To tylko jedna z 5 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
OSOBOWOŚĆ A PROCESY KONTROLI I SAMORAGULACJI
W jaki sposób przechodzimy od myśli do czynu, zarządzamy naszym zachowaniem?
DWIE TRADYCJE BADAŃ NAD KONTROLĄ
badania nad kontrolą spostrzeganą - przekonaniami o kontroli:
umiejscowienie kontroli jako zmienna dyspozycyjna
aktualne poczucie kontroli
poczucie własnej skuteczności
badania nad tym, w jaki sposób kontrola jest sprawowana - perspektywa kontroli działania (człowiek ma kontrolę, jeśli wywiera rzeczywisty wpływ na bieg zdarzeń)
Co nas popycha do podtrzymywania kontroli?
reaktancja psychologiczna - dążenia do przywracania wolności wyboru zagrożonej przez kogoś, kto próbuje nam cos narzucić lub czegoś zakazać
deprywacja kontroli pobudzająca motywację do kontroli (przestawienie się z heurystycznych na systematyczne strategie zbierania informacji)
wiele tendencyjności w myśleniu służy podtrzymaniu orientacji na kontrolę (iluzja kontroli, nierealistyczny optymizm, myślenie kontrfaktyczne itd.)
CELE JAKO STANDARDY SAMOREGULACJI
kontrola realizuje się poprzez stawianie i spełnianie zamierzeń
cele dystalne (dążenie osobiste) i cele proksymalne (bliskie, doraźne zamiary)
cele proksymalne stają się standardami samoregulacji - ze względu na nie człowiek monitoruje swoje myśli i emocje i modyfikuje własne zachowanie
część celów proksymalnych pochodzi z konkretyzacji dystalnych, część z wymagań społecznych i zobowiązań wobec innych
badania
dążenie do bliskości z innymi korelują pozytywnie z dobrostanem psychicznym, dążenie do osiągnięć i władzy - negatywnie (Emmons)
przewaga dążeń związanych z motywacją wewnętrzną koreluje pozytywnie z dobrostanem, zaś z zewnętrzną - negatywnie (Kasser i Ryan)
cele spełnienia pewnego kryterium wykonania a cele nauczenia sie czegoś nowego (Dweck) (te drugie: orientacja zaradnościowa w obliczu trudności, duża wytrwałość, emocje ciekawości i ożywienia, motywacja wewnętrzna)
dążenia do osiągania czegoś związane z pozytywniejszym nastrojem, większym zadowoleniem z życia, niższym niepokojem, lepszym stanem zdrowie niż dążenia do unikania czegoś (Emmons)
cele abstrakcyjne związane z gorszym nastrojem (trudne do soiągnięcia), cele konkretne - z lepszym nastrojem oraz kłopotami zdrowotnymi (Emmons)
punktowcy a przedziałowcy (Wieczorkowska)
Mechanizmy kontroli aktywności - od czego zależy kontrola działania?
implementacyjny stan umysłu/orientacja na działanie
poziom identyfikacji zachowania
zaangażowanie poznawcze
(…)
… fenomenologicznego (ciągły) proces odwrócenia uwagi od zakazanej idei (kontrolowany, wymagający wysiłku)
na skutek pierwszego: wielokrotna aktywacja zakazanej idei, zwiększenie jej dostępności poznawczej co skutkuje paradoksalnymi efektami kontroli
Długotrwała deprywacja kontroli a zaburzenia działania
Syndrom wyuczonej bezradności
deficyt motywacyjny
deficyt emocjonalny
deficyt poznawczy (asocjacyjny)
Wg Seligmana źródło: organizm uczy się brak związku działania z następstwami, co skutkuje oczekiwaniem braku kontroli
Informacyjny model wyuczonej bezradności Kofty i Sędka: aktywność poznawcza podczas obmyślania strategii wymaga wysiłku i prowadzi do wyczerpania i spadku inicjatywy poznawczej oraz redukcji zasobów
POZNAWCZO DOŚWIADCZENIOWA TEORIA JA (Seymour Epstein)
Na osobowość składają się dwa systemy…
… (opowiadania symulujące akcję) - lit. piękna, Biblia, mity itp - uczy poprzez przypowieści a nie abstrakcyjny dyskurs. Człowiek reaguje silniej na obrazy niż słowa (co wykorzystuje m. in. reklama). CHARAKTERYSTYKA TEORII
PODSTAWOWE POTRZEBY CZŁOWIEKA:
zasada przyjemności, tj. potrzeba maksymalizowania przyjemności i minimalizowania przykrości; (Freud)
potrzeba utrzymania stabilnego, spójnego systemu pojęć…
…
pozytywne emocje
Rola zaangażowania umysłu
Zaangażowanie umysłu (mindfulness) a zredukowana aktywność poznawcza/lenistwo poznawcze (mindlessness) (Langer, 1989)
Zaangażowanie
nasila się w sytuacjach osobiście ważnych lub wymagających twórczej adaptacji
wzrost wrażliwości percepcyjnej na zróżnicowanie i nietypowość
koncentracja uwagi na nietypowych elementach środowiska i siebie
refleksja…
… (Rogers; Lecky);
potrzeba przynależności, więzi (Bowlby; Faibairn);
potrzeba przezwyciężenia poczucia niższości i podwyższenia samooceny (Adler; Allport; Kohout). SKŁADNIKI OSOBOWOŚCI:
Teoria świata (world theory) [np. świat jest wrogi - przyjazny; przewidywalny - nieprzewidywalny; itp] Teoria siebie (self theory) [np. Ja jest wartościowe vs. bezwartościowe; kochane - niekochane etc]
Teoria relacji…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)