Perspektywa działania. Wprowadzenie. Perspektywa ta powstała na podstawie doktryny wymienionej przez Alan Dave, nazwaną 'socjologią społecznego działania'. Jest to alternatywna wizja, odpowiadająca na pytanie o osiągany porządek w życiu społecznym. Charakteryzuje ją optymistyczny pogląd na człowieka: nie kwestionuje, że niektóre ludzkie działania są umotywowane własną korzyścią, a jednocześnie akcentuje się w niej zdolność gatunku ludzkiego do tworzenia znaczeń, do stanowienia społecznych sytuacji, czyli do kontroli społecznego i naturalnego świata. Godną uwagi jest twórcza zdolność do budowania tego zawile urządzonego i delikatnie wyważonego mechanizmu, jakim jest struktura społeczna. Jeśli człowiek jest postrzegany jako istota twórcza, a nie bierna, to rodzaje zjawisk społecznych, które interesują obserwatora-socjologa i wymagają wyjaśnienia są następujące:
Sposób, w jaki członkowie społeczeństwa przez swe indywidualne i kolektywne działania tworzą i utrzymują społeczny mechanizm, w którym żyją.
Sposób, za pomocą którego członkowie społeczeństwa zaczynają rozpoznawać, rozumieć i oceniać społeczne układy i struktury, dzięki którym z kolei mogą zarówno działać społecznie, jak i narzucać formę kontroli warunkom swej egzystencji.
Weber i działanie społeczne. Chociaż Weber pisał w tym samym czasie, co Durkheim, jego socjologia rózni się zdecydowanie od jego ujęć. Weber kładzie nacisk na zrozumienie całości życia społecznego, co zaczyna się od opisu funkcjonowania podstawowych komponentów tej całości - "atomu" społecznej kultury. Atom ten jest pojedynczym, przemyślanym działaniem jednostki, ukierunkowanym na oddziaływanie na zachowanie innej osoby. Według Webera socjologia może jedynie zmierzać w kierunku rozumienia zarówno społecznych instytucji i indywidualnych psychologicznych uwarunkowań, wychodząc od rozumienia praktycznej formy, która daje tym zbiorom własności ich realizacje - specyficzne działania jednostek.
Weber sugeruje, że na poziomie abstrakcyjnym możemy wyróżnić cztery czyste lub 'idealne' typy relacji, które można zgrupować na " racjonalne " i " nie-racjonalny ". Racjonalne mogą przyjmować jedną z dwóch form: celowo racjonalną , (osoba podejmuje decyzje rozważając koszty i środki jakiegoś wyniku), i wartościowo racjonalną (istniejąca poza działaniem intencja wyrażająca pragnienie osiągnięcia pewnej cechy, lub ideału, przy czym samo dążenie nie jest kwestionowalne - jedynie środki do osiągnięcia celu podlegają dyskusji). Nie-racjonalne dzielą się na dwa podtypy: afektywne (działanie w wyniku emocji) i tradycyjne (działanie jest wykonane według dyktatów zwyczaju, obyczaju, rytuału, lub tradycji.
Ponieważ w ujęciu tym pominięte zostały odziałujące na świadomość elementy podświadome, Weber wprowadza do swojej definicji socjologii drugie pojęcie - "znaczenie subiektywne*". W którym, jeśli socjolog chce zrozumieć działania społeczne musi naświetlić także połączenia między ludzkie, czynniki abstrakcyjne, niewidoczne. Dlatego nakłania ich do obserwacji, wnioskowania co do motywów działań, testowania ważności konkluzji, konstrukcji uogólnionych interpretacji zachowania. Berger porównuje świat do teatru lalek, Weber określa rolę socjologa w tym teatrze jako odkrywce sił rządzących ruchem ludzkiej 'lalki'.
(…)
… od innych i odpowiednio działa, a zadaniem socjologa jest odkrywać porces, w którym ludzie konstruują swe działania. Akcent spoczywa na procesie.
Fenomenologia - dotyczy wiedzy i założeń, które muszą być posiadane i wypełnione przez ludzi po to, by świat społeczny mógł istnieć. Zadaniem fenom. jest odkrywać tę wiedzę, nie zawsze dostępną na poziomie świadomości - tak więc tego, co ludzie myślą, żeby wiedzieć…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)