To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Między Spartą a Atenami, państwo i obyczaje spartańskie.
Państwo spartańskie przez całą starożytność budziło podziw i zainteresowanie stąd zachowało się dużo informacji na jego temat. Mimo obfitości źródeł opisanie dziejów Sparty i jej instytucji ustrojowych przysparza wiele problemów. Spartanie byli społeczeństwem zamkniętym, niechętnie tolerującym przybyszów.
Początki Sparty sięgają X wieku pne kiedy w Lakonii powstały cztery wsie : Pitana, Mesoa, Limnaj i Kynosura. Z czasem ich mieszkańcy połączyli się we wspólnotę określaną jako Sparta chociaż zachowały wiejski charakter i odrębność. Mieszkańców Sparty łączyły kult Ateny, Artemidy i Apollona. Aż do czasów hellenistycznych Sparta zachowała swój archaiczny wygląd, bez zwartej zabudowy i murów obronnych. Niewiele wiadomo o ówczesnej historii Sparty. W późniejszym czasie powstanie państwa spartańskiego wiązano z opowieścią o najeździe Dorów, którzy mieli tu przybyć z północnej Grecji
W VIII wieku pne formująca się polis spartańska podporządkowała sobie całą Lakonię, a w końcu tego wieku uczyniła to samo z Mesenią.
W rezultacie podboju Lakonii i Mesenii ukształtował się w Sparcie ustrój społeczny i ekonomiczny z podziałem na trzy grupy mieszkańców.
Pełnoprawnymi obywatelami byli tylko spartiaci- mieli prawo do udziału w zgromadzeniu ludowym i wyboru urzędników. Ziemie uprawiali dla spartiatów mieszkający tu heloci zobowiązani do przekazywania stałej daniny dochodzącej nawet do połowy plonów. Heloci byli ludnością zależną. Od całej polis spartańskiej i poszczególny obywatel nie mógł ani swobodnie rozporządzać ich losem ani zmieniać im wysokości daniny.
Reszta ziemi na terenie Lakonii i Mesenii znajdowała się w rękach periojków. Tworzyli oni drugą grupę ludności zależnej, ale ich pozycja różniła się od pozycji helotów. Posiadali własne polis z określonym terytorium i władzami, które podlegały władzy spartańskiej. Spartiaci nie ingerowali w tutejsze sprawy wewnętrzne, nie pozwalali natomiast periojkom na prowadzenie polityki zewnętrznej i zobowiązywali ich do walki zbrojnej u swojego boku.
Periojkowie musieli stawać do walki na każde wezwanie władz spartańskich, ale cieszyli się dużą samodzielnością i mogli odnosić znaczne ekonomiczne korzyści z faktu, że spartiaci stopniowo wycofywali się z uprawiania rzemiosła i handlu. Sytuacja helotów wydaję się nie najlepsza skoro w źródłach odnajdujemy informacje o ich złym traktowaniu. Dowiadujemy się, że na co dzień często ich poniżano a raz w roku chłostano, by im przypomnieć o ich niskiej pozycji. Pojawiają się informacje o nienawiści helotów do spartiatów i o ciągłych obawach w Sparcie przed ich buntem.
Heloci byli zobowiązani do służby wojskowej i to nie tylko do obsługi spartańskich wojowników ale również jako lekkozbrojni a nawet hoplici. Musiało to oznaczać, że przechodzili szkolenie wojskowe. Starożytni kiedy mówili o państwie spartańskim używali terminu Lacedemończycy, który obejmował zarówno spartiatów jak i periojków a być może również helotów. W Sparcie istniały też inne kategorie ludności:
(…)
…, którzy uzyskali wolność i służyli w wojsku
Spartanie uważali, że ich prawa i zwyczaje ustanowił Likurg po uzyskaniu akceptacji wyroczni delfickiej.
W czasach klasycznych w Sparcie było jednocześnie dwóch królów. Otaczano ich szacunkiem i posiadali szerokie kompetencje, ale nie rządzili państwem. Dowodzili armią a w czasie kampanii wszyscy Spartanie mieli obowiązek wypełniania ich rozkazów. Królowie byli kapłanami Zeusa, mieli prawo do zasięgania rad u wyroczni, składali ofiary w imieniu całej polis z różnych okazji.
W końcu VI wieku pne zrodziła się zasada, że w czasie wyprawy jeden król dowodzi a drugi pozostaje w kraju. Królowie wchodzili w skład geruzji (starszyzny) - rady składającej się z 28 mężczyzn, którzy przekroczyli 60 lat. Pełnili swój urząd dożywotnio. Rada miała stać na straży praw…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)