Temat: Obowiązywanie prawa. W literaturze prawniczej spotykamy się z wieloma kryteriami uznającymi normy prawne za obowiązujące. Rozp owszechniony jest podział na następujące kryteria : Behawiorystyczne - norma jest stosowana nie dla tego, że obowiązuje, lecz obowiązuje dla tego, że jest stosowana. Tetyczne - nie odwołuje się do faktu stosowania pewnych norm, ale do sposobu uzasadniania ich mocy obowiązującej. Upraszczając sprawę można powiedzieć, że za pomocą kryterium tetycznego uznajemy za obowiązujące normy wydawane przez organy mające kompetencje do ich wydawania. Aksjomatyczne - jako obowiązujące kwalifikujemy te normy, które wyznaczają postępowanie oceniane dodatnio. Każda norma prawna obowiązuje w określonym czasie, określone podmioty i na określonym terytorium. Mówi się, więc o trzech zakresach obowiązywania prawa: terytorialnym (przestrzennym), osobowym (personalnym) i czasowym (temporalnym) .
Zakres t erytorialny (przestrzenny) - na jakim obszarze, terytorium, obowiązuje prawo:
na lądzie zakres terytorialny wyznaczają granice, słupy graniczne, w przypadku niektórych państw nie wiadomo gdzie się zaczyna i gdzie się kończy zakres obowiązywania ich prawa, na wodzach (część z nich to wody wewnętrzne) np. Zalew wiślany, szczeciński (estuarium Odry), granica przebiega według jakiejś linii. W przypadku otwartego morza morze terytorialne - pas wód, obszar wód terytorialnych. Akweny historyczne. Strefa ekonomiczna - znajduje się poza obszarem wód terytorialnych (podział Bałtyku przez państwa nadbałtyckie) dotyczy budowania czegoś tam, połowów, itp. w pionie praktyczne nie ma żadnych zasad dotyczących podziału terytorialnego (wiercenia dotyczą obecnie głównie litosfery, ze względu na możliwości). Teoretyczne jednak prawo obowiązuje aż do wnętrza ziemi (zarówno pod lądem jak i terenami morskimi). U góry jest przestrzeń powietrzna, jest już jakaś granica (granica jonosfery), ponad nią istnieje strefa międzynarodowa. Placówki zagraniczne i statki morskie oraz powietrzne na ich pokładzie obowiązuje prawo kraju, z którego pochodzą. TERYTORIUM OBOWIĄZYWANIA PRAWA = LĄD + TERENY NA ZIEMNE + PRZESTRZEŃ POWIETZNA + WNĘTRZE ZIEMI + PLACÓWKI ZAGRANICZNE + STATKI MORSKIE I P OWIETRZNE DANE GO PAŃSTWA Zakres o sobowy (p ersonalny ) - dotyczy osób fizycznych , czyli ludzi. Obywatele Polscy są związani prawem polskim, nasze prawo obowiązuje wszystkich ludzi znajdujących się na naszym terytorium bez względu na przynależność państwową (także na statkach i w ambasadach za granicą). Bezpaństwowcy - nie mają obywatelstwa. Wyjątkowe sytuacje, w których można korzystać z polskiego prawa wobec osób niezwiązanych z Polską, są to np. piractwo, zbrodnie wojenne z mocy międzynarodowych ustaleń. Oprócz ludzi są
(…)
… ziemi - obywatelstwo danego kraju nabywa osoba, która urodziła się na terenie tego kraju.
Prawo krwi - obywatelstwo danego kraju nabywa osoba, zrodzona z obywateli tego kraju (obowiązuje w Polsce)
Obywatelstwo jest dziedziczone, może być również w odpowiedniej procedurze nadane przez prezydenta, wtedy trzeba wykazać więź z państwem: Karta Polaka obowiązuje na wschodzie. Zamieszkanie 5 lat
Małżeństwo…
…, akt nie może wejść w życie przed dniem ogłoszenia dotyczy prawa ogólnie obowiązującego
Przepisy wewnętrzne wchodzą czasem w dniu wydania, jeszcze przed ogłoszeniem czyli jest możliwe wejście w dniu uchwalenia
Vacatio legis - okres na zapoznanie się z prawem, przed rozpoczęciem jego obowiązywania, maksymalne okresy to 6 miesięczne albo nawet dłuższe Np. Ustawy podatkowe, uchwalające podatki bezpośrednie powinny obowiązywać od nowego roku podatkowego, i powinny mieć vacatio legis około 30 dniowe.
Jeżeli akt prawny nie zawiera przepisów końcowych, jednocześnie zostaje uchwalony akt zawierający przepisy dotyczące tego głównego aktu. (Ustawa spełniająca funkcję służebną przepisy wprowadzające, przejściowe) w drugiej ustawie znajdują się przepisy dotyczące daty wejścia w życie ustawy pierwszej…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)