Fragment notatki:
2012-05-14
Wykład 4
Najważniejsze klauzule stosowane w handlu
międzynarodowym:
Wykład 4
Cło. Mechanizm ekonomiczny.
Znaczenie
1. klauzula największego uprzywilejowania
(KNU)
2. klauzula narodowa
3. klauzula ochronna
4. klauzula antydumpingowa
5. klauzula standstill.
Wykład 4
Ad.1. Celem KNU jest przeciwdziałanie dyskryminacji w stosunkach
międzynarodowych. KNU zawiera zobowiązanie państwa do
traktowania swego partnera w okresie obowiązywania umowy nie
gorzej niż najbardziej uprzywilejowanego kraju.
Praktyczny skutek zastosowania tej klauzuli można zinterpretować
w ten sposób, że państwo nie może przyznać preferencyjnych
stawek celnych żadnemu krajowi bez ich rozciągnięcia na wszystkich
partnerów korzystających w tym państwie z KNU.
Z kolei jest to uprawnienie dla wszystkich państw do domagania się
takich samych preferencji, jakie zostały przyznane jakiemukolwiek
innemu państwu. Tak więc KNU zapewnia równe traktowanie
partnerów.
Wykład 4
Ad. 2. Klauzula narodowa oznacza zobowiązanie kraju, że na
swym terytorium nie będzie traktował towarów swego
partnera gorzej niż własnych.
Ad.3.Klauzula ochronna stwarza państwu prawo do zastosowania
specjalnych środków ochronnych (podwyższenia stawek
celnych lub wprowadzenia kontyngentów) jeżeli import
danego towaru powoduje poważne zakłócenia w gospodarce.
Ich występowanie musi być udokumentowane, a zakres
specjalnej ochrony i czas jej trwania - dostosowany do stopnia
i zakresu zakłóceń.
Wykład 4
Wyjątki od KNU - mające bardzo duże znaczenie w
stosunkach międzynarodowych:
• preferencje przyznane w umowie o utworzeniu strefy
wolnego handlu lub unii celnej,
• ustępstwa w ruchu przygranicznym,
• preferencje przyznane krajom rozwijającym się w
ramach Powszechnego Systemu Preferencji (General
System of Preferences).
Wykład 4
Ad.4. Na mocy klauzuli antydumpingowej państwo ma prawo do
wprowadzenia środków ochronnych wobec dostawcy danego towaru, gdy
import jest dokonywany po cenach dumpingowych, tj. niższych od
wartości normalnej. Według art. VI GATT wartość normalna to cena, po
której podobny produkt jest sprzedawany na rynku wewnętrznym kraju
eksportera w normalnym obrocie handlowym.
Ad.5. Celem wprowadzenia klauzuli standstill jest niepogarszanie warunków
dostępu do rynku w zakresie określonych towarów. Partnerzy zobowiązują
się, że nie wprowadzą wobec siebie żadnych nowych ceł i ograniczeń
ilościowych, lecz utrzymają poziom ochrony istniejącej w wyraźnie
określonym momencie (dniu).
1
2012-05-14
Wykład 4
Wykład 4
Z punktu widzenia kierunku obrotu towarowego
rozróżnia się cła:
Cło - najpowszechniejsza opłata pobierana przez
państwo od przywozu, wywozu lub przewozu
towarów przez granice celne państwa lub unii
celnej.
• Przywozowe (importowe)
• Wywozowe (eksportowe)
• Przewozowe (tranzytowe).
Wykład 4
Ze względu na cel stosowania cła podzielić
można na:
•
•
•
•
•
Wykład 4
Ze względu na sposób obliczania cła
dzielimy na:
Fiskalne
Ochronne (protekcyjne)
Prohibicyjne
Odwetowe
Antydumpingowe lub wyrównawcze.
• Cła od wartości (ad valorem) - są one liczone
w procentach od wartości towarów.
• Specyficzne - obliczane przeważnie od ilości
lub wagi towarów, rzadziej od sztuki.
• Mieszane.
Wykład 4
Wykład 4
Ze względu na sposób podejmowania decyzji o
wysokości stawki celnej można dokonać
podziału ceł na:
• Autonomiczne
• Konwencyjne
• Preferencyjne.
Z uwagi na zobowiązania wobec partnerów
GATT/WTO cła możemy podzielić na:
związane
niezwiązane.
2
2012-05-14
Wykład 4
Zakres „związań" taryfowych produktów
przemysłowych (w %) przed i po Rundzie Urugwajskiej
Grupy krajów
Procent „związanych” linii taryfowych
przed
Rundą
po Rundzie
Państwa rozwinięte
78
99
Państwa rozwijające się
21
73
Ameryka Północna
99
100
Ameryka Łacińska
38
100
Europa Zachodnia
79
82
Afryka
13
69
Azja
16
68
Ogółem
43
Taryfa celna jest zestawieniem stawek celnych
uszeregowanych według ustalonej klasyfikacji
towarowej.
