To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Prof. Janusz Bilski
Finanse Międzynarodowe
Wykład XIV – Pieniądz międzynarodowy
FUNKCJE
SFERA PRYWATNA
SFERA OFICJALNA
Denominator systemu kursów
walutowych
Miernik wartości
Waluta faktorowana handlu i kwotowanie cen
Środek płatniczy
Waluta płatności tzw. waluta przejścia na rynku
dewizowym
Waluta interwencyjna
Środek akumulacji
Składniki płynności międzynarodowej
Waluta rezerwowa
!!! Warunki, które muszą być spełnione aby pieniądz mógł być walutą międzynarodową:
Musi to być waluta dużego kraju, którego udział w światowym handlu towarami i usługami oraz w obrotach kapitałowych
jest znaczący
Kraj emitujący tę walutę musi zapewnic dostateczną podaż waluty międzynarodowej dla potrzeb gospodarki światowej
Stabilna wartość pieniądza w długim okresie
Pełna wymienialność pieniądza międzynarodowego na inne składniki oficjalnych rezerw
Rynek finansowy kraju emitującego musi być duży, dobrze rozwinięty, przejrzysty o niskich kosztach transakcyjny. Tylko
dwie waluty spełniają te waluty: USD i Euro.
Liberalna polityka kraju emitującego pieniądz międzynarodowy w stosunku do przepływów kapitałowych i posługiwania
się pieniądzem poza granicami kraju. Ten warunek spełnia tylko gospodarka amerykańska.
Rezerwy walutowe - aktywa które mogą być użyte do finansowania deficytu bilansu płatniczego oraz do spłaty zadłużenia
przez władze monetarne. Składają się z:
Zasoby SDR-ów
Pozycje rezerwowe w MFW
Waluty zagraniczne (dewizy)- największa pozycja ok 90%
Złoto monetarne
Płynność międzynarodowa- aktywa które mogą być transferowane między krajami i służą do dokonywania lokat lub
zwalniania z zobowiązań zagranicznych. Akty te mogą być przechowywane przez sektor oficjalny i sektor prywatny. W
przypadku sektora oficjalnego aktywa służą do finansowani deficytu bilansu płatniczego.
Klasyfikacja Aschingera - dzieli on płynność międzynarodowa na:
1.
Płynność bezwarunkową – tworzą rezerwy własne które są możliwe do wykorzystania niezależnie od warunków,
są to np. rezerwy złota. Dzieli się na:
Płynność oficjalna – służy przede wszystkim jako stabilizator sytuacji płatniczej i walutowej kraju
Płynność prywatna - jest najważniejsza z punktu widzenia finansów międzynawowych. Tworzą ja rezerwy
walutowe sektora bankowego, rezerwy instytucji finansowych, rezerwy walutowe dużych korporacji mowych
2.
Płynność warunkową - zdolność do zaciągania pożyczek zagranicznych, a wiec możliwość ich wykorzystania zależy
od wierzycieli. Płynność warunkową tworzą kredyty MFW, kredyty organizacji m-owych, porozumienia swapowe,
kredyty bilateralne.
Na mocy traktatu z BW podstawowym składnikiem rezerw walutowych i płynność m-owej był dolar i złoty. W pierwszym
okresie (lata 50-60) mieliśmy do czynienia z głodem dolarowym - kraje europejskie zgłaszały większy popyt na dolary niż złoto.
Wynikało to z z2 przyczyn:
Łatwiejsze było wykorzystanie dolarów.
Przechowywanie i posiadanie zasobów w dolarach przynosiło zyski
Sposób tworzenia płynności międzynarodowej:
W tym czasie płynność, podaż pieniądza światowego mogła dokonać się tylko w jeden sposób - poprzez deficyt
amerykańskiego bilansu płatniczego, była to jedyna metoda zaopatrzenia gospodarki światowej w pieniądz m-owy. Kiedy
gospodarka światowa zgłaszała coraz większy popyt na płynność USA musiały wyrzucać coraz więcej dolarów za granice i
oczywiste było ze wartość dolara będzie się osłabiała. Zdawano sobie sprawę ze oparcie funkcjonowania m-owego systemu
walutowego na dolarze jest wadliwe. Rozważano 2 możliwości usunięcia tych wad systemu:
Prof. Janusz Bilski
Finanse Międzynarodowe
Wykład XIV – Pieniądz międzynarodowy
1.
