Dr. Andrzej Pieczewski
Historia Gospodarcza
Wykład XII - Ograniczone reformy gospodarki kolektywnej
1) Kierunki rozwoju poszczególnych rejonów świata:
Nastąpiły poważne zmiany w stosunkach międzynarodowych, ze względu na ocieplenie stosunków państw,
biorących udział „Zimnej Wojnie”.
Rok 1956 miał pozytywny wpływ na światową politykę. Odnajdujemy dobre strony, ale także nie obyło się bez
konfliktów. Jednak pozytywne trendy utrzymały się.
Konflikty:
- Na Bliskim Wschodzie – kwestia Kanału Sueskiego;
- Wietnam;
- Rewolucja na Kubie;
- Kontrrewolucja na Węgrzech 1956 r.;
- Wiosna Praska 1968 r.;
Gospodarka – Świat Zachodni:
-
pojawiły się nowe branże przemysłowe;
nowe produkty, artykuły;
postęp w zakresie innowacji, postęp naukowo-technologiczny – przodowało tu USA,
ok. 60% innowacji światowych w latach 1945-1970;
pojawili się nowi konkurenci – EWG, Europa Zachodnia, Japonia;
zastępowanie węgla ropą naftową, wykorzystanie gazu, bardzo duży postęp, zmiany
w strukturze usług (40-50% zatrudnionych);
przeznaczenie dużych środków na rolnictwo, co zwiększyło produkcję rolną:
1956 r – uznajemy że było 100 %
W USA wzrost o 30%
W Wlk. Brytanii, Francja, Holandia o 50%;
Blok socjalistyczny:
produkcja przemysłowa rośnie o ok.10%, nadal priorytetem była produkcja
zbrojeniowa i przemysł ciężki;
- bardzo wolny postęp techniczny (oprócz przemysłu zbrojeniowego, w państwach
satelickich korzystano z przestarzałej technologii;
- zmiany w strukturze zatrudnienia, wielki exodus ludności wiejskiej do miast;
- zaniedbany sektor usług;
- wyjątkiem była Polska, w której nie udało się wprowadzić kolektywizacji, w
skolektywizowanych państwach produkcja rolna rosła średnio o 2%.
Nastąpił upadek kolonii. Powstało wiele nowych państw afrykańskich, azjatyckich, Chiny – 3 siła polityczna świata.
Pojawiła się też grupa państw w Azji tzw. tygrysów: Hongkong, Singapur, Korea Południowa, Tajlandia i Malezja.
-
2) Przewaga ekonomiczna uprzemysłowionych krajów kapitalistycznych:
PKB w omawianym okresie wzrósł dwukrotnie (w Japonii 10% rocznie). Największe PKB: Katar, Kuwejt,
Szwajcaria, USA, kraje socjalistyczne poza 20.
Dr. Andrzej Pieczewski
Historia Gospodarcza
Wykład XII - Ograniczone reformy gospodarki kolektywnej
3) Przemiany polityczne w Polsce:
Decyzje podjęte na XX zjeździe UPZR miały bardzo duży wpływ na politykę Polski i świata. Nastąpiło rozliczenie
stalinizmu (tajny referat Chruszczowa). TEZY:
- nieuchronność wybuchu III wojny światowej;
- dochodzenie do socjalizmu własnymi drogami narodowymi;
- podjęcie współzawodnictwa krajów socjalistycznych.
Wpływ na pogorszenie sytuacji w Polsce miał śmierć Bolesława Bieruta na XX zjeździe, narastały napięcia w kraju.
Jeszcze bardziej wzrosło po wypadkach poznańskich (1956r), coraz więcej osób domagało się władzy w Polsce
(powrócił z więzienia Mucha i ponownie objął władzę).
VIII plenum (przełom październikowy – największy przełom gosp. w PRL):
potępienie stalinizmu;
system, w którym dużą rolę odgrywał UB;
demokratyzowanie życia społecznego i gospodarczego;
zamierzano przywrócić zasadnicze funkcje Sejmu, Rządu;
zmniejszanie inwestycji na przemysł ciężki, poprawa stopy życiowej, zielona polityka
(prorolnicza);
- zmiana funkcjonowania przedsiębiorstw;
- nowy układ z ZSRR (dotyczące sfer :gosp. i wojskowej).
Stronnictwo ZSL + SD w czasie stalinizmu były wykonawcą poleceń Moskwy i PZPR; rozwiązano ZNP; w 1959-60 r
– Gomułka wycofuje się z polityki polskiej.
-
4) P
(…)
… industrializacji (zwłaszcza
przemysł ciężki i zbrojeniowy).
Gomułka uważał, że trzeba prowadzić działania, które trwać będą dłużej (dłuższy czas na socjalizację).
Przyjęto pośrednią drogę do socjalizacji rolnictwa. Pośrednie metody:
Państwowy Fundusz Ziemi;
upaństwowienie spółdzielczości – powstały różne formy spółdzielcze na wsi i w
miastach, dzięki temu podtrzymywano tradycję spółdzielczości z XIX w.
Spółdzielczość polegała na tym, że grupa ludzi kierowała się samorządnością i samodzielnością.
-
Kółka rolnicze – miały dokonać zmiany w sektorze – rolnictwie. Kółka miały być prawdziwym pośrednikiem
między rolnikami, a tworzącymi się gospodarstwami uspołecznionymi. Miały sporą samodzielność, a z biegiem
czasu posiadały dużo maszyn, wiedzę agrotechniczna itp.. Działano na własny rachunek, a więcej efektów miały…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)