Miedzynarodowe stosunki polityczne - status i role międzynarodowe

Temat 1. Status i role międzynarodowe państw oraz innych uczestników SM
Stosunki międzynarodowe jako dziedzina stosunków społecznych; prymat MSP
Uczestnicy stosunków międzynarodowych
Państwo jako główny uczestnik stosunków międzynarodowych (atrybuty państwa, rodzaje państw, immunitet państwa, suwerenność i prawa zasadnicze państw; uznanie międzynarodowe państwa; role międzynarodowe państw)
Inne niż państwa podmioty prawa międzynarodowego
1. Stosunki międzynarodowe jako dziedzina stosunków społecznych; prymat MSP
SM jako dziedzina stosunków społecznych:
SM to przejaw współdziałania, współzawodnictwa lub walki społeczności w środowisku międzynarodowym
SM stanowią zewnętrzny i wtórny wyraz potrzeb i dążeń społeczności wewnątrzpaństwowych
SM są najszerszą i najbardziej skomplikowaną dziedziną stosunków społ. w różnych ich zakresach
następuje upośrednienie interakcji ludzkich poprzez struktury internacjonalizacji życia społeczeństw i państw - np. rządy, ruchy społeczne etc.
Uczestnicy stosunków międzynarodowych
Uczestnicy SM:
- uczestnictwo = zdolność do aktywności międzynarodowej / zdolność do zmieniania bądź utrwalania stanów rzeczy w środowisku międzynarodowym
- aktywność międzynarodowa:
a) czynności (mało skomplikowane, krótkotrwałe)
b) działania (złożone, długotrwałe)
Uczestnicy SM:
podmioty zdolne do aktywności międzynarodowej., tj. do zmieniania i utrwalania w sposób zamierzony stanów środowiska międzynarodowego.
2 grupy: państwa i uczestnicy pozapaństwowi: a) narody, b) organizacje międzynarodowe i ruchy międzynarodowe, c)uczestnicy transnarodowi (przedsiębiorstwa, fundacje, kościoły), d) u. Subpaństwowi (np. osoby fizyczne, org społeczne, partie polityczne)
Państwo jako główny uczestnik SM:
najwyżej zorganizowane zbiorowe podmioty
uczestnictwo państwa w SM można uznać za pierwotne
suwerenne organizacje teryt-polit
przedmiot aktywności mnar w zasadzie nieogr
b. rozmaite formy uczestnictwa p. w sm, zdolność p. do działania zależy od:
potencjału - stratyfikacja p.:
mocarstwa uniwersalne USA
m sektorowe Japonia (gosp)
m regionalne Francja
p. zdolne do efektywnego działania w skali lokalnej Polska
aktywność mnar zależy od skali uznania p. przez inne
od przyjętych zobowiązań prawnomiędzynarodowych bo te ograniczają zdolność działania

(…)

… się do odpowiedzialności innych państw , nie deklaruje natomiast żadnych własnych celów w stosunku do środowiska międzynarodowego.
Na podstawie rodzajów ról wyszczególnionych przez Holstiego można wyodrębnić główne orientacje w polityce zagranicznej państwa. Są to:
orientacja ekspansjonistyczna aktywnie niezależna
nastawiona na wpływ mediacyjna (integracyjna)
oportunistyczna
rozwojowa
Na podstawie orientacji polityki…
… przez państwa.
Steven Walker - inna klasyfikacja Wyróżnia on 6 podstawowych ról:
konsumenta - celem polityki zagranicznej państwa jest osiągnięcie lub utrzymanie pomocy ze strony innego państwa lub państw
producenta - spełniana przez państwo, które przekazuje pomoc innym państwom
wojownika - występuje, gdy państwo odrzuca prośby innych państw o udzielenie pomocy
„ułatwiacza” - występuje, gdy państwo próbuje…
… stopnia realizacji roli
efektywny zakres roli stopień aprobaty (pozytywnej oceny) środowiska międzynarodowego
Powyższe kryteria wzajemnie się uzupełniają.
Podsumowując, system ról międzynarodowych ma podstawowe znaczenie w badaniu polityki zagranicznej państwa. Jego szczegółowa analiza dostarcza nam informacji nt. przewidywanych celów i kierunków tej polityki, a także sposobów realizacji podjętych…
….
Rozszerzanie zakresu celów: wzrost zainteresowania pozapolitycznymi...
Ważny proces - decentralizacja SM (nie oznacza ona co prawda spadku roli państwa - podmioty pozapaństwowe uzupełniają tylko, a nie zastępują aktywność państwa)
Państwo jako główny uczestnik stosunków międzynarodowych
3.1. Atrybuty państwa:
Atrybuty mnar p.:
prawo legacji czynnej i biernej
prawo uczestnictwa we wszystkich przejawach Sm…
… ze statutów om i z innych umów międzynar
m.in. prawo zawierania umów międzynar. Z p. i innymi om (=ius contrahendi):
dot. siedziby w danym p.
dot. udzielania pomocy przez org.
stowarzyszenia p. z org.
o współpracy i koord działań (między om)
przywileje i immunitety, np. nietykalność pracowników, siedziby org.
może być bierne prawo legacji - p. mają przedstawicieli przy org.
mogą mieć roszczenia…
… wyłącznie uczestników państwowych, jest atrybutem niezmiennym i niepodzielnym oraz suwerenność polityczną (materialną) odnoszącą się do wszystkich podmiotowych uczestników SM, która jest stopniowalna i zmienna dla poszczególnych podmiotów. Suwerenność państwa jest sumą suwerenności prawnej i politycznej.
Symonides: „Wydaje się, że suwerenność w XXI wieku oznacza przede wszystkim niezależność konstytucyjną…
... zobacz całą notatkę