To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA CUDZE CZYNY
Odpowiedzialność za cudze czyny obejmuje zróżnicowane pod względem faktycznym i prawnym sytuacje, a w szczególności: a) odpowiedzialność za czyny osób niepoczytalnych, b) odpowiedzialność za czyny osób, którym powierzono dokonanie czynności, c) odpowiedzialność za czyny podwładnych.
Jak wspomniano poprzednio, osoba fizyczna w określonych przepisami kodeksu cywilnego okolicznościach nie ponosi odpowiedzialności cywilnej za swoje czyny, a to z uwagi na brak winy w jej działaniu. W szczególności chodzi tu o dzieci, które nie ukończyły trzynastego roku życia, o osoby dorosłe, które z uwagi na chorobę lub niedorozwój psychiczny albo inne okoliczności znajdowały się w chwili popełnienia czynu w stanie wyłączającym świadomość lub zdolność swobodnego podjęcia decyzji, wreszcie o osoby ze względu na stan cielesny (starość, ślepota, głuchota itd.) traktowane są jako nie od- powiadające za wyrządzoną szkodę.
W nauce prawa cywilnego przyjęło się nazywać te osoby niepoczytal- nymi, aczkolwiek ściśle rzecz biorąc tylko w jednym z wymienionych trzech przypadków mamy do czynienia z niepoczytalnością sensu stricto i w języku potocznym dziecka nie nazywamy niepoczytalnym, chociaż jego rozwój umysłowy związany z wiekiem nie pozwala mu na pełne ogarnięcie znaczenia dokonywanych czynów. Jest to więc nazwa umowna.
Odpowiedzialność za czyny osób niepoczytalnych obciąża tych, na których ciąży obowiązek sprawowania nad nimi nadzoru. Jest to odpowiedzialność za cudze czyny, która tym się różni od odpowiedzialności za czyny własne, że bezpośrednim sprawcą szkody jest kto inny niż osoba, która za szkodę ponosi odpowiedzialność.
Obowiązek sprawowania nadzoru nad osobą niepoczytalną może wynikać z ustawy lub zawartej umowy, a jego celem jest między innymi zapobieżenie szkodom, jakich osoby trzecie mogą doznać wskutek czynów niepoczytalnego. Ustawowy obowiązek sprawowania nadzoru obciąża rodziców, albo wy- znaczonego przez sąd opiekuna lub kuratora. Natomiast obowiązek umowny spoczywa na przykład na szkole, szpitalu dla nerwowo chorych, opiekunce dzieci. Na równi z osobami zobowiązanymi do nadzoru traktuje się osoby, które nie będąc do tego prawnie zobowiązane sprawują stałą pieczę nad osobami niepoczytalnymi.
Odpowiedzialność osób zobowiązanych do nadzoru opiera się na zasadzie domniemań ej winy. Przepisy każą domniemywać, że wyrządzenie szkody przez niepoczytalnego jest następstwem zaniedbań w nadzorze. Wobec tego dochodzący naprawienia szkody nie musi udowadniać winy, natomiast osoba sprawująca nadzór chcąc uwolnić się od odpowiedzialności musi wykazać, że nadzór wykonywała prawidłowo lub że szkoda powstałaby także przy staran- nym wykonywaniu nadzoru.
Wyjątkowo można dochodzić naprawienia szkody od samego niepoczytal-
(…)
… telewizora powierzył zainstalowanie anteny telewizyjnej rzemieślnikowi, który w trakcie pracy stłukł szybę w oknie sąsiada. Właściciel telewizora ponosi odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę. Może się od niej jednak uwolnić wykazując, że wybrał wykonawcę z należytym doświadczeniem lub że ten zawodowo trudni się zakładaniem anten telewizyjnych.
Jeśli bezpośredni sprawca szkody, za którego zleceniodawca…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)