To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Personologiczna versus sytuacyjna koncepcja diagnozowania
Goldberg - porównanie badania osobowości do orientacji w terenie za pomocą współrzędnych geograficznych - pozwalają znaleźć miejsce ale nic nie wnoszą do wiedzy
Allport - porównanie opisu cech osobowości do prognozy pogody
różne perspektywy patrzenia na cechę psychologiczną (osobowość) - instrumentalny konstrukt poznawczy poznawczy, wyjaśniający transsytuacyjną stałość zachowania, albo realny, fizjologiczny byt, leżący u podstaw tej spójności i stałości
podejście behawioralne
W. Mischell - nacisk na to, co osoba robi w danej syt., a nie jakie właściwości posiada
K. Salzinger - w diagnostyce zach. bardziej istotne jest to podtrzymuje zach., a nie wywołuje
analitycy zachowania nie są zwolennikami sytuacjonizmu ( wysiłki by manipulując wzmocnieniami zmieniać wyuczone wadliwe zach. byłyby bezsensowne) ani personologizmu (odrzucenie tezy o podmiotowo determinowanej stałości zach. na rzecz przedmiotowej determinacji)
PARADYGMAT OSOBOWOŚCIOWY
dyspozycja
jest centralnym pojęciem tzw. paradygmatu osobowościowego; jest to tendencja, skłonność wyjaśniająca zachowanie się, myślenie, czy odczuwanie w określony jednostkowy, względnie stały sposób
spójność, zgodność, swoista konsekwencja ludzkich działań - podobieństwo zach. jedn. w różnych syt. i w różnym czasie, podobieństwo manifestacji (stylu) różnych zach. jedn., stałość różnic między ludźmi w różnych syt.
pojęcie dyspozycji można ujmować z 3 różnych pkt. widzenia:
jako czynnik będący bezpośrednią przyczyną zach. stale aktywny i ukierunkowujący, energetyzujący oraz selekcjonujący działania
nie musi się wprost manifestować w zach.
poziom/siła tego czynnika nie odpowiada sile obserwowanych manifestacji
również potencjalna determinanta zach. (czynnik podmiotowy który wyznacza stabilne zach.)- ujawnia swoje istnienie tylko w specyficznych dla niej syt.
jako czynnik spustowy
może się nigdy nie manifestować, o ile nie wystąpi syt. wywołująca jego aktywność
określone zach. mogą się pojawić z innych powodów niż posiadanie danej cechy - istotna rola interakcji czynników podmiotowych i syt.
o jego istnieniu można wnioskować, gdy dane zach. pojawiło się tylko kilka razy, lecz zawsze wtedy gdy jedn. znalazła się w syt. wywołującej to zach., albo zaprzeczyć istnieniu, gdy zach. się nie pojawia mimo syt. mu sprzyjającej
tak rozumiana cecha nie jest redukowana do zachowań
jako kategoria semantyczna
najlepiej ujmuje regularny, stabilny aspekt zach., jego generalny kierunek - zach. w jego intencjonalnym kontekście i obserwowanego w danym przedziale czasu bez zakładania, że w innym okresie obserwacji kierunku tego nie da się opisać odmiennym określeniem
(…)
… może być też semantyczne podobieństwo treści mierzących tę samą zmienną lub różne zmienne oraz dążenie do uzgadniania obrazu samego siebie lub wpływ tych samych zmiennych zakłócających - stwierdzane przez badaczy zw. między zmiennymi osobowościowymi są wbudowane w narzędzia
wydaje się nieprawdopodobne, by pojęcia naturalne opisujące różnice indywidualne nie miały obiektywnej podstawy
zagrożeniem dla psych. osobowości…
… rozkładami prawdopodobieństwa realizacji, opisanymi na tych wartościach; w populacji obserwujemy mechanicznie zestawiony zbiór cech indywidualnych, z częścią wspólną dla wszystkich jej czł. oraz z częścią peryferyczną; normatywny pomiar cechy można rozpatrywać z pkt. widzenia psych. poznawczej
…
… liczbie (wspólnych) wymiarów, w których każda jedn. może zajmować inne miejsce; koncepcja o wyłącznie podmiotowej orientacji (chociaż cechy wpływają na procesy percepcji, więc mogą być definiowane przez podmiotowy wybór syt.); stabilność zach. ma charakter genotypowy (wyjaśniający koherencję różnych zach.)
tradycyjna diagnostyka jest oparta na teorii właściwości (cechy) - istotą diagnozowania…
… definiuje się jakąś grupę na podstawie złożonego, ale jednego kryterium, nie uprawnia nas do założenia jednoczynnikowej etiologii takiego stanu - z osobowościowego pkt. widzenia możemy mieć do czynienia ze zjawiskiem heterogenicznym
problem sposobu konceptualizacji dyspozycji - co najmniej 2 sposoby myślenia o jej ontologii:
ujęcie punktowe/zerojedynkowe - jedn. albo ma daną cechę…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)