1. Co to jest mobbing?
Mobbing pochodzi z angielskiego słowa mob, które może być rozumiane jako "tratowanie" lub "deptanie". Oznacza coraz częstsze zjawisko złośliwego traktowania pracowników przy użyciu dostępnych środków administracyjnych. Odnoszenie się do pracowników bez szacunku, szykanowanie, izolowanie ze środowiska. Formułuje się wobec pracowników negatywne oceny, demonstracyjnie wyraża się brak zaufania dla ich kwalifikacji. Nieudolność szefa i zła organizacja pracy to podstawowe źródła mobbingu, którego początkiem najczęściej jest bzdurny, nierozwiązany konflikt. Zjawisko tych zachowań grupy odkryto w Szwecji w latach 60-tych. Po raz pierwszy określenie mobbing zostało użyte przez niemieckiego psychologa Heinza Leymanna pracującego w Szwecji. Stwierdził on, że zjawisko to jest jedną z podstawowych przyczyn załamań psychicznych., i że mnóstwo problemów rodzinnych wynika ze stresu w pracy. Obliczył, że ofiarami mobbingu pada 3,5 proc. szwedzkich pracowników. Brytyjska organizacja pozarządowa Stowarzyszenie Przemysłowe w przeprowadzonych ostatnio badaniach uznała, że w Wielkiej Brytanii dotyczy to nawet 10 proc. zatrudnionych. W Polsce nie przeprowadzono dotąd ogólnokrajowych badań. Rozprowadzono za to ankietę wśród nauczycieli: dręczonych w pracy czuje się aż 60 proc. ankietowanych.
Istotę mobbingu oddają takie terminy jak: szykanowanie, prześladowanie, dyskryminacja, nękanie, terroryzm psychiczny, dręczenie. Termin jest używany w odniesieniu do środowiska pracy. O mobbingu mówimy wtedy, gdy nieetyczne postępowanie wobec jakiejś osoby jest systematyczne, trwa w czasie. Dolna granica to pół roku, po niej ofiara zaczyna płacić własnym zdrowiem, zepchnięta w bezradność nie jest w stanie się bronić. Zjawisko pierwsi zaobserwowali 25 lat temu Szwedzi, potem Niemcy, a w Polsce mówi się o nim od trzech lat. Jerzy Hausner, minister pracy: Zjawisko nadużywania pozycji przez pracodawcę wobec pracownika na pewno w Polsce występuje, i to w znaczącej skali. W dzisiejszej sytuacji na rynku pracy pracodawca ma tak dużą przewagę w stosunku do pracownika i mamy tak wiele dowodów łamania prawa pracy, że takie zjawisko też się musi pojawiać. Dziś jesteśmy przytłoczeni brakiem miejsc pracy, to problem numer jeden do rozwiązania. Są inne niekorzystne zjawiska - jak dręczenie pracowników albo dyskryminacja kobiet na rynku pracy. Szczegółowa lista zachowań, które uważa się za mobbing, nie jest identyczna na całym świecie i w znacznym stopniu zależy od kultury pracy w określonym kraju. Dla Polski, jak dotychczas, nie została opracowana. Jednak istota mobbingu jest wszędzie ta sama: poniżenie pracownika oraz obniżenie jego wartości w oczach innych, jako źle pracującego, głupiego i niemoralnego. Przełożeni i koledzy mają tu całą gamę możliwości, od oczerniania ofiary za jej plecami i krytykowania bez powodu, poprzez odbieranie pracy, stawianie bezsensownych zadań i wytykanie niepopełnionych błędów, aż po izolowanie i przemoc fizyczną. Inwencja ludzka nie ma tu granic - jeden z mobbingowanych przeczytał w gazecie swój nekrolog z datą pogrzebu, innemu przysłano do domu karawan, który miał zabrać jego zwłoki. Mobbing zdarza się we wszystkich zawodach i na wszystkich szczeblach drabiny społecznej.
(…)
… i zmusić go do odejścia. Pani Lidia ma chudą twarz i siwiejące włosy. Przed rokiem wyglądała zupełnie inaczej. - Dyrektor chciał mnie zwolnić, ale nie miał powodu, by wręczyć mi wymówienie. Zrobił to inaczej - opowiada. Nagle na radach pedagogicznych tylko ona nie miała głosu. Niezależnie od tego, co mówiła, zawsze głupio, nie na temat, bez sensu. Dyrektor uciszał ją co chwila, przerywał w pół słowa…
… zachowuje się bez zarzutu. Dyrektor powołuje się na dobro dzieci. Czy jednak czyste intencje mogą usprawiedliwiać nieczyste metody? Teraz bardziej drastyczny przypadek.
Miłosz Wójcik. We wrześniu 2000 r. jego żona, 31-letnia Agnieszka, nauczycielka wychowania fizycznego w Puławach, po radzie pedagogicznej rzuciła się pod pociąg. Nie był to rozpaczliwy odruch. Maszynista opowiadał, że widział kobietę…
… i możliwości awansu oraz samorealizacji, zaś organizację firmy cechuje swobodny styl komunikacji, dbałość o efektywność i budowanie partnerskich relacji. Pracownicy są szkoleni w zakresie konstruktywnego rozwiązywania konfliktów, efektywnej komunikacji interpersonalnej, asertywności i współpracy w zespole.
Mobbing wynika ze złej organizacji pracy i błędów w zarządzaniu. Nieporadne zarządzanie i organizacyjny chaos, walka o formalną władzę lub nieformalne wpływy powodują konflikty i nakręcają spiralę agresji sprzyjającą temu, by ktoś słabszy stał się „kozłem ofiarnym”. Szykanowanie może wynikać z psychopatycznej osobowości, ale też ze świadomego stylu zarządzania, mającego konkretny cel: zdyscyplinowanie lub pozbycie się podwładnego. Pierwsza faza to próba podporządkowania. Gdy to się nie udaje, przychodzi…
… są na to, aby wprowadzić zmiany w istniejącym kodeksie pracy uniemożliwiające mobbing. Wszystkim, którzy potrzebują pomocy służy swym doświadczeniem i pomocą zaprzyjaźnionych psychologa i prawnika. Prowadzi domową telefoniczną linię poradniczą. Danuta M., była zastępczynią kierowniczki działu księgowości w przedsiębiorstwie OPRM. A od owego fatalnego dnia - dnia imienin pani prezes i koleżanki kierownika z rachuby…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)