Unia Europejska działa, tak jak każda organizacja międzynarodowa, za pomocą swoich organów, wśród których mamy organy kluczowe nazywane instytucjami Unii Europejskiej. Od samego początku należy mieć na uwadze to, że cały system instytucjonalny Unii Europejskiej opiera się na pewnej logice i na równoważeniu szczególnych interesów. O tym świadczy ust.1 art. 13 TUE, który stanowi, że „Unia dysponuje ramami instytucjonalnymi, które mają na celu propagowanie jej wartości, realizacji jej celów, służenie jej interesom, interesom jej obywateli oraz interesom państw członkowskich, jak również zapewnianie spójności, skuteczności i ciągłości jej polityk i działań”. Tutaj, ze względu na specyficzny charakter samej Unii Europejskiej i specyficzny integracyjny cel Traktatu, te ramy instytucjonalne Unii Europejskiej mają zapewnić z jednej strony realizację tych wszystkich wartości, celów, które stanowiły podstawę zawarcia Traktatów. Z drugiej strony mają one za zadanie propagowanie zarówno celów państw członkowskich, jak i nowego celu, jakim jest cel i interes Unii Europejskiej jako całości, bo o tym już możemy dzisiaj mówić. Powstało coś nowego w procesie integracji europejskiej, czyli interes Unii Europejskiej jako takiej, który nie może być postrzegany jako wypadkowa interesów państw członkowskich. Jest to interes Unii jako odrębnego od państw członkowskich podmiotu prawa międzynarodowego.
Unia Europejska opiera się na zasadzie demokracji. Istotnym elementem działania instytucji Unii Europejskiej jest również realizacja i wspieranie interesów obywateli Unii. Obywatele Unii mają swoją reprezentację w postaci Parlamentu Europejskiego i Parlament Europejski reprezentuje na szczeblu Unii ich interes. W tym ust. 1 mieści się pewna logika systemu instytucjonalnego Unii Europejskiej. Dzisiaj instytucjami Unii Europejskiej, czyli tymi podstawowymi organami są:
Parlament Europejski
Rada Europejska
Rada
Komisja Europejska
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
Europejski Bank Centralny
Trybunał Obrachunkowy
Organy b i f pierwszy raz zostały uznane za instytucje Unii Europejskiej przez Traktat z Lizbony. Wcześniej nie były to instytucje w rozumieniu traktatów. Wzajemnymi relacjami między poszczególnymi instytucjami rządzą określone zasady. 3 z nich mają charakter podstawowy i są to zasada autonomii, zasada kompetencji przyznanych i zasada równowagi instytucjonalnej. Zasada autonomii mówi, że każdej instytucji przysługuje prawo określania swojej struktury wewnętrznej, szczegółowych przepisów dotyczących jej funkcjonowania w oparciu o podstawowe przepisy zawarte w traktatach. Każda z instytucji stanowi swoje prawo wewnętrzne, przyjmuje swój regulamin, przyjmuje swoje uregulowania proceduralne. W praktyce w ramach realizacji tej zasady wykształcił się nowy środek regulowania wzajemnych relacji między instytucjami. Są to porozumienia instytucjonalne. Ich zawieranie było możliwe w oparciu o autonomię instytucji. Każda z instytucji, skoro sama ma prawo określać swoją wewnętrzną strukturę, ma prawo również przyjmować na siebie pewne zobowiązania odnoszące się do działań wewnętrznych w stosunku do innych instytucji. Stąd właśnie wzięły się porozumienia międzyinstytucjonalne, które stanowiły realizację zasady autonomii.
(…)
…, chociaż znalazła się ona w Traktacie dopiero kilka lat później.
Ta równowaga instytucjonalna ma stanowić takie swoiste check and balance, co jest typowe dla systemu common law. Było to widoczne w sprawie Factortame. Władze są rozdzielone i wzajemnie się kontrolują i sprawdzają. To jest ta zasada równowagi instytucjonalnej, która w systemie prawa Unii Europejskiej ma zapewnić równowagę…
… Europejski może również wnosić skargi na bezczynność wobec innych instytucji i organów. Z tego swojego uprawnienia korzysta. W latach 80. Parlament Europejski wniósł do Trybunału Sprawiedliwości skargę przeciwko Radzie, że Rada nie w pełni wykonuje kompetencje powierzone jej traktatem w odniesieniu do swobodnego przepływu osób. Chodziło o swobodny przepływ obywateli państw trzecich. Co prawda, ta skarga…
… uprawnieniem Parlamentu jest rozpatrywanie petycji, które mogą być wnoszone przez osoby, nie tylko przez obywateli Unii Europejskiej, ale również przez wszystkie osoby fizyczne i prawne, które mają miejsce zamieszkania lub siedzibę w państwie członkowskim Unii Europejskiej. Te petycje kierowane do Parlamentu Europejskiego mogą sięgać przedmiotowo dosyć daleko, bo chodzi tutaj o całość prawa Unii Europejskiej. Przedmiotem petycji może być nie tylko zachowanie instytucji, organów i jednostek organizacyjnych Unii Europejskiej, ale czasem znajdują się tam petycje dotyczące przypadków nieprawidłowego stosowania prawa Unii Europejskiej przez państwa członkowskie. W przypadku, gdy Parlament Europejski uzna, że należy zbadać jakąś kwestię dotyczącą naruszeń prawa Unii Europejskiej, ma możliwość powoływania komisji…
… został włączony do procedury ustanawiania budżetu Unii Europejskiej. Dzisiaj Traktat mówi wyraźnie, że władzę budżetową w Unii sprawują Parlament Europejski i Rada. Te dwa organy wspólnie uchwalają budżet Unii Europejskiej. Bez zgody tych dwóch organów budżet nie może być ustanowiony. Wtedy jest stosowane prowizorium budżetowe. Procedura przyjmowania budżetu jest szczególną procedurą, nieco odmienną od zwykłej…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)