83
Wykład 4
Nomenklatura (klasyfikacja) towarowa powinna być:
wyczerpująca w zakresie ilości towarów nią objętych,
przejrzysta,
aktualna,
porównywalna z nomenklaturami taryf celnych
obowiązującymi w innych krajach, jak również z
nomenklaturą i klasyfikacją towarów stosowaną w
oficjalnych statystykach międzynarodowych.
Wykład 4
Może ona zawierać stawki celne w układzie
jedno-, dwu- lub wielokolumnowym.
Wykład 4
Obecnie taryfy celne prawie wszystkich krajów oparte są albo
na Zharmonizowanym Systemie Oznaczania i Kodowania
Towarów HS (Harmonized System), albo na Scalonej
Nomenklaturze Towarowej Handlu Zagranicznego CN
(Combined Nomenclature) stanowiącej jego rozwinięcie.
Wiele krajów oraz organizacji międzynarodowych, w tym
agendy ONZ, publikują dane statystyczne dotyczące obrotów
handlowych również według Standardowej Klasyfikacji Handlu
Międzynarodowego SITC (Standard International Trade
Classification).
Wykład 4
Inne opłaty w imporcie:
a. opłaty manipulacyjne
b. opłaty statystyczne
Inne instrumenty taryfowe
3
2012-05-14
Wykład 4
Kontyngent taryfowy (inaczej zwany celnym) polega na ustaleniu
zredukowanych stawek celnych w odniesieniu do określonej
ilości lub wartości towarów importowanych na wyznaczony
okres. Przywóz towarów odbywa się na podstawie pozwoleń
wydawanych przez władze.
Wykład 4
Plafon taryfowy jest instrumentem umożliwiającym władzom
bardziej elastyczną regulację importu. Polega on na ustaleniu
obniżonych stawek celnych w odniesieniu do określonej ilości lub
wartości towarów, jednakże z możliwością przekroczenia tej
ilości lub wartości przed terminem zamknięcia plafonu.
Kontyngent taryfowy wygasa po jego wyczerpaniu lub po
wygaśnięciu terminu jego obowiązywania.
Zamknięcie to wymaga specjalnego rozporządzania.
Przywóz przekraczający wielkość kontyngentu taryfowego jest
dozwolony, lecz według normalnej stawki celnej występującej
w taryfie.
O wygaśnięciu plafonu decyduje urzędowy akt jego zamknięcia,
który nie jest potrzebny w przypadku kontyngentu (gdyż okres
jego obowiązywania jest z góry wyznaczony w sposób wiążący).
Wykład 4
Wykład 4
Zawieszenie poboru ceł w całości lub części
Mechanizm ekonomiczny działania ceł – model
małego kraju
Wykład 4
Skutki:
-
zmniejszenie nadwyżki konsumenta (różnica pomiędzy kwotą, jaką
nabywca jest skłonny zapłacić za określoną ilość dobra, a kwotą jaką musi
rzeczywiście zapłacić)
-
zwiększenie nadwyżki producenta (różnica między sumą, którą producent
lub sprzedający jest skłonny przyjąć za daną ilość produktu a sumą, którą
otrzymuje na rynku)
-
wystąpienie efektów:
fiskalnego (pole c)
redystrybucyjnego (pole a)
konsumpcyjnego (pole d)
protekcyjnego (pole b)
Wykład 4
Straty konsumentów:
Korzyści producentów:
Korzyści budżetu państwa:
Straty netto
a+b+c+d
a
c
b + d
Wprowadzenie ceł w małym kraju prowadzi w
ostatecznym rachunku do poniesienia przez ten kraj
strat netto. Straty te są ceną, jaką płaci się za
odejście od zasady wolnego handlu, mimo że dla
niektórych podmiotów i grup społecznych
wprowadzenie ceł może być korzystne.
4
2012-05-14
Wykład 4
Wykład 4
Skutki:
-
Mechanizm ekonomiczny działania ceł – model
dużego kraju
zmniejszenie nadwyżki konsumenta (różnica pomiędzy kwotą, jaką
nabywca jest skłonny zapłacić za określoną ilość dobra, a kwotą jaką musi
rzeczywiście zapłacić)
-
zwiększenie nadwyżki producenta (różnica między sumą, którą producent
lub sprzedający jest skłonny przyjąć za daną ilość produktu a sumą, którą
otrzymuje na rynku)
-
wystąpienie efektów:
fiskalnego (pole c)
redystrybucyjnego (pole a)
konsumpcyjnego (pole d)
protekcyjnego (pole b)
terms of trade (pole e)
Wykład 4
Wykład 4
Straty konsumentów.
a+ b+ c + d
Korzyści producentów:
a
Korzyści budżetu państwa:
c
Korzyści z poprawy terms of trade:
e
Straty netto
b + d - e
Wprowadzenie cła niekoniecznie musi prowadzić do strat
netto.