2.
Powtórne związanie dolara ze złotem, przywrócenie zawieszonej na początku lat 70-tych wymienialności dolara na złoto
Konieczność wykreowania przez MFW nowego pieniądza m-owego, który stopniowo mógłby substytuować funkcje
monetarne dolara amerykańskiego.- autorem był Triffin. Gdy pomysł wszedł w fazę były 2 przyczyny tego:
Sytuacja w fin m-owych jaka wykształciła się pod koniec lat 60-tych
Potrzeba stworzenia alternatywy dla systemu amerykańskiego i zlikwidowania tej niedobrej sytuacji gdzie
poziom płynności światowej decydował o deficycie amerykańskiego bilansu płatniczego.
Pod koniec lat 60 gospodarce światowej groził kryzys z powodu niedostatków płynności światowej. Podjęto decyzje o
tworzeniu SDR- ów
Ocena systemu SDR ów:
Próba stworzenia alternatywy dla dolara amerykańskiego zakończyły się niepowodzeniem. SDR nigdy nie awansował do
funkcji liczącego się pieniądza m-owego. Przez te lata pełnił raczej funkcję jednostki rozliczeniowej między narodowymi BC a
MFW. Pod koniec lat 70-tych próbowano zreformować system SDR nadając mu nowego impulsu- koncepcja kont
substytucyjnych. Polegało to na tym, że należności dolarowe w BC Europy miały być zastąpione rachunkami w SDR- ach a USA
odkupowałyby od MFW swoją walutę
Przyczyny dlaczego reforma SDR nie dala oczekiwanych rezultatów:
Niewielki udział SDR w rezerwach światowych
Niewielka płynność
Brak woli politycznej ze strony najbogatszych państw do promowania SDR- ów w funkcji pieniądza
międzynarodowego. Kiedy tworzono SDR to entuzjastami były kraje europejskie, a przeciwnikiem było USA.
Do końca XX wieku sytuacja nie uległa zmianie - mieliśmy do czynienia z kiepską struktura pieniądza międzynarodowego
polegająca na tym ze dominował w niej dolar amerykański i do końca XX w nie zmieniony został sposób zaopatrywania
gospodarki światowej w dolary. Zmieniło się natomiast podejście ekonomistów do problemu podaży pieniądza m-owego od
lat 60 do Pol 80-tych obowiązywała doktryna mówiąca o tym, ze podaż pieniądza światowego musi być kontrolowana przez
władze międzynarodowe tak aby poziom płynności światowej odpowiadał stanowi koniunktury.
W gospodarce światowej działa mechanizm który powoduje że podaż pieniądza światowego dostosowuje się w sposób
automatyczny do stanu koniunktury. Badania statystyczne raczej przeczą temu by taki mechanizm rzeczywiście działał. W 98
r kiedy mieliśmy do czynienia z potężnych kryzysem gospodarka światowa zaczęła odczuwać niedostatek dolarów. Przyczyną
tego stanu rzeczy jest paradoksalna - otóż na pocz. XXI wieku zwiększył się gwałtownie pozycja inwestycyjna netto USA w
gospodarce światowej. USA musiały awaryjnie uruchomic podaż dolarów dla BC świata i utworzyły siatkę swap która miała
na celu dostarczania BC płynności dolarowej. Sytuacja zmieniła się radykalnie gdy utworzono euro. Zaczął wykształca się
bipolarny system walutowy oparty z jednaj strony na USD, z drugiej na euro. Euro pełni raczej funkcje pieniądza regionalnego.
To potwierdza opinię, że proces powstawania pełnowartościowego pieniądza m=owego trwa kilkadziesiąt lat.
Seniorat walutowy – zysk z emisji pieniądza wykorzystywanego do płatności międzynarodowych
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)