.Pięć podstawowych znaczeń słowa-nauka w znaczeniu dydaktycznym jako nazwa czynności nauczania, uczenia i uczenia się, w znaczeniu instytucjonalnym jako przedmiot studiów w szkole wyższej lub dyscyplina zajmująca się określoną dziedziną rzeczywistości, uprawiana w instytucjach naukowych lub poza nimi, w znaczeniu treściowym albo przedmiotowym jako system uzasadnionych pojęć, twierdzeń i hipotez będących wytworem odkrywczej działalności badawczej i stanowiących najwyżej rozwiniętą postać świadomości społecznej. w znaczeniu funkcjonalnym jako ogół czynności składających się na działalność badawczą, w znaczeniu socjologicznym jako dziedzina kultury obejmująca naukę w podanych czterech znaczeniach, a także osoby zajmujące się badaniami i odpowiednie urządzenia (np. aparaturę pomiarową) oraz instytucje prowadzące badania lub organizujące procesy badawcze
. Nauka jako układ złożony z 3 elementów wg Witolda Marciszewskiego nauka jako rzeczywistość społeczna jest układem złożonym z różnych elementów, w którym to układzie uczeni i stworzone przez nich teorie odgrywają rolę podstawową, ale nie jedyną. Nauka jako układ złożony zawiera zasadniczo trzy elementy albo raczej trzy podzbiory. Są nimi: (A) ludzie, (B) teorie naukowe, (C) obiekty materialne. Obiekty materiale-są potrzebne do wytwarzania teorii. W szczególności chodzi tutaj o aparaturę badawczą, materialne nośniki informacji (np. książki), obiekty służące do przechowywania nośników informacji (np. pomieszczenia i urządzenia biblioteczne łącznie z całą siecią informatyczną). Do obiektów materialnych nauki należą też instytucje, a więc szkoły wyższe, towarzystwa naukowe i akademie, przeróżne komisje i fundacje naukowe.
Z kolei w zbiorze ludzi należących do struktury nauki grupę podstawową stanowią twórcy teorii naukowych, czyli wszyscy pracownicy nauki, każdy z nich bowiem, jeśli nie jest autorem całej teorii, to należy do kręgu współtwórców, którzy pracują nad poszczególnymi jej fragmentami. Kolejną grupę ludzi w zbiorze należącym do struktury nauki stanowią odbiorcy twórczości naukowej. Teoria naukowa, najkrócej mówiąc, składa się z twierdzeń, tj. ze zdań włączonych do teorii z racji przypisywanej im prawdziwości, często też z racji innej pożądanej cechy, np. jakiejś użyteczności poznawczej. Wyróżnimy dwa zbiory twierdzeń teorii naukowych.
. Współczesny podział nauk ze względu na sposób uzasadniania twierdzeń pierwotnych, tj. twierdzeń nie wywnioskowanych z innych, zwanych również przesłankami pierwotnymi danej nauki. W ten sposób wyróżnia się nauki aprioryczne ( w roli twierdzeń pierwotnych występują wyłącznie zdania a priori. Są nimi pewniki i postulaty ) i nauki aposterioryczne ( twierdzeniami pierwotnymi są przede wszystkim zdania a posteriori. Są nimi zdania obserwacyjne, zarówno oparte na doświadczeniu zewnętrznym). Ze względu na sposób uzasadnienia twierdzeń pochodnych, tj. twierdzeń wywnioskowanych z innych twierdzeń. W wyniku tego podziału ogół nauk dzieli się na
(…)
… twierdzeń jest indukcja enumeracyjna, polegająca na wyliczeniu, wyszczególnieniu, kolejnym wymienianiu poszczególnych przypadków, w ten sposób, że ze zdań jednostkowych.Ze względu na przedmiot dzieli się wszystkie nauki na formalne i realne. Nauki formalne zajmują się badaniem świata form, takich jak twory matematyki i logiki. Nauki realne natomiast badają rzeczywistość materialną, realną, empiryczną…
…, chemia, biologia, astronomia, badają wytwory przyrody. Natomiast nauki humanistyczne, np. psychologia, socjologia, ekonomia, prawo, historia, filologia, nauki o sztuce, nauki o nauce - badają wytwory człowieka. Z kolei ze względu na zadania stawiane naukom realnym dzieli się te nauki na nauki nomotetyczne, idiograficzne i niekiedy też na typologiczne. Nauki nomotetyczne (albo nomologiczne…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)