Partycypacja mistyczna Lucien Levy-Bruhl (Monika Kowalska; 393-406)
O wierze w niedostrzegalne dla zmysłów, jednak realne moce, wpływy, działania, które odgrywają ogromną rolę w kulturze ludzi pierwotnych. Cała rzeczywistość ludzi pierwotnych jest mistyczna, dostrzegają oni rzeczy, których istnienia my nie podejrzewamy. Żadna istota, zjawisko nie jest dla nich tym, czym jest dla nas. Dla społeczeństw totemicznych każda część natury czy sfer niebieskich jest częścią totemu, klasy czy podklasy w sensie mistycznym. Nawet w społeczeństwach nietotemicznych występują konkretne wyobrażenia mistyczne na temat zwierząt: np. u Huicholów ptaki posiadają mistyczną moc w piórach, dlatego szaman noszący ptasie pióra może widzieć i słyszeć wszystko, leczyć chorych, wskrzeszać zmarłych itp. Z kolei Czirokezi wierzą, iż ryby żyją w zorganizowanych społeczeństwach.
Trudno znaleźć zwierzę, któremu nie przypisano najdziwniejszych właściwości mistycznych. Dodatkowo praktyki i ceremonie magiczne, towarzyszące polowaniu są wymownym dowodem wyobrażeń, odnoszących się do zwierząt. Ludzie pierwotni często pomijają podział na żyjące i nieożywione . Często świętości nabierają skały, rzeki, obłoki, wiatry, poszczególne rejony w przestrzeni itp.
Przedmioty:
Przedmioty wytworzone przez człowieka także mają właściwości mistyczne, zależnie od przypadku mogą być dobroczynne lub niebezpieczne. Cushing - badacz żyjący między Indianami Zuni zauważa, że u nich przedmioty odbierane są jak rośliny lub zwierzęta, które zapadły w sen zimowy lub jak uśpieni ludzie. Mogą być aktywne, sprowadzać dobro i zło. Najmniejszy szczegół ich kształtu może być istotny - wykonują one czynności zgodne ze swoim kształtem . Dlatego właśnie ludy pierwotne, jak Indianie zręcznie produkują przedmioty, ale ich nie ulepszają - najmniejsza zmiana może być niebezpieczna, mistyczne właściwości przedmiotu mogą wymknąć się spod kontroli i sprowadzić nieszczęście. Dlatego przedmioty wykonuje sie tak, jak robili to przodkowie. Mistyczne właściwości przedmiotów i osób są nieodłączna częścią wyobrażenia, jakie tworzy sobie na ich temat człowiek pierwotny. Mistycyzm, tajemne moce, ukryta potęga zjawisk i istot, które dla nas są subiektywne, dla ludzi pierwotnych stanowią element rzeczywistości. Obrazy:
Ludzie pierwotni, a nawet członkowie bardziej zaawansowanych społeczeństw wierzą, iż plastyczne odwzorowanie istot żywych jest w tym samym stopniu rzeczywiste, co odwzorowana istota, stanowi jej alter ego . Np. w chińskich opowieściach kobieta mająca dziecko z posągiem zmarłego męża, portrety będące żywymi osobami, czy zwierzęta z papieru, zachowujące się jak żywe, nie są niczym nadzwyczajnym. Ludzie pierwotni inaczej, niż my postrzegają model obrazu. My patrzymy na cechy obiektywne, realne - kształt, wielkość, kolor, które dla człowieka pierwotnego są znakami, nosicielami tajemnych sił.
(…)
…, niż one same. Np. Bororo - plemię z Brazylii twierdzą, że są ararami. Są oni zarówno istotami ludzkimi, jak i ptakami, inne społeczeństwa totemiczne mają podobne wyobrażenia zbiorowe. W wielu społeczeństwach obfitość połowów, powtarzalność pór roku czy pory deszczowej wiązane są z dopełnieniem pewnych obrzędów lub obecnością, zdrowiem uświęconej osoby, obdarzonej magiczną mocą. Na nowonarodzonym dziecku…
… działanie na to, co jest jej totemem. Plemiona, pragnące doprowadzić do zerwania się wiatru, zwracają się do jego grupy totemicznej itp.
Dla plemion pierwotnych wszystko połączone jest ze sobą partycypacją mistyczną. Grupa totemiczna -> strony świata -> kolory, wiatry, mityczne zwierzęta -> rzeki, święte gaje ->i tak prawie w nieskończoność.
…
… nie używa się prawdziwego imienia. Tknąć imię to tknąć osobę, do której ono należy, dlatego nie używa się imion zmarłych. Przy wkraczaniu w nowy okres życia, np. podczas inicjacji jednostka otrzymuje nowe imię. Imię implikuje ciąg związków między tym, kto je nosi, a źródłem, z jakiego pochodzi. Imię wyraża pokrewieństwo jednostki z grupą, przodkiem, którego często jest reinkarnacją, z totemem, albo aniołem…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)