Pedagogika ogólna wykład 4, 29.10.13
II Podstawy pedagogiki
1. Przedmiot pedagogiki - jest nim wychowanie, które ma na celu ukształtowanie osobowości. Obecnie przedmiotem pedagogiki jest edukacja oraz wszystkie działania mające cele edukacyjne (np. samokształcenie)
Przedmiotem pedagogiki jest rzeczywistość edukacyjna, jej procesy i komponenty. Składa się z 3 elementów:
1) rzeczywistość edukacyjna to wszystko to, co stwarza środowisko edukacyjne
2) procesy i działalność, która jest realizowana w środowisku
3) komponenty- efekty tych procesów
Czynniki wewnętrzne nauczania pedagogiki: subdyscypliny pedagogiki (socjologia, psychologia, biologia, itd.)
Pedagogika odłączyła się od filozofii i teologii. Wcześniej działania natury wychowawczej podpadały pod filozofię i teologię. W 1806 roku powstała książka Johana Fridricha Herbarta (uczeń Kanta, filozofa niemieckiego), która została przetłumaczona na język polski jako „Pedagogika ogólna z celu wychowania wysnuta”. To właśnie wtedy wyodrębniła się pedagogika.
2. Źródła pedagogiki: mają charakter historyczny (wszelkie poglądy klasyków, filozofów, teologów, podręczniki, czasopisma, rozporządzenia, materiały archiwalne, badania archeologiczne) i źródła współczesne: praktyki wychowawcze realizowane w domach, szkołach, organizacjach, instytucjach, zakładach opiekuńczo- wychowawczych. Praktyka współczesna odwołuje się do przeżyć, refleksji, badań zjawisk wychowawczych, do ideologii, idei społecznych, polityki, kultury.
3. Kategorie kształtujące zakres i rozumienie przedmiotu pedagogiki
a) etymologia pojęcia: pedagogika jest pojęciem nowożytnym, powstała na bazie dwóch greckich pojęć- PAIS (chłopiec, dziecko) i AGO (prowadzić). „agoge” to znaczy doprowadzić (pedagogika to znaczy więc: prowadzić chłopca ku)
b) „Paidagogos”- nazwisko greckiego niewolnika. Rzymianie przetłumaczyli na łac. „Pedagogus”, co oznacza opiekuna, wychowawcę, edukatora. Na początku pedagogus był tylko opiekunem, który odprowadzał dziecko od domu do miejsca ćwiczeń, później odrabiał z nim lekcje, w końcu stał się edukatorem i miał nad nim władzę fizyczną.
c) „Paideia”- kształtowanie osobowości na dobrach kultury. Istniała wspólna idea specyficzna dla społeczności greckiej, czyli dążenie do doskonałości. Nazwano to „kalokagathia”, czyli ideał doskonałości, w którym znajdowały się najwyżej usytuowane pojęcia dobra, doskonałości, piękna. Dzięki temu dążeniu do kalokagathii człowiek mógł być szczęśliwy.
(to mało ważne def. Martina Heidekera (czołowy filozof XX wieku, najczęściej cytowany): „Paideia jest bowiem ruchem i to nie tyle z cienia jaskini do sfery idei z czynności niewiedzy do świata tradycji. Paideia jest ruchem wewnątrz człowieka (wtrącenie: tak samo jak wychowanie ma kształtować człowieka), zwrotem, metamorfozą ludzkości, którą najlepiej wyraża Platoński termin: metanoja, czyli odwrócenie, przebudzenie duszy. I w tym właśnie sensie jest paideia troska o duszę, o to, co utrzymuje byt ludzki w kontakcie z prawdą jestestwa z ideą.”)
(…)
…. Zbigniewa Kwiecińskiego. Edukację można określić jako ogół wpływów na jednostki i grupy ludzkie sprzyjających takiemu ich rozwojowi, aby w najwyższym stopniu stały się one świadomymi i twórczymi członkami wspólnoty społecznej, kulturowej i narodowej oraz były zdolne do aktywnej samorealizacji, własnej tożsamości i rozwijania własnego „ja” poprzez podejmowanie zadań ponadosobowych, poprzez utrzymywanie…
… sprowadzona jest procesem a nie zdarzeniem, bo człowiek od narodzin po śmierć podlega wpływom edukacyjnym. Edukacja więc ciągle trwa. Wywodzi się ona z łaciny: podnosić, wychowywać, kształcić, odprowadzać, uczynić, wywieźć. Edukacja jako proces ma charakter sprawczy. Edukacyjne sprawstwo to zaplanowane działenie o charakterze performatywnym, czyli kształcącym, wykonawczym, w którym dopełnia się ukształcanie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)