Nowożytne przemiany w filozofii..., subiektywizm.... O pewnej interpretacji watykańskich polichromii Michała Anioła
OŚWIECENIE:
Kartezjusz - (zm 1650) - twierdził, że koniec czasów pewności szkół teologicznych i odwoływania się do tradycji biblijnej. My sami odpowiadamy za to, co wiemy i co wiedzieć powinniśmy.
Wg Jana Pawła II pozostała tylko 'idea Boga' jako temat do dwolnego kształtowania świadomości przez ludzką myśl. Ks. Marco Rupnik: renesans to początek współczesności - geneza koncentracji na człowieku i subiektywizmu. Zbigniew Herbert sądzi podobonie, w eseju "Siena" zauważa, że renesans wchodzi do kultury europejskiej wraz z Giottem, a znim "potwór naturalizmu", kopiowania natury, ulegania zmysłowości. Rupnik wskazuje 5 różnic pomiędzy pojmowaniem świata przez średniowiecze i renesans, a za pośrednictwem renesansu - przez współczesność:
Malowane sceny biblijne: średniowiecze - tło złote. Odrodzenie - tło przypomina widok z okna, trzeci wymiar.
trzeci wymiar jako kluczowa cecha malarstwa renesansowego, świat malowany z perspektywy człowieka
światło pada teraz zwykle od strony artysty i przedmioty są oświetlone z jego kierunku. Trzeci wymiar pozwala zobaczyć świat podporządkowany człowiekowi, boski podmiot zastępiony podmiotem ludzkim.
zaczyna się rozpadać pojęcie osoby rozpatrywanej jako sięc relacji społecznych, a widziana jest teraz jako niespokojna świadomość siebie, chęć kreowania przez siebie wolności
światłocień, tworząc przestrzennośc, wyodrębnia i podkreśla szczegół.
Np. w Egipcie malowany w dwuwymiarze, wiadomo, że absolut jest światłem, a światło jest bóstwem, które gwarantuje jedność świata.
Analiza polichromii Michała Anioła na suficie Sykstyny - jest to cykl "stworzenie świata i człowieka" (obrazy: Oddzielenie światła od ciemności; Stworzenie słońca, księżyca i planet; Oddzielenie wód od lądu; Stworzenie Adama; Stworzenie Ewy) Rupnik twierdzi, że Michał Anioł, jako głęboko religijny malarz, odchodzi od schematu wypracowanego w ciągu wieków przez tradycję teologiczną. Na pierwszym obrazie: Postać Boga, odzianego w rozwiany płaszcz, wypełnia praktycznie całą przestrzeń. Na 2 i 3: On jest Stwórcą, silnie umięśniony mężczyzna w dojrzałym wieku, wyciąga ramię i rzeczy zaczynają istnieć. Na 4: Bóg prostuje palec wskazujący, Adam wyciąga rękę do Stwórcy, ale palec jest wiotki - gdyby go wyprostował zetknęli by się z Bogiem. Na 5: wprowadza Ewę do obrazu, która wyciąga obie ręcę do swego Stwórcy, który zajmuje już tylko niewielką część obrazu, błogosławiąć pierwszą parę.
Oświecenie twierdzi: Jest tu pokazany proces przejścia od potężnego i mocnego Boga do Boga, który się wycofuje z przestrzeni. Bóg daje wolną rękę człowiekowi, bo sam już uczynił wszystko co mógł. Jak twierdzą teologowie, którzy byli najbliżsi Michałowi Aniołowo, miał na myśli coś takiego: Kończąc dzieło stwarzania, Bóg powierza je człowiekowi, a sam, błogosławiąc Adama i Ewę, ustępuje przestrzeń człowiekowi, by ten wział za nią całą odpowiedzialność. Problematyczna staje się symbolika dwóch palców (Boga i Adama). Adam nie chce wyciągnąć palca (szukać więzi z Bogiem). Prawdopodobnie chodziło o to, że człowiek doświadczał Boga jako ojca-pana, któremu nie można ufać, odwrócić się na pięcie i kierować się według własnej woli; człowiek z fałszywym lękiem przed Bogiem.
(…)
… się według własnej woli; człowiek z fałszywym lękiem przed Bogiem. To jest ilustracja tego, co nazywamy filozofią subiektywizmu lub kartezjanizmem!! Immanuel Kant: "Odpowiedź na pytanie: Co to jest oświecenie?" (1783). "Oświecenie to wyjście człowieka z zawinionej przez siebie niepełnoletności" "Miej odwagę posługiwania się własnym rozumem! - jest więc hasłem oświecenia". Fiolozofia subiektywizmu nie daje człowiekowi odpowiedzi na pytanie o sens i cel życia, wykluczając przede wszystkim, że taka odpowiedź jest możliwa. Ducha filozofii epoki nowozytnej komentuje Benedykt XVI ("Spe Salvi") - "coraz bardziej centralne miejsce w idei postepu zajmują dwie kategorie: rozum i wolność. Postęp jest przede wszystkim postepem we wzroście panowania rozumu, a rozum jest oczywiście pojmowany jako władza dobra i dla dobra…
… się według własnej woli; człowiek z fałszywym lękiem przed Bogiem. To jest ilustracja tego, co nazywamy filozofią subiektywizmu lub kartezjanizmem!! Immanuel Kant: "Odpowiedź na pytanie: Co to jest oświecenie?" (1783). "Oświecenie to wyjście człowieka z zawinionej przez siebie niepełnoletności" "Miej odwagę posługiwania się własnym rozumem! - jest więc hasłem oświecenia". Fiolozofia subiektywizmu nie daje…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)