Model płyt - historia Tatr i Pienin
Początek orogenezy alpejskiej - ruchy młodokimeryjskie (- zarys - ugięcie).
Kreda - 140 - 65 mln lat temu Dolna kreda - cofnięcie się od morza, transgresja, regresja morza, - najbardziej morski okres na Ziemi. Płyty oceaniczne rozchodzą się nierówno, związane było to z wychodzeniem G. Świętokrzyskich, Sudetów, Sudetów wsch (zatoka O. Tetydy) Górna kreda - ogromy zalew morski, najbardziej mórz epikontynentalnych powstało w okresie 80% kontynentu amerykańskiego, wypełniony wodą (morzmi kredowymi) - G. Świętokrzyskie, Sudety, Pieniny, Tatry.
G. Stołowe - pseudogóry - powstałe w brzeżnej części zatok morskich - piaski i żwiry pozostałych piaskowców zasypywane, rzeki płynące po powierzchni zaczęły się wcinać w stolina i w taki sposób powstały G. Stołowe.
Wielka transgresja górnokredowa - kreda była najbardziej wodnym okresem w dziejach Ziemi. W niecce śródsudeckiej z okresu górnokredowego powstały wapnienie, piaskowce, 2 rodzaje skał:
Opoka - elewacja - wyniesienia, wapień bogaty w krzemionkę pochodzenia organicznego z form okrzemkowych (np. sinice)są bardzo odporne na procesy niszczenia. Twarda skała bardzo odporna na procesy wietrzenia.
Geza - obniżenia - skała porowata, zbliżona do pumeksu, zbudowana z drobnych odruchów węglanowych, łatwo się kruszy i poddaje się erozji rzecznej - kreda pisząca, piaski szklarskie.
Geosynklina Karpacka - dalsze fałdowanie Tatr i Pienin; na pn. od Pienin pogłębiająca się geosynklina (grubość dziś 5 km), to strefa subdukcyjna w pobliżu kontynentu Europejskiego, jest aktywna bo tworzyły się zjawiska wulkaniczne - tufy w Wadowicach.
Era dinozaurów: koniec ery mezozoicznej początek kenozoicznej
Kenozoik (trzeciorzęd do czwartorzęd) Trzeciorzęd - 65 - 2,5 mln lat temu
Czwartorzęd - ostatnie 2,5 mln lat (plejstocen i holocen 10 tys lat)
Trzeciorzęd dzieli się na : Paleogen - 65 mln lat
Paleocen - 55 mln lat
Eocen - 35 mln lat Oligocen - 25-24 mln lat
Neogen - 24 mln lat
Miocen - 8 mln lat
Pliocen - 2,5 mln lat
Paleogen: - Polska w paleogenie znajdowała się pomiedzy 44º a 45º N (pn. Włochy, pd. skraj Polski): ruchy młodokimeryjskie, faza laracyjska w końcu kredy, zmieniła ukształtowanie obszaru Polski.
- Wybrzusznie wał metakarpacki: Sudety - część Śląska, G. Świetokszyskie, Wyż. Lubelska z Roztoczem, część Wyż. Śląsko - Krakowskiej. W jurze oś wału została lekko sfałdowana, synklinorium Niecki Nidy, pękniecie w paleogenie. Przez cały trzeciorzęd - obniżanie rzeki niosły dużo materiału w oceanie Tetydy faza dźwigania struktur pienińskich, w fazie wału nastąpiło ugniecie Niecki Sudeckiej, wypiętrzenia Sudetów, wyniesienie monokliny śląsko - krakowskiej, wyniesienie Prawyżyny lubelskiej. Od tego czasu obszar ten został 2x zalewany morzem (w eocenie) na obszarze Niżu Polskiego. W oligocenie na Pomorzu zostawił piaski fluoro - glino - krzemianowe - zielone piaski; doszła do granicy pd. - wsch.
(…)
… nie były zlodowacone, był klimat chłodny, umiarkowany, teraz są czasze lodowe. Na obszarze wału metakarpackiego zachodzi zjawisko równoległego cofania się stoku. Zrównywanie gór w szerokościach
- Wał metakarpacki tworzyły: Sudety, Jura Krakowsko - Częstochowska, G. Świętokrzyskie -powierzchnia wklęsła, Niecka Nidy, Wyżyna Śląska, Wyżyna Lubelska z Roztoczem. - Krasowienie wapieni, dolomitów - w tych miejscach…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)