To tylko jedna z 5 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Natura rzeczy
pojęcie to oznacza drogę poznania skierowaną nie na idee, lecz wychodzącą od danej rzeczy i kierujące się jej miarą. Podobnie w myśleniu prawniczym - to dążenie, aby znaleźć zasady prawne wynikające z natury rzeczy tzn. z natury relacji życiowych w jakie wchodzi człowiek - próbowano już tego w prawie rzymskim
należy najpierw wyjaśnić podstawowe pojęcia:
rzecz - to każdy możliwy przedmiot regulacji prawnej - tzn. ten który jest w regulacje prawną wciągnięty, lub będzie wciągnięty. Są to przede wszystkim rzeczy, ale też i ludzie jako partnerzy stałych relacji np. w kupnie-sprzedaży, członkowie organizacji czy związków, także ich sposoby zachowania, stosunki i struktury życia społecznego człowieka
natura - to podstawa określająca istotę przedmiotu i jego znaczenie /treść/. Istota i znaczenie oddają istotowy charakter bytu
natura rzeczy - w ujęciu prawnym oznacza, że już w istocie bytu i w jego naturze zawarty jest materiał wstępnej regulacji prawnej - np. człowiek i jego istnienie też jest przedmiotem regulacji prawnych
natura rzeczy ma wielkie znaczenie przy uzupełnianiu luk prawnych
Natura rzeczy a prawo stanowione
wg Radbrucha - prawodawca szukając myśli przewodniej idei prawa musi się odwołać do natury rzeczy, która zawiera w sobie pewne elementy podstawowe stanowiące fundament całego porządku prawnego
natura rzeczy może determinować prawodawcę w sposób negatywny lub pozytywny
determinacja negatywna - stawia prawodawcy granice, których nie może on przekroczyć, np. przez wykluczenie pewnych rozwiązań jako niezgodnych z naturą rzeczy. Prawodawca nie może lekceważyć praw natury działających w przedmiocie regulacji, gdy chce stworzyć prawo możliwe do realizacji
determinacja pozytywna - daje tworzonemu prawu pewne myśli przewodnie, zarysy porządku prawnego
wpływ natury rzeczy na tworzenie prawa jest więc różny, ale nie jest ona wzorem i regułą dla prawodawcy w sensie technicznym. Natura rzeczy nadaje normom jakby ducha. Niektórzy chcą jej nadać charakter źródła, by na niej zbudować koncepcję prawa naturalnego, ale z samej tylko natury rzeczy nie da się zbudować norm powinności
natura rzeczy pełni role pośrednika między Sein i Sollen
istota i znaczenie rzeczy - na które wskazuje natura - leżą w sferze bytu /Sein/
wgląd w istotę i znaczenie pozwala jednak odkryć istniejąca w rzeczach powinność /Sollen/, choćby w tym sensie, że należy przy regulacji prawnej zachować naturę danej rzeczy
Znaczenie idei prawa
prawo aby mogło regulować społeczne relacje człowieka musi spełniać 2 warunki:
odpowiadać uwarunkowaniom, płynącym z natury rzeczy
być skierowane na ideę prawa
(…)
… się do regulacji stosunków między osobą a osobą
sprawiedliwość subiektywna w etyce była zaliczana do cnót kardynalnych /Tomasz z Akwinu/, najbliższych duchowej istocie człowieka
sprawiedliwość subiektywna wyrażała się w 3 nakazach:
godnie żyć /honeste vivere/
nikomu nie szkodzić /neminem laedere/
dać co się komu należy /suum cuique tribuere/
istniała też złota reguła oparta na sprawiedliwości - nie czyń drugiemu…
… przed i ponad prawem pozytywnym, jest zasadą przewodnią na której opiera się prawo pozytywne już ustanowione i to co ma być tworzone
idea prawa dla prawa ustanowionego jest zasadą oceny, czy odpowiada ono kryterium słuszności
idea prawa jest niczym twórczy niepokój, który każe doskonalić prawo pozytywne w ramach ludzkiej możliwości - spełnia więc nie tylko rolę wartościującą, ale także jest zasadą tworzenia nowego…
… z innymi punktami widzenia - jest więc zasadą otwartą, ale posiadającą normatywną treść wytyczną
jako element idei prawa jest ona nadrzędna wobec prawa pozytywnego - prawo pochodzi od sprawiedliwości jak od matki. Wytycza kierunek prawa pozytywnego - skierowania go na to co słuszne i służy jako instancja kontroli i korekty prawa
ma jednak swe granice - nie można wszystkich relacji międzyludzkich oprzeć…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)