Cło optymalne
Jeżeli b + d ≥ e, to duży kraj poniesie straty lub nie odniesie
korzyści z wprowadzenia cła.
Jeżeli natomiast e b + d, to wprowadzenie cła przyniesie
dużemu krajowi korzyści.
Wykład 4
Przyczyny, dla jakich cła są bardziej pożądane w handlu niż restrykcje
ilościowe:
1. cła utrzymują automatyczne powiązanie między cenami krajowymi i
zagranicznymi, zapewniają, że najbardziej efektywny dostawca
nadal będzie mógł obsługiwać rynek; tego typu więź ulega zerwaniu
podczas stosowania kontyngentów;
2. korzystając z ceł, łatwo jest zapewnić niedyskryminację
zagranicznych źródeł dostaw, co jest znacznie trudniejsze podczas
stosowania kontyngentów - alokacja kwot importowych często
bywa kierowana arbitralnymi decyzjami urzędników;
Wykład 4
3. cła są przejrzyste: gdy raz się je ustali, każdy handlowiec zna już cenę
dostępu do rynku dla specyficznego produktu; nie jest tak przy stosowaniu
kontyngentów, kiedy to warunki dostępu do rynku mogą być zależne od
czasu (np. przydzielanie na zasadzie kolejności składania wniosków),
dotychczasowych wyników (jeżeli kontyngenty są przydzielane na
podstawie dotychczasowego ich wykorzystania) lub korupcji (łapówki
wręczane urzędnikom odpowiedzialnym za licencjonowanie);
4. cła są także bardziej przejrzyste w tym sensie, że nominalny poziom
protekcjonizmu łatwo jest wyliczyć; ocena tego poziomu jest znacznie
trudniejsza przy stosowaniu kontyngentów;
5
2012-05-14
Wykład 4
Wykład 4
5. cła generują dochody dla rządu, podczas gdy przy stosowaniu
kontyngentów ekwiwalent cła może płynąć do eksporterów lub
pośredników, w zależności od alokacji kwot importowych; w większości
wypadków rządy nie otrzymują wykreowanej premii -dodatkowy dochód
na jednostkę sprzedaży, wynikający z powodowanego restrykcją efektu
zwiększania ceny, jest transferowany do tych, którzy dysponują prawami
do kontyngentu, co staje się głównym bodźcem dla grup nacisku i
poszukiwania furtek;
Obniżki ceł w ramach GATT
6. cła są również bardziej efektywne, ponieważ zmniejszają skłonność do
wywierania nacisków, przynoszą korzyść całej branży produkującej
chronione towary, zmniejszają korzyści dla indywidualnych firm
prowadzących lobbying na rzecz protekcjonizmu.
Wykład 4
Wykład 4
Wyszczególnienie
Kraje rozwinięte
Australia
Przed Rundą
Urugwajską
Po Rundzie
Urugwajskiej
6,3
3,8
20,1
12,2
Japonia
3,9
1,7
Kanada
9,0
4,8
Islandia
18,2
11,5
Nowa Zelandia
23,9
11,3
3,6
2,0
Norwegia
RPA
Wyszczególnienie
Przed Rundą
Urugwajską
Po Rundzie
Urugwajskiej
Kraje w okresie
transformacji
8,6
6,0
Czechy i Słowacja
4,9
3,8
Polska
16,0
9,9
Węgry
9,6
6,9
Kraje rozwijające się
15,3
12,3
Indie
71,4
32,4
Korea Płd.
18,0
8,3
Meksyk
46,1
33,7
11,7
24,5
17,2
Szwajcaria
2,2
1,5
Rumunia
33,9
Unia Europejska
5,7
3,6
Singapur
12,4
5,1
Stany Zjednoczone
5,4
3,5
Tajlandia
37,3
28,0
Wykład 4
Redukcje ceł były zróżnicowane w poszczególnych grupach
towarów. Relatywnie największe dotyczyły: wyrobów
metalurgicznych oraz maszyn i urządzeń (prawie 60%
obniżka), tzw. pozostałych wyrobów przemysłowych (56%)
oraz produktów mineralnych i metali szlachetnych (52%).
Znaczna część importu (w krajach rozwiniętych) została objęta
zerowymi stawkami celnymi. Dotyczy to np. produktów
farmaceutycznych, maszyn rolniczych, urządzeń budowlanych,
aparatury medycznej, mebli, papieru, wyrobów stalowych i
zabawek.
Wykład 4
Obniżka ceł na artykuły rolne
Problem taryfikacji
6
2012-05-14
Wykład 4
Dziękuję za uwagę
7
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)