J ę drzej Ś niadecki O wychowaniu dzieci w wieku szkolnym - tekst ź ród ł owy - dzie ł o „ O fizycznym wychowaniu dzieci powsta ł o w 1805 roku, ukaza ł o si ę w Dzienniku Wile ń skim; poszerzone w 1822 roku i ponownie wydane w 1840 roku Ś niadecki nie uwa ż a ł swojej rozprawy za dzie ł o naukowe. Przeznaczy ł j ą przede wszystkim dla rodziców i guwernerów . Każde wychowanie zmierza do tego, aby dziecko sta ł o si ę doskona ł ym cz ł owiekiem. Pod wpływem jednak niewiedzy i fałszywych wyobrażeni tych wszystkich, którzy zajmują się wychowaniem, człowiek wieku Oświecenia stracił całkowicie swoją doskonałość, którą go obdarzyła natura. Cz ł owiek doskona ł y powinien odznacza ć si ę du żą si łą fizyczna i ż elaznym zdrowiem, gdy ż jedynie te dary natury gwarantuj ą mu szcz ęś liwe ż ycie. Poniewa ż jednostka nie ż yje w pustce, lecz jest powi ą zana licznymi w ę z ł ami ze spo ł ecze ń stwem, musi zrezygnowa ć z cz ęś ci osobistego szcz ęś cia na rzecz ogó ł u. To zaś wymaga, aby każdy człowiek był nie tylko odpowiednio rozwinięty pod względem fizycznym, lecz również miał dobrze ukształtowany umysł i szlachetne serce. Obowi ą zki jednostki wobec siebie samej i spo ł ecze ń stwa wymagaj ą zarówno wychowania fizycznego jak i rozwoju moralnego oraz intelektualnego. Wychowanie wbrew tym zasadom formowało istoty sztuczne, tak przekształcone i wyrodne, że zaledwie zachowały ograniczoną postać pierwiastkowego człowieka. Takimi sprzecznymi z natur ą , cechami odznacza ł o si ę przede wszystkim, wychowanie dzieci magnackich, wypaczaj ą ce ich charaktery i niszcz ą ce si ł y fizyczne. Zamiast normalnych ludzi, dwory magnackie wychowuj ą zdegenerowanych bogaczów i kapry ś nych oblubie ń ców. Zagraniczni przeważnie guwernerzy, zajmujący się na dworach magnackich głównie kształceniem umysłów powierzonych sobie wychowanków nie zwracają najmniejszej uwagi na ich rozwój fizyczny. W rezultacie takiego wychowania trudno znaleźć wśród magnatów ludzi; spotyka si ę natomiast mi ę dzy nimi najcz ęś ciej umys ł owe mary lub rozumuj ą ce cienie . Brak si ł fizycznych nazywa si ę na ko ł ach magnackich polorem, cywilizacj ą , o ś wieceniem. To fa ł szywie zrozumiane o ś wiecenie i polor zdobywa si ę kosztem zdrowia, a tym samym szcz ęś cia ca ł ego ż ycia dziecka. Nieuwzgl ę dnianie olbrzymich warto ś ci wychowania fizycznego mo ż e doprowadzi ć do ś mierci dzieci s ł abych, bladych, delikatnych a nawet kalekich. S ł aba kondycja dziecka a nawet jego wady organiczne wymagaj ą specjalnych zabiegów wychowawczych, w rezultacie, których przestan ą by ć niebezpieczne, a nawet odczuwalne . Nie ma takiego niedołęgi, którego nie można by rozwinąć pod względem fizycznym i nie przygotować do użytecznej pracy. Wychowanie fizyczne jest bezwzględnie konieczne dla każdego. Właściwie realizowane przynosi zawsze dobre rezultaty, podczas gdy wychowanie moralne często zawodzi, zwłaszcza, jeżeli nie uwzględnia sił fizycznych dzieci.
(…)
… inne cechy niż u chłopców. Dziewczęta są mniej zdolne do długiej, wytężonej pracy umysłowej; odznaczają się natomiast dobrą pamięcią i wyobraźnią. należy je uczyć historii z geografią, rysunku, śpiewu, muzyki, poezji i literatury. Z nauczania tego przedmiotu wykluczał romanse; ażeby nauka nie przeciążyła zbytnio umysłów należy ją urozmaicić takimi zajęciami jak robótki ręczne, ogrodnictwo, gospodarstwo…
… są one nieodpowiednie z punktu widzenia pedagogicznego. Opowiadania nianiek i babek o królach i królewnach, albo, co gorsza, o upiorach i strachach, o dziadach, którzy zjadają dzieci, wyrządzają psychice dzieci wielkie szkody. doradzał zezwalać dzieciom na wychodzenie w czasie deszczu, śniegu i błota. Im wychowuje się je w większych niewygodach, tym lepiej / hartowanie. Trzeba, aby się przyzwyczaiły znosić braki…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)