Nazwy państw współczesnych - próby typologii W swoim artykule, zawartym w czasopiśmie Studia Nauk Politycznych, Andrzej Matan, Stanisław Sagan i Bożena Witosz podejmują próbę typologii nazw współczesnych. Zwracają uwagę na ich przeobrażenia, wpływ zmian ustrojowych na ewolucję owych nazw. Ukazują jak ważne w nazwie państwa są aspekty polityczne, jak i geograficzne oraz inne z pozoru banalne czynniki.
Każde państwo z reguły ma dwie nazwy. Jedną - ściśle geograficzną (np. Francja, Japonia) oraz drugą - oficjalną, która zawarta jest w konstytucji, używana przy zawieraniu traktatów międzynarodowych (Republika Francji, Cesarstwo Japonii). Rzadko, aczkolwiek zdarzają się nazwy, w których obie nazwy się pokrywają - Papua, Nowa Gwinea czy Barbados.
Nazwa oficjalna często opisuje formę ustroju państwa. Składa się co najmniej z dwóch członów, wyrazu potocznego - przymiotnika i nazwy własnej, w tym wypadku geograficznej. Wyrazy potoczne wskazują na formę państwa, religię, dom panujący lub doktrynę polityczną. Na przykład w przypadku państw socjalistycznych mamy do czynienia z Socjalistyczną Federacyjną Republiką Jugosławii (dziś - Federalna Republika Jugosławii , zmiany wynikają z czasu powstania artykułu - 1981 rok). Oficjalne nazwy państw socjalistycznych zmieniały się wraz z rozwojem społeczno - ekonomicznym. Na etapie dyktatury proletariatu, przed 1974 rokiem, wyżej wymieniona Jugosławia nosiła nazwę Ludowej Federacyjnej Republiki Jugosławii. Zasady te nie dotyczyły jednak Polski, Bułgarii i Węgier. Mimo zaawansowanego etapu budowy socjalistycznego państwa, nazwy pozostały takie same jak w pierwszych latach dyktatury proletariatu. Wojska ZSRR w wyniku II wojny światowej zajęły szereg państw Europy Środkowej i Wschodniej , co usankcjonowała konferencja jałtańska . W tych państwach władze oddano partiom komunistycznym i dokonały się w nich podobne jak w ZSRR przekształcenia ustrojowe. Owe przekształcenia ustrojowe znalazły swoje odbicie w zmianie nazw państw. W ten sposób uzyskaliśmy: od 1952 r. Polską Rzeczpospolita Ludową, od 1949 r. Niemiecką Republikę Demokratyczną, Czechosłowacką Republikę Socjalistyczną od 1948, od 1947 r. Węgierską Republikę Ludową, Socjalistyczną Republikę Rumunii od 1946 i Bułgarską Republikę Ludową od 1947 roku.
Przymiotnik „ludowy” lub „demokratyczny” dodawano by zwrócić uwagę na takie właśnie cechy państwa lub podkreślić orientacje polityczne i ideologiczne, często bliskie marksizmowi czy socjalizmowi. Zjawisko takie można zaobserwować w krajach, które uwolniły się od kolonializmu na przykład: Ludowa Republika Angoli, Algierska Republika Ludowo - Demokratyczna. W państwach kapitalistycznych prawidłowości wskazującej na typ państwa nie ma. Jednak, zwłaszcza w przypadku monarchii, forma pośrednio informuje o typie państwa: Królestwo Danii, Królestwo Norwegii czy Królestwo Belgii.
(…)
… ta dała się również zauważyć po upadku bloku komunistycznego na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX w. Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich rozpadł się na szereg państw: Federacja Rosyjska, Ukraina, Turkmenistan, Gruzja, Republika Uzbekistanu, Republika Armenii, Republika Kirgiska, Republika Kazachstanu, Republika Litewska, Republika Łotwy, Republika Mołdawii, Republika…
… językach są nieprzetłumaczalne. Na przykład Puerto Rico po angielsku nazywa się Commonwealth of Puerto Rico, po Hiszpańsku Estado Libre Asociado de Puerto Rico. Po polsku tłumaczenie hiszpańskie brzmiałoby - Wolne Państwo Stowarzyszone Puerto Rico, jest jednak dalekie od angielskiego. Wyraz commonwealth jest nieprzetłumaczalny na język polski. Choć Commonwealth of Australia istnieje w Polsce jako Związek…
…. Często jednak mamy państwa, których nazwa wywodzi się od:
- nazwy miasta, osady
- nazwy narodu tworzącego państwo - Czechy, Słowacja (Czechosłowacja w 1981 roku), czy Francja,
- imię monarchy - Filipiny, od imienia króla Filipa, - bohatera narodowego - Republika San Marino lub Boliwia.
- od nazwiska założyciela - Księstwo Lichtenstein od nazwiska Hansa Adama Lichtensteina.
Tłumaczenie nazw państw…
… czy Królestwo Belgii.
W państwach kręgu islamskiego w nazwach występują przymiotniki określające religię: Muzułmańska republika Iranu, Muzułmańska Republika Mauretanii. Czasami w nazwach występują przymiotniki informujące o położeniu geograficznym: Dolina Andory, Wyspy Tonga. W dwóch przypadkach odnosi się również do domu panującego: Haszymidzkie Królestwo Jordanii i Królestwo Arabii Saudyjskiej…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)