civitatis w miastach) dodatkowo dowodzili wojskiem, dux sprawował władzę w prowincjach przygranicznych, a ogólną kontrolę nad wszystkimi urzędnikami sprawował sajon
PAŃSTWO WIZYGOTÓW - rzymski podział na prowincję z wojewodą (dux) na czele, one dzieliły się na gminy z miastami jako ośrodkami i z hrabiami (comes civitatis) na czele…
… na hrabstwa (comitatus) z hrabią (comes) mianowanym przez króla, pełniącym funkcje wojskowe, sąd, adm, skarb, polic; hrabia posiadał również ban; zastępcą hrabiego był wicehrabia; hrabstwa dzieliły się na okręgi (wikariaty w zachodniej., centeny/setnie we wschodniej części państwa), zarządzane przez wikariuszy lub setników, czyli urzędników pomocniczych hrabiego wybieranych najpierw przez lokalne…